Helemaal zen: Mare komt tot rust dankzij keramiek

Hanne Vlogaert

05 dec 2021

Het leven voelt vaak als een trein die almaar vooruit dendert. Om die wat af te remmen, gebruikt Mare keramiek om meer in het ‘hier en nu’ te zijn.

Mare (28), doctoraatsstudente biologie, vond in het ambachtelijke draaiproces van keramiek een ideale manier om meer in het ‘hier en nu’ te zijn.

“Al van jongs af aan verlies ik me graag in creatieve projectjes. Ons drukke en vaak door het hoofd gedomineerde leven af en toe onderbreken door iets wat meer met gevoel en esthetiek te maken heeft, geeft mij rust. Het laat me toe m’n gedachten even helemaal uit te schakelen en op te gaan in het moment. Toen ik nog thuis woonde, vond ik die stilte vaak in pianospelen, tekenen en schilderen of bijvoorbeeld in het opschuren en verven van een oude kast. Nu ik voor mijn job naar Hasselt verhuisd ben en hier aan cohousing doe, heb ik voor die dingen geen plaats meer. En dus ging ik op zoek naar iets anders wat mij in eenzelfde soort flow kon brengen. Omdat het ambachtelijke en aardse proces van keramiek draaien me altijd gefascineerd heeft, startte ik met een groepscursus opbouwkeramiek. Daar zaten we echter met zoveel mensen samen, dat het mij toch niet meteen de gewenste ‘zen’ kon bezorgen.

“Het contact met de natuurlijke klei op zich heeft al een wezenlijk effect”

Ongeveer een jaar geleden schakelde ik over op privélessen en dat is echt m’n ding: in alle rust en stilte – en in de aanwezigheid van maar één andere persoon – kan ik mij ten volle overgeven aan de techniek van het draaien zelf. Wat daar precies zo rustgevend aan is? Ten eerste vind ik het al geweldig om eens niet achter een computer, maar aan een draaischijf met je handen in de smurrie te zitten. Het contact met de natuurlijke klei op zich heeft al een centerend effect. Daarnaast werkt ook het maakproces kalmerend. Tijdens het draaien moet je met je vingers en duimen heel precies en nauwgezet druk uitoefenen op de juiste plekken in de homp klei die door je handen glijdt, om die in de juiste vormen uiteen te laten vallen. Daardoor blijft er in je hoofd letterlijk geen ruimte over om na te denken over iets anders. Precies wat mijn brein na een overvolle werkdag wel kan gebruiken. De drukte en het vele denkwerk dat met een doctoraat gepaard gaat, maken mijn gedachten vaak heel jachtig: ze lopen als een trein en schieten alle kanten op. De routineuze, uitgepuurde maar best intensieve praktische handeling van keramiek draaien, dwingt al die in het rond dwarrelende gedachten als het ware om weer op één lijn te gaan liggen. Dat zorgt voor een zalig ontspannen gevoel dat ook achteraf nog een tijdje doorwerkt. Lukt het me niet om m’n hoofd voldoende te kalmeren of ben ik onbewust toch nog ergens over aan het piekeren, dan merk ik dat trouwens ook direct aan mijn handen: dan lukt het niet die zo te controleren dat ze de klei de juiste vorm uitsturen.

Ik vermoed dan ook dat keramiek, samen met andere creatieve dingen, voor mij een beetje werkt zoals yoga en meditatie dat soms doen voor andere mensen. Met dat grote verschil dat mijn gedachten tijdens het draaien als vanzelf de activiteit ingezogen worden, en mensen die mediteren hun bewustzijn daar heel actief zelf voor moeten inspannen. Niets voor mij trouwens dat laatste: je steeds maar weer afdwalende gedachten heel bewust zelf oppikken om ze vervolgens terug naar dat ‘lege midden’ te brengen, daar kom ik vaak gefrustreerder uit dan dat ik eraan begin.” ( lacht)