Raf Njotea over zijn vader: “Ik kan iedereen vurig aanraden: praat met je ouders voor het te laat is”
Lange tijd had scenarist van o.a. Dertigers en Panna Raf Njotea (37) niet echt een band met zijn vader. Tot hij na een mysterieuze uitspraak diep in de krochten van zijn migratieverleden dook en over die zoektocht een podcast maakte. “Pas in die laatste maanden kwamen we dichter bij elkaar te staan.”
Raf Njotea: “Ik herinner me de band met mijn vader als vrij neutraal: niet goed, maar ook niet slecht. Een afwezige vader kan ik hem niet noemen: hij was er immers wel, maar emotioneel bleef er toch een soort van onzichtbare muur tussen hem en de rest van ons gezin bestaan. Het beeld uit mijn jeugd dat ik mij het best herinner – en dat onze band voor mij meteen perfect typeert -, is ik samen met mijn twee broers en mijn moeder rond de tafel voor het avondeten, en mijn vader die met zijn rug naar ons toe staat af te wassen of naar een nieuwsuitzending kijkt op tv.”
“Vroeger nam ik hem die gelaten houding soms kwalijk, intussen begrijp ik beter vanwaar die kwam. De woelige overtocht van Nigeria naar België, de torenhoge verwachtingen die er als migrant op je schouders komen liggen en de moeite om die ook waar te maken, zorgden bij mijn vader voor veel schaamte. Samen met trauma’s die hij nog meetorste vanuit zijn jeugd, zette die hem emotioneel vast: onbereikbaar voor de mensen die hem graag zagen en zonder de vaardigheid om die moeilijke gebeurtenissen onder woorden te brengen – of om ze zich zelfs maar ‘juist’ te herinneren.”
“Daardoor bleef het verleden van mijn vader lange tijd in mysterie gehuld: de verhalen die hij vertelde, waren vaag en bijna elke keer anders. Toen hij zich na het ontwaken uit een coma verward liet ontvallen dat hij maar liefst 11 jaar ouder zou zijn dan hij ons altijd had voorgehouden, ging ik graven. Ergens hoop ik dat de gesprekken die we aan het eind van zijn leven gevoerd hebben en de stukjes informatie die ik samensprokkelde, hem geholpen hebben om zelf alles op een rijtje te krijgen en wat meer rust te vinden, maar zeker ben ik niet. Tot op het eind bleef het voor hem moeilijk om open over zijn verleden te praten.”
Ik had tijdens die laatste maanden voor het eerst écht het gevoel een band met mijn papa te hebben, en daar ben ik heel dankbaar voor
“Waar de podcast in elk geval voor gezorgd heeft, is dat we dichter bij elkaar kwamen te staan. Ik had tijdens die laatste maanden voor het eerst écht het gevoel een band met mijn papa te hebben, en daar ben ik heel dankbaar voor. Ik heb er alles uitgehaald wat erin zat. Daardoor werd het afscheid, toen hij in februari dit jaar na lang ziek zijn overleed, extra zwaar. Maar het maakt de rouw ook lichter: ik heb het gevoel dat tussen ons alles gezegd is. Daardoor kan ik zijn dood makkelijker dragen. Ik wil mensen dan ook vurig aanraden: praat met je ouders voor het te laat is. Want dat doen we, denk ik, veel te weinig.”
“De mooiste les die ik van mijn vader meekreeg, is de natuurlijke neiging om een goed mens te zijn: mijn broers en ik doen ons best om geen klootzakken te zijn die achteloos persoonlijke ambities nastreven, maar deugdelijke mensen die proberen om het juiste te doen voor iedereen. Een tweede is ‘stand your ground’: laat je niet doen als je onrecht wordt aangedaan en bijt van je af als dat nodig is. Die waarden doorgeven aan eigen kinderen hoeft voor mij niet per se: ik heb een fijne band met de kinderen van mijn broers. Voor mij is dat voorlopig voldoende.”
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier