Vraag van vandaag: hebben we een te romantisch beeld van de liefde?

Feeling Redactie

25 nov 2020

En ze leefden nog lang en gelukkig... Zo schoon kan liefde soms zijn. Maar soms loopt het ook heel anders af. In de overgrote meerderheid van de gevallen mondt de oh zo veelbelovende roze bubbel van verliefdheid helemaal niet uit in een evenwichtige liefde ‘voor eeuwig en altijd’. De vraag die we ons daarbij kunnen stellen is dan ook: hebben we vandaag een té romantisch beeld van die liefde? Verwachten we er te veel van? En ziet ‘houden van’ er dan toch iets anders uit dan veel mensen er initieel van verwacht hadden? Ons panel van relatie-experten geeft tekst en uitleg.

Hebben we een te romantisch beeld van de liefde?

Chloé De Bie: “Zelfs de meest betoverende relaties hebben monsters onder het bed”

Pscyhologe en klinisch seksuologe Chloé De Bie: “In mijn boek ‘En ze leefden nog lang en gelukkig’, ben ik kritisch voor sprookjes. Ik hou wel van sprookjes en romantiek, maar ik vind dat ze niet volledig zijn. Het verloop is altijd hetzelfde: de zoektocht naar de liefde is moeilijk en gaat gepaard met hindernissen, maar één keer de prins zijn geliefde gevonden heeft, eindigt het altijd op dezelfde manier. ‘En ze leefden nog lang en gelukkig’. Die ene zin moet dan een heel verder leven vertegenwoordigen. En net daar knelt het schoentje, want hoe goed we ook bij elkaar passen, als je jaren samenleeft komen er altijd valkuilen op je pad.

Zelfs de meest betoverende relaties hebben dus monsters onder het bed. Van ons hectische leven tot moeilijke schoonfamilies of niet even veel zin in seks... Ooit in je leven word je met bepaalde moeilijkheden geconfronteerd. En zo’n valkuil kun je perfect samen overkomen, maar dan moet je bereid zijn om moeite te doen en niet gewoon aan te nemen dat echte liefde dat wel vanzelf overwint. Maar begrijp me niet verkeerd, ik geloof nog steeds in mijn prins hoor, alleen zit hij op een schildpad en niet op een paard.”

Wim Slabbink: “Het gras is zelden groener aan de overkant”

Seksuoloog Wim Slabbinck: “Ik denk inderdaad dat onze kijk op liefde een beetje te ‘roze’ is. Vroeger waren het vooral de sprookjes en series op tv die daarvoor zorgden. Vandaag zijn het vooral de sociale media die dat doen. Iedereen deelt daar alleen maar de ‘picture perfect’ kant van z’n relatie. Dat is normaal: zo werken sociale media nu eenmaal. Het jammere is dat we dat bij het evalueren van onze eigen relatie niet altijd in het achterhoofd houden.

We gaan denken dat al die lachende koppels op de foto het samen veel fijner hebben dan wij in onze relatie, en gaan ons vragen stellen bij de liefde die we voelen: is die dan wel voldoende, of is het gras écht groener aan de andere kant? Terwijl het natuurlijk net dat gras aan de andere kant is dat veel te groen wordt voorgesteld. Vooral op vlak van seks zie ik die sociale druk in mijn praktijk sterk terugkomen: de druk om een relatie te hebben die seksueel zeer spontaan en spannend blijft, is hoog. Terwijl net dat één van de grootste reële uitdagingen van een lange relatie is: hoe houd je de seksuele spanning en de passie levend als je al zo lang samen bent. Laat je daarin dan ook niet foppen: dat is niet eenvoudig en extreem veel koppels worstelen daarmee.”

Rika Ponnet: “Liefde is minder maakbaar dan we denken”

Voor seksuologe en relatietherapeute Rika Ponnet lijkt het antwoord op deze vraag dubbel: “Mensen verwachten vandaag misschien net iets te veel van liefde dat die tegemoet kan komen aan ál hun noden. In die zin is hoe we denken over liefde misschien iets te idealistisch ja, want geen enkele relatie kan die belofte waarmaken. Elke vorm van liefde – voor welke je ook kiest: of dat nu een traditionele of seriële monogamie is, een iets vrijere latrelatie of een vorm van polyamorie – kampt namelijk met een tekort, een domein binnen al je verlangens waarop die specifieke vorm van liefde geen antwoord kan zijn. In een monogame relatie is dat je nood om als persoon op alle vlakken gevoeld, erkend en aangevuld te worden door één persoon, wat natuurlijk absoluut onmogelijk is. Een tekort dat zich in andere relatievormen – zoals een open relatie of polyamorie – dan weer perfect weggewerkt ziet, maar daar duiken dan wel weer andere vormen van tekorten op: bijvoorbeeld een gebrek aan exclusiviteit of aan diepgewortelde hechting.

Nog een iets te idealistische verwachting van liefde waarmee ik veel mensen vandaag zie worstelen, is dat ze denken dat liefde maakbaar is. Dat ze met hun hoofd boven hun hart kunnen gaan staan wanneer het aankomt op wat zij van een relatie nodig hebben en wat zij van een partner verlangen. Ook dat is natuurlijk niet zo: wanneer het om liefde gaat, spelen diepere angsten, noden en emotionele patronen een veel grotere rol dan je zou denken. En die vallen nu eenmaal niet zomaar te beteugelen door je verstand.”

“Geloof in Disney, maar niet elke dag”

Waar Ponnet het dan weer niet zomaar mee eens is, is met de gedachte dat we er tegenwoordig met z’n allen een te Disney-like of sprookjesachtig beeld van de liefde op nahouden, integendeel zelfs: “Ik zie vandaag in mijn praktijk toch ook veel mensen die net heel bang zijn voor de liefde, die zich te zeer focussen op de lastige kant van liefde en op de potentiële pijn die het hen kan berokkenen en zich daardoor geen passend totaalbeeld meer voor ogen kunnen houden.

Want: ja, liefde is soms lastig, maar er is ook wel degelijk een Disney-kant aan liefde die al dat risico en de potentiële pijn de moeite waard maakt. Liefde kan naast pijnlijk of ‘gewoontjes’ ook heel intens, ruw, vitaal, levenskrachtig en passioneel zijn, en ook dat stuk mogen we niet uit het oog verliezen. En akkoord: liefde is zeker niet altijd spannend en spectaculair, soms is het ook gewoon samen de afwas doen en elkaar vinden in kleine dingen, maar over het algemeen denk ik dat mensen best wel weer wat meer van de liefde mogen verwachten. Het is niet alleen maar lastig of muf en duf, maar ook groots en intens. En om onze kansen om ook die kant van de liefde te ervaren te vergroten, mogen mensen niet alleen weer wat meer geloven in de liefde en wat ambitieuzer zijn, ze mogen ook weer durven om wat meer risico’s te nemen. Alleen maar ‘gewoonheid’ is misschien niet genoeg en dat hoeft het ook zeker niet per se te zijn voor wie er meer van verwacht.”

Dirk De Wachter: “Sprookjes, oké. Maar weg met Hollywood”

Psychiater en relatietherapeut Dirk De Wachter heeft het dan net wél weer op die ‘gewonigheid‘ van liefde begrepen: “Of we te veel in sprookjes geloven wanneer het op de liefde aankomt? Absoluut! Dat is trouwens vandaag niet anders dan vroeger: mensen hebben altijd al een te idealistisch en romantisch beeld van de liefde gehad. Vroeger kwam dat in een ridderlijk romantische versie van de ‘prins op het witte paard’, vandaag lijkt het – onder invloed van een doorgedreven consumentisme en kapitalisme – door geëvolueerd naar een uitvergrote Hollywoodiaanse opvatting van liefde. Elkaar graag zien lijkt daarbij ook erg materialistisch geworden: we moeten samen verre reizen naar de meest luxueuze oorden maken, samen in bubbelbaden gaan zitten en deelnemen aan de meest extravagante en wildste feestjes, anders is het geen liefde meer.

Het is dus niet dat ik iets heb tegen een ideaalbeeld op zich, want dat mag en zal er trouwens ook altijd zijn, maar wat de liefde betreft zou ik er toch voor willen pleiten dat ideaal wat meer te laten terugkeren naar een gevoelsmatige versie. Een ideaalbeeld waarin liefde niet langer draait om de uiterlijke – vaak nogal excessieve – verschijningsvormen die mensen eraan kunnen geven, maar wel eentje dat zich weer concentreert op liefde als emotioneel gegeven. Hoe goed voelen mensen zich eigenlijk bij elkaar? Hoe thuis mogen we zijn? En hoe intens voelen we ons met elkaar verbonden? Laat zulke dingen dan maar het ideaal van liefde uitmaken.”

“Liefde is... het schone van stilte zien”

Wat mensen daar dan weer vooral niet bij uit het oog mogen verliezen, is dat échte liefde zich niet zozeer verschuilt in de grote en intense romantische gevoelens, maar eerder in het gewone en in het kunnen voelen van schoonheid in de banaliteiten van alledag: “Je leven samen op de rails kunnen houden en de verbinding warm terwijl je kinderen jengelen aan de keukentafel en die spannende eerste gesprekken vervangen zijn door samen zwijgen op de bank: ik denk dat daar nog de grootste vorm van liefde in zit.”

Kris De Groof: “Liefde is... soms ook werken”

Relatietherapeute Kris De Groof: “Ja en neen. De liefde is heel mooi, en vooral in het begin erg romantisch. Maar daarom is het nog niet vanzelfsprekend en mag je niet denken dat je er niet aan moet werken. Ik vergelijk het soms met een dieet: stel, je hebt een dieet gevolgd en bent op je streefgewicht. Je voelt je fantastisch, maar dat wil niet zeggen dat je geen moeite meer moet doen: je moet blijven op je voeding letten om je gezond gewicht te behouden. Zo zie ik relaties ook: je moet bereid zijn om moeite te blijven doen. Dat geldt trouwens ook voor seks.

Omdat het in begin spannend is, wil dat niet zeggen dat het altijd vanzelf zal blijven gaan. Als mensen bij mij komen, denken ze vaak dat aan een relatie werken abnormaal is of dat ze daarom niet compatibel zijn. Ik kan ze meteen geruststellen: het is niet vanzelfsprekend. Ook daar is het een kwestie van moeite blijven doen. Maar dat hoeft daarom geen noeste arbeid te zijn: maak tijd voor elkaar, plan dates in, neem qualitytime samen en communiceer goed. Net zoals bij diëten werkt een crashdieet trouwens ook niet: je kunt niet opeens alles op tafel gooien om het te doen werken, het is een kwestie van geduld.”