Budgetteren kan je leren: experten tippen hoe je slimmer met je geld kan omgaan

Feeling Redactie

03 jan 2024

Met een gat in je hand loert de financiële stress. Om je spaarpot en gemoedsrust niet te hypothekeren, kun je maar beter professioneel leren budgetteren. Daarom delen wij hieronder acht tips om (nóg) beter met je geld om te gaan. Show me the money!

1. Boek de budgetcoach

Je snapt er niks van; elke maand wordt er geld op je rekening gestort, maar dertig dagen later staar je naar een zwart gat op je bank-app. Je euro’s lijken opgeslokt door een onzichtbaar, mysterieus monster. What the hell happened!? Een overdosis latte’s bij Starbucks? Iets te veel onlineshopping-therapie? Als je op maandelijkse basis hyperventilerend naar een stapel ongeopende rekeningen zit te staren en je te oud bent om met reeënoogjes te gaan smeken bij ‘De Bank van Papa en Mama’, is het tijd om professionele hulp in te schakelen. Wie zichzelf op regelmatige basis in financiële chaos stort, kan terecht bij een budgetcoach.

Daarvoor moet je wel wat schaamte overwinnen, vertelt Kenny Vanermen (structured.be), die daar zijn beroep van heeft gemaakt. “Praten over geld blijft taboe. Maar als je geen rust meer hebt in je hoofd omwille van financiële problemen, is het heel nuttig om een onafhankelijke buitenstaander in te schakelen. Maar ook wie bijvoorbeeld gaat verbouwen en op zoek is naar manieren om geld uit te sparen, kan ik helpen. We gaan altijd eerst aan tafel zitten en beginnen heel eenvoudig met het gedetailleerd noteren van wat er binnenkomt en wat er buitengaat. Je moet een realistische kijk krijgen op alle uitgaven.

‘Stap één is heel eenvoudig: ga zitten en maak een gedetailleerd overzicht van wat er per maand binnenkomt en buitengaat’

Kenny Vanermen

Bij koppels is het belangrijk dat ze allebei op de hoogte zijn en dat niet een van hen alles regelt, want dat zorgt voor wantoestanden. Het is nuttig om wekelijks een kleine gezinsvergadering te houden waarbij je elkaar op de hoogte brengt van alle uitgaven. De meeste fouten die mensen maken, is onbewust te veel geld uitgeven aan etentjes en gadgets, zoals dure telefoons. Samen brengen we alles in kaart en kijken we waar er bespaard kan worden. Ik ben niet streng, maar hou hen gewoon een spiegel voor. Dat kan soms emotioneel zijn. Bij mensen met een gemiddeld inkomen slaag ik er meestal in om zonder al te veel moeite tot een besparing van 150 à 200 euro per maand te komen.”

Lees ook: ‘Gezinnen en hun geld: single mama Kristel combineert drie jobs om rond te komen‘.

2. Maak je smartphone financieel

Wie vergroeid is met de smartphone, staat waarschijnlijk wel open voor de mogelijkheid om te leren budgetteren met een populaire app zoals YNAB (You Need a Budget). Je kunt er nauwgezet je uitgaven mee beheersen en daardoor structuur brengen in je financiële zaken. Een van de ambassadeurs voor deze hightech benadering van budgetteren, is journaliste/entrepreneur Kelly Deriemaeker. Zij organiseert onlinecursussen om YNAB te leren gebruiken.

‘Een gezin zat zo diep in de schulden dat ze nooit op vakantie konden. Nu gaan ze vier keer per jaar’

“YNAB is een app waarbij je elke euro die binnenkomt, een doel geeft. Je creëert potjes die je aan het begin van elke maand een bedrag toekent. Eerst moeten de hoogstnoodzakelijke potjes gevuld worden: je hypotheek en de vaste kosten. Wat overblijft, gaat bijvoorbeeld naar een potje ‘kleding’ of ‘vakantie’. Ik kom uit een gezin waar geld altijd een issue was, in mijn hoofd waren financiën gelinkt aan miserie. Sinds ik de app gebruik, ben ik niet meer bang. Ik zie alles veel helderder en weet op elk moment precies hoeveel ik te besteden heb.

De reden waarom sommige mensen er tegenop zien om zo’n app te gebruiken, is bijvoorbeeld de Engelse terminologie die ze niet goed begrijpen. Of de vrees dat ze geen tijd hebben om alle uitgaven in te geven. Maar eigenlijk ben je er hoogstens een kwartiertje per week mee bezig. Het is helemaal niet zo veel werk en na de eerste maand hou je al geld over. Je verdient niet méér geld, maar doordat je je bewust bent van waar elke euro naartoe gaat, creëer je vanzelf meer marge. Ik heb inmiddels honderden cursisten gehad en hoor veel succesverhalen. Een gezin zat bijvoorbeeld zo diep in de schulden dat ze nooit op vakantie konden. Nu gaan ze vier keer per jaar.”

3. Hou van de boekhouder

Net zoals bij tandartsen heb je boekhouders die hopeloos ouderwets zijn en je opzadelen met een hoop miserie waar je nooit om had gevraagd. Maar zodra je er eentje vindt die helemaal mee is met de nieuwste wetgeving én weet hoe je je zaakjes optimaal kunt fiscaliseren, bespaar je makkelijk honderden tot duizenden euro’s per jaar uit. Doe navraag in je vriendenkring en ga op zoek naar een betrouwbare naam. Sarah Bellemans is fiscaal jurist bij Fineko, een groot boekhoudkantoor in Genk met een zeer tevreden klantenbestand.

“Niet alleen zelfstandigen, ook particulieren doen er goed aan om hun belastingaangifte na te laten kijken door een boekhouder. De wetgeving is zo complex en er zijn zo veel codes, dat je makkelijk fouten maakt of kansen laat liggen. Het is echt wel nuttig om iemand met beroepskennis in te schakelen. Kijk alleen al naar de wetgeving rond woonleningen. Je moet heel goed weten wélke codes je moet invullen om zo’n hoog mogelijk voordeel te doen. Dat geldt ook voor fiscale giften. Niet elke vereniging of instelling geeft betalingen door aan de fiscus, kijk dus zeker al je fiscale attesten goed na.

‘Laat je belastingaangifte nakijken door een boekhouder: de wetgeving is zo complex dat je makkelijk fouten maakt of kansen laat liggen’

Zijn je kinderen jonger dan drie jaar? Dan heb je de keuze om de kinderopvang fiscaal in te brengen óf een extra toeslag te krijgen op je belastingvrije som. Laat zeker berekenen wat in jouw geval het meest opbrengt. Alleenstaande moeders of vaders mogen ook niet vergeten code 1101 aan te vinken: ze krijgen daarmee een extra toeslag op de belastingvrije som. En dan is er nog de gemiste kans van de dienstencheques. Bij koppels zie ik vaak dat er op één naam een grote som dienstencheques wordt gekocht, maar je mag maximum 1.520 euro per belastingplichtige inbrengen. Zorg dus dat je allebei een overeenkomst sluit met een dienstenonderneming en deel die grote som door twee, dan kun je elk tot 1.520 euro van de uitgaven inbrengen. Zo kan ik nog veel voorbeelden geven, maar iedere situatie is natuurlijk uniek en vraagt een persoonlijke fiscale benadering. Ook bij schenkingen en successierechten consulteer je best een fiscalist, want daar gaat het doorgaans om zeer grote bedragen.”

4. Speel het spaarspel

Sparen voor iets leuks is een stuk makkelijker als je een concreet doel voor ogen hebt, zoals een superdeluxe smartphone of een designertas die te duur is om impulsief aan te schaffen. Voor dat soort aankopen zijn er speelse manieren van sparen waarbij je niet eens merkt dat je geld opzijzet. Je hebt enkel wat geduld nodig. Eén techniek is om elke maandag 20 euro op een aparte spaarrekening te storten. Zo’n klein bedrag maakt geen wezenlijk verschil in je leven; het is pijnloos sparen. Door dat consequent vol te houden, spaar je op jaarbasis makkelijk 1.000 euro bij elkaar.

Een andere populaire manier van sparen is de vijftigwekenmethode. De eerste week stort je één euro, de tweede week stort je twee euro, de derde week drie euro. Zo ga je verder tot week vijftig, waarin je vijftig euro stort. Op die manier spaar je in het begin heel weinig, maar wordt het bedrag wel steeds ambitieuzer. Je kunt uiteraard spaarpotjes aanleggen voor verschillende doelen.

Lees ook: ‘Van meditatie tot rechtstaand werken: zo houd je die goede voornemens dit jaar wel vol.‘

5. Doe de regel van drie

Soms moet het gewoon: je kredietkaart bovenhalen en ‘ja’ zeggen tegen een impulsieve aankoop die misschien niet helemaal verstandig is. Maar dus: soms, niet elke maand. Als je een hekel hebt aan voortdurend blut zijn, probeer dan voortaan de regel van drie toe te passen. Afhankelijk van het bedrag dat je wilt uitgeven, denk je er eerst drie uur, drie dagen of dertig dagen over na.

‘Afhankelijk van het bedrag dat je wilt uitgeven, denk je er best eerst drie uur, drie dagen of dertig dagen over na’

Nieuwe schoenen? Wacht drie uur. Nieuwe smartphone? Wacht drie dagen. Nieuwe auto? Wacht dertig dagen voor je beslist. Het is een prima methode om impulsaankopen in elke prijscategorie min of meer onder controle te houden.

6. Plan het potten

Mijn ouders konden een gezin met vier kinderen laten draaien op één ambtenaarsloon en wat kindergeld. Ze kochten nooit iets op krediet en hadden een goedgevuld spaarboekje. Vandaag is de helft van de Belgen niet meer in staat om maandelijks 100 euro te sparen. Dat vertelt Jan Romain, financieel planner op het hoofdkantoor van Immotheker Finotheker. “We zien dat fenomeen vooral bij jongeren, die graag in het moment leven. Iedereen wil overal aan meedoen en niet onderdoen voor leeftijdsgenoten. Een tip die wij altijd geven aan onze klanten, is om te sparen aan het begin van de maand en niet op het einde. Het is wetenschappelijk bewezen dat je op die manier een hogere psychologische drempel creëert om dat geld weer uit te geven.

In principe zou iedereen in staat moeten zijn om vijftien procent van zijn of haar loon te sparen. Concreet moet je vier spaarpotten hebben. De eerste spaarpot is de buffer die je nodig hebt bij tegenslag. Onderzoek wijst uit dat de meeste Belgen en Nederlanders zich het meest comfortabel voelen bij een bedrag dat zes maanden loon kan overbruggen. Het eerste doel moet dus zijn om die cruciale, levensnoodzakelijke spaarpot voldoende te spijzen. Pas daarna kun je verder kijken. In de tweede spaarpot steek je het geld dat je op korte termijn nodig zult hebben, bijvoorbeeld voor een nieuwe wagen of keuken. Met deze twee spaarpotten moet je geen onnodige risico’s nemen. Ga er zeker niet mee speculeren.

‘Spaar in het begin van de maand en niet op het einde: dat maakt de psychologische drempel om dat geld toch uit te geven groter’

In de derde spaarpot komt het geld dat je de eerste vijftien jaar niet nodig zult hebben. Hier kun je wel beginnen te denken aan beleggingen. Als je bereid bent risico’s te nemen, kun je dat bedrag aanzienlijk laten groeien. Een concreet voorbeeld maakt dat duidelijk. Stel dat je gedurende dertig jaar 100 euro per maand op je spaarboekje zet, dan hou je 42.000 euro over. Mocht je dat bedrag echter beleggen aan een rendement van zes procent, spreken we over 98.000 euro. Beleggen is natuurlijk altijd ergens een gok, kies dus voor zeer gediversifieerde aandelen, waardoor je de risico’s zo veel mogelijk uitvlakt. De laatste en belangrijkste spaarpot is je aanvullend pensioen. Begin daar zo vroeg mogelijk mee, liefst meteen nadat je bent afgestudeerd en belastingplichtig wordt. Eén jaar uitstellen kan op het einde van de rit een verschil betekenen van 82.000 euro.”

7. Check je cash

Een abonnementje op je smartphone meer of minder… maakt op het einde van de maand wel degelijk het verschil. Check hoeveel betalende apps je werkelijk gebruikt. Soms heb je niet eens in de gaten dat je ervoor betaalt: zeker nu een vingerafdruk of gezichtsherkenning voldoende zijn om een betaling te autoriseren.

Het loont ook de moeite om regelmatig te veranderen van energieleverancier. Je hoeft enkel online een aanvraag in te dienen. Dat kun je doen via mijnenergie.be, tariefchecker.be of vtest.vreg.be. Daarna kun je prijzen beginnen te vergelijken. Wie opziet tegen een administratieve rompslomp: maak je geen zorgen, overstappen naar een andere firma gaat vanzelf. Op die manier kun je effectief honderden euro’s besparen per jaar. Let wel op met welkomstgeschenken: als je je contract vroegtijdig stopzet, moet je de restwaarde daarvan soms terugbetalen.

8. Verlaag je energiefactuur

Om je energiefactuur nog meer te drukken, kom je met enkele praktische huishoudtips al ver. Keukenapparaten zijn grote energievreters, maar door een paar simpele gewoontes in te bouwen kan je al heel wat besparen. Jezelf verwarmen met een soepje? Gebruik de microgolfoven, die verbruikt tot vier keer minder energie dan je inductie- of gasvuur. Hetzelfde geldt voor water dat je aan de kook wilt brengen. Verwarm de exact benodigde hoeveelheid water op in je waterkoker en vermijd het fornuis. Eten dat je wilt ontdooien, zet je eerst enkele uren in de koelkast in plaats van last minute te ontvriezen in de microgolfoven. En vergeet het deksel niet op je kookpotten te zetten, zo kan de warmte niet ontsnappen. Laat vervolgens je vaatwasser enkel draaien als ie helemaal gevuld is.

Elders in het huis kan je ook energiebesparend aan de slag. Was- en droogmachines verslinden heel wat energie, dus was zo veel mogelijk op 30° of 40°. Overweeg om je was daarna te drogen te hangen in de zon of aan een wasrek binnenshuis. Verluchten doe je best één maal per dag, zo blijft de warmte in de muren zitten. En vervang al je lampen door ledverlichting om ook spaarzaam te verlichten. Een duur tapijt is deze winter een verantwoorde aankoop: het vloerkleed leukt je ruimte op en doet dienst als isolatielaag op je vloer. Extra knus voor de tv nu het nieuwe tv-seizoen van start is? Ook door het volume en de helderheid van je tv- (en pc-) scherm een tikje lager te zetten, beperk je je verbruik. Een laatste goude regel: vergeet de stille energievreters niet. Heel wat apparaten verkwisten ook energie wanneer ze niet in gebruik zijn. Trek dus de stekkers van apparaten zoals je pc, televisie en koffiezet uit of koop een stekkerdoos met schakelaar (die je dan ook regelmatig uitschakelt). Je kan er maar liefst tot €60 (tv) per jaar mee uitsparen.

Handige apps die je kunnen helpen:

Budgetbeheerder: eenvoudige, goed gestructureerde app waarmee je je uitgaven en inkomsten beheert.
Pocketguard: de ideale app als je de neiging hebt om meer uit te geven dan je bezit.
Money Pro: professionele, strakke app die zowel geschikt is voor privé- als zakelijk gebruik. Deze app stuurt je bovendien ook betalingsherinneringen.
Goodbudget: handige app om als koppel te gebruiken.
Monefy – Expense Tracker: visuele app, die met taartdiagrammen een goed zicht biedt op al je uitgaven.
Personal Capital: handige app als je echt gaat investeren.
Money Manager: zeer complete, gedetailleerde app. Er wordt wel veel informatie gevraagd bij het invoeren.
SayMoney – Huishoudboek: eenvoudige, intuïtieve app die erg gebruiksvriendelijk is.
AndroMoney: een uitgebreide app voor je dagelijkse boekhouding, die ook back-ups maakt naar Excel.