Minder werken en méér doen? Volgens deze expert in burn-outpreventie kan het
Minder werken, terwijl je meer gedaan krijgt? Klinkt utopisch. Volgens psychotherapeut, expert in burn-outpreventie en work-lifebalans Anneleen De Lille kunnen we wél in de buurt komen van dat ideale plaatje. “Een magische tijdsplanning is er niet, dus we moeten op zoek naar andere manieren om die burn-outcode te kraken. We moeten keuzes maken en ‘nee’ leren zeggen.”
Burn-outpreventie
“Ik zie iedereen hunkerend naar mij kijken: ‘Geef mij een waterdicht plan zodat ik alles kan blijven bolwerken.’ Voor de pandemie hadden mensen die bij mij in therapie kwamen lichte symptomen van chronische stress. Sinds die pandemie is gaan liggen, is de rode loper voor een burn-out vaak al lang uitgerold, mensen lopen er recht op af”, aldus De Lille. En de cijfers liegen er niet om: “43% van de bevolking wereldwijd ervaart dagelijks stress. In België loopt 28,5% kans op een burn-out, waarvan 13 % al op de rand van de afgrond staat. Wat ik hoopte – dat mensen na Covid een stapje achteruit zouden zetten – is totaal omgekeerd uitgedraaid. Mensen zetten zich nu dubbel zo hard in. Het lijkt wel alsof ze de gemiste tijd willen inhalen. Maar zo loop je ook tegen een muur aan.”
Als jij zelf niet kiest, gaat iemand anders voor jou kiezen. Dan komen de zaken die er voor jou het meeste toe doen niet aan bod
We krijgen het niet allemaal alleen gedaan (werk, gezin, sociaal leven, gezondheid, etc.), dus we kunnen maar beter kiezen voor welke facetten in het leven we ons volledig willen inzetten. “Je moet keuzes maken en er tegelijkertijd op vertrouwen dat de zaken die op dat moment niet aan bod komen, later voldoende aandacht zullen krijgen”, stelt De Lille. “Van voldoening worden mensen gelukkig. Door constant het gevoel te hebben dat je achter de feiten aanloopt, krijg je stress. Een persoon wordt blij van dingen ten gronde te begrijpen en niet door van alles één detail mee te pikken en verder te scrollen. Dus leer jezelf kennen, kom te weten wat je écht wilt, maak keuzes, waak over die keuzes en communiceer ze naar je omgeving.”
Kies je doelen op lange termijn
Laat kiezen nu juist hetgeen zijn wat in onze maatschappij onmogelijk lijkt te zijn geworden. “Mensen vandaag hebben het moeilijk met keuzes maken omdat ze in de illusie leven dat ze een hele dag door energie hebben. Vermoedelijk spelen sociale media hier een rol in: je ziet die vriendin die én een succesvolle carrière én een gelukkig gezin én een bruisend sociaal leven én nog een diploma keramiek heeft en je denkt ‘Als zij het kan, kan ik het ook. Ik moet gewoon een tandje bijsteken.’ Die Instagram- en Tiktok-profielen geven een scheefgetrokken beeld weer, maar doen ons wel geloven dat andere mensen geen keuzes maken – they’ve got it all – dus dat wij dat ook niet moeten doen.”
Maar kiezen is juist níét verliezen, aldus De Lille: “Kiezen is vooruitgang, da’s weten waar jij je tijd en energie in gaat steken. Als jij zelf niet kiest, gaat iemand anders voor jou kiezen en wanneer zij bepalen waar jij je tijd aan gaat besteden, dan komen de zaken die er voor jou het meeste toe doen niet aan bod.” Vooraleer je kiest, denk je best eens na over je doelstellingen op lange termijn. “Zorg dat alles wat in lijn ligt met die doelstellingen altijd bovenaan je to do-lijstje komt te staan. Heb je daarna nog tijd over, kan je die uren en minuten gerust nog doneren aan anderen. Eens je jouw goals hebt bepaald, kan je ook makkelijker ‘nee’ zeggen en zullen anderen begrip hebben voor jouw keuze. Jij heb namelijk een goede reden waarom je dat extra project er niet nog bijneemt.”
Reflecteer over wie je wilt zijn
Om juiste keuzes te maken (en langetermijndoelen voor jezelf te bepalen), denk je niet aan wát je wilt. “Denk na over wie je wilt zíjn, welke impact je wilt hebben op andere mensen en hoe je gepercipieerd wilt worden door je omgeving. Wil je dat je kinderen over jou denken als een aanwezige, gelukkige mama? Werk dan niet elke dag tot een kot in de nacht en kom niet overwerkt en geïrriteerd thuis. Veel werken is niet erg, maar als je tijd met je kroost hebt, geef hen dan je onverdeelde aandacht. Geen was, geen afwas. Kwaliteit boven kwantiteit. Weet wie je wil zijn en dan kom je er wel, dan neem je de juiste keuzes.”
Pas wanneer we een emotionele shock ervaren, staan we open voor verandering en nieuwe gewoonten
Toch is het maken van keuzes niet altijd vanzelfsprekend, zeker wanneer deze een grote invloed hebben op je leven. Enter reflectiemomenten. Deze momenten doorheen je dag (of week) kunnen helpen bij kiezen en beslissen. “Volwassenen zijn vaak vastgeroest in bepaalde patronen, gewoontes die ze op automatische piloot uitvoeren.” Wie al jaren frisdrank als ontbijt drinkt, gaat zichzelf niet snel in vraag stellen. Je maakt geen bewuste keuze meer over dat blikje prik. “Pas wanneer we een emotionele shock ervaren, staan we open voor verandering en nieuwe gewoontes. Zegt de dokter dat je gezondheid snel achteruitgaat, dan kan je opeens wel gezonder gaan leven. Zonder die klap ga je in oude patronen blijven hangen. Reflectiemomenten kunnen eveneens dergelijke shock teweegbrengen en zijn dus essentieel.” Vraag bijvoorbeeld eens aan je kinderen wat voor moeder zij jou vinden of aan je collega’s wat zij van jouw werk denken. En plan voor jezelf af en toe een moment in waarop je nadenkt over wie jij wilt zijn en wat jouw doelen zijn.
Tijd voor nieuwe gewoontes
Wanneer je een goed oog hebt op de richting die je wilt uitgaan, ga je merken dat bepaalde (slechte) gewoontes jouw zaak niet meer dienen. “Maar je brein kan niet van de ene op de andere dag een knop omdraaien. Je gedrag – gestuurd door gewoontes – zal moeten veranderen, iets wat stap voor stap aangepakt moet worden. Denk na over welke mindset en welke gedachten ervoor zorgen dat jij altijd in die oude gewoonte hervalt en probeer deze denkwijze om te draaien, vanuit een ander perspectief te benaderen.”
Bij wijze van voorbeeld: “Wil jij wat minder in meetings vastzitten omdat je wilt focussen op je individuele werktaken? Zoom dan niet in op het schuldgevoel dat je krijgt wanneer andere collega’s wél alle vergaderingen bijwonen en jij achter je bureau blijft zitten. Jij bent geen slechte collega door ‘nee’ te zeggen, jij wilt productiever je dag indelen en jouw opdrachten kwalitatief en tijdig indienen. En juist dat maakt je misschien een betere collega. Door van perspectief te veranderen, kan je trachten bepaalde gedachten om te buigen die jou tegenhouden om ander gedrag te stellen. Dus sta even stil bij het volgende: Klopt hetgeen ik aan het denken ben? Maak ik plaats voor een nieuwe gedachte die me dichter bij mijn doel helpt of behoud ik mijn oude denkwijze die mijn doel saboteert?”
Minder werken, meer doen van Anneleen De Lille is nu verkrijgbaar in jouw favoriete boekenhandel of online.
Meer lezen over burn-outpreventie
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier