Eva Daeleman: “Ik hoop vooral dat mijn dochter later beseft dat ze al geweldig is, gewoon zoals ze is”

Van hyperefficiënte soccer mom tot overbezorgde velcromoeder of subtiel aan de zijlijn supporterende bonusmama: moeders komen met vele gezichten. Hoe beleven vrouwen anno 2022 het moederschap? En wat zijn de voornaamste uitdagingen én mooiste momenten aan die bijzondere rol? Feeling vraagt het elke week aan een ervaringsdeskundige. Vandaag: Eva Daeleman (32) over een zware postpartum-periode in volle pandemie en over de onvoorwaardelijke en alles omvattende liefde voor haar dochter Moon (2).

Het moet gezegd: Eva Daeleman – schrijver, podcastmaker, meditatiecoach én mama van Moon – straalt als ik haar voor de camera krijg. Spreken kan niet ‘echt’ want Eva reist op dit moment met man en dochter groot Europa rond in een kleine, maar fijne camper. “Van april tot januari trekken we rond, al voor het tweede jaar op rij trouwens.” Dat al die good vibes, centrale rust en het stabiele zelfvertrouwen dat ik tot ver in mijn grijze Belgische woonkamer voel doorsijpelen, weleens iets met die alternatieve levenskeuzes te maken zou kunnen hebben, ontdek ik gauw. “Stijn en ik hebben heel bewust voor een andere manier van leven gekozen dan die die de meeste mensen als vanzelfsprekend beschouwen: vaak vinden we het niet meer dan ‘normaal’ om ons minstens vijf á zes dagen in de week compleet uit de naad te werken, om vrije tijd of zorgen voor je kinderen te zien als een ‘extraatje’ dat erbij komt hangen wanneer je na die drukke uren nog wat tijd over hebt en om ons leven nagenoeg volledig op te bouwen naargelang wat anderen ervan verwachten.”

“KInderen zijn heel intuïtief en voelen goed wat hun lichaam wil. Het zijn wij die hen daar meestal al snel van afbrengen”

Niet zo gezond, zo ondervond Eva al vrij vroeg in haar leven. “Ik ben heel perfectionistisch aangelegd, vrij gevoelig en empathisch ook. Daardoor bleek meedraaien in een wereld die je vraagt altijd maar nuttig te zijn en die zelfwaarde vooral ophangt aan wat je presteert of ‘kan neerzetten’ in het leven, niet echt iets voor mij. Op m’n vijfentwintigste botste ik loeihard tegen een zware burn-out aan: ik kon letterlijk niet meer spreken en niet meer op m’n benen staan. Samen met een traumatische ervaring tijdens de aanslagen op de luchthaven van Zaventem, deed het me beseffen dat ik m’n leven heel anders moest én wilde oriënteren. Meer volgens m’n eigen waarden en ritme en minder volgens die van iemand anders. En meer in lijn met m’n eigen lichaam en eigen intuïtie.”

Intuïtie en zelfvertrouwen

Gelukkig liep Eva in 2018 haar huidige man – en papa van Moon – Stijn Heymans tegen het lijf, die daar net zo over dacht en dus gingen ze keuzes maken: “We verkochten beiden ons huis om kleiner te gaan wonen, zeiden vaste jobs vaarwel om als freelancers aan de slag te gaan en bouwden onze eigen definitie van werk en succes uit. Financieel moesten we het daardoor met wat minder doen, maar de levenskwaliteit en innerlijke rust die we ervoor terugkregen waren onwaarschijnlijk.” Dat ze het leven zo’n goede vijf jaar geleden abrupt over een andere boeg gooide, maakt Eva niet alleen blij voor zichzelf, maar ook voor haar dochter. “Toen ik moeder werd, liep ik voor een derde keer tegen al die existentiële en spirituele vraagstukken aan: wat vind ik nu echt waardevol? En hoe zorg ik ervoor dat ik ook volgens die waarden kan leven? Ik wil Moon het werk dat het me zelf gekost heeft om opnieuw naar m’n eigen lichaam en intuïtie te leren luisteren, besparen door het haar eigenlijk gewoon nooit af te leren.”

Want, dat is wel wat vaak gebeurt: “Kinderen zijn eigenlijk van nature uit heel intuïtief: ze staan heel dicht bij hun lichaam en weten perfect wat ze fijn vinden of wat hen boos en verdrietig maakt. Het zijn eerder wij, volwassenen die met onze genormeerde blik en al ons sociaal wenselijk gedrag, die hen daar vaak al heel snel van weghelpen. Hoe vaak zeggen we tegen een kind dat ergens verdriet om heeft niet dat het ‘niet moet huilen’ want dat wat er gebeurd is ‘zo erg toch niet is’, terwijl: in de beleving van dat kind was het dat duidelijk wel, want anders zouden er geen tranen vloeien.” Moon wel zoveel mogelijk dicht bij die lichamelijke intuïtie houden, doen Eva en Stijn door regelmatig te vragen hoe iets voelt in haar lichaam en door bijvoorbeeld ook nooit te dwingen om haar bord leeg te eten: “Voelt Moon dat ze genoeg heeft, dan hoeft ze niet verder te eten gewoon omdat er nog iets op haar bord ligt. Hoe vreemd is dat eigenlijk?”

Grenzen en het ritme van je kind

Wat ze nog zoal belangrijk vinden in hun opvoeding? “Een kind van begin af aan al als volwaardig persoon bekijken: we zien Moon echt als een volwaardig lid van het gezin en spreken ook zo tegen haar. Sommige mensen zullen dat misschien gek vinden, maar ik merk dat dat werkt. Voel ik me bijvoorbeeld zelf gestresseerd of bang, dan leg ik dat aan haar uit en zeg er meteen bij dat het niet haar taak is om die stress voor mij op te lossen. Ik merk dat zij daar heel erg van ontspant.” Naast grote fundamenten zoals voldoende structuur en veiligheid aanbieden door grenzen te stellen, proberen Stijn en Eva dan ook vooral de persoon en het ritme van hun eigen kind te volgen: “Omdat we merken dat Moon structuur nodig heeft, bieden we die. We stellen grenzen, maar binnen die grenzen mag ze wel oeverloos bewegen en ontdekken. We proberen de keuzes die we voor de rest voor haar maken heel erg af te stemmen op wat zij zelf aangeeft dat ze nodig heeft, want dat blijft natuurlijk het allerbelangrijkst: je kan er als ouder nog zo’n mooie visie op ouderschap en opvoeding op nahouden, als je kind anders in elkaar zit en andere dingen nodig heeft, zal je die toch moeten bijstellen en aanpassen.”

“Stijn en ik hebben op voorhand wel besproken wat we als ‘hogere doel’ van onze opvoeding willen nemen, maar uiteindelijk is het wel altijd je kind zelf dat aangeeft wat het precies nodig heeft”

Tot wat voor volwassene ze hoopt dat haar dochter op die manier uitgroeit? “Vooral tot een veerkrachtige levensgenieter, die heel nieuwsgierig is naar de wereld, die naast de mooie momenten ook om kan met de moeilijke dingen in het leven, en die niet bang is om met een kritische blik naar dingen te kijken. Want: het is niet omdat iedereen iets op een bepaalde manier aanpakt, dat dat ook de enige juiste manier is. Ik hoop vooral dat ze dingen in vraag durft stellen en op haar eigen gevoel durft te vertrouwen om het eventueel anders te doen. Het allerbelangrijkste dat ik haar graag zou meegeven, is misschien nog wel dat ze al helemaal geweldig is precies zoals ze is, en dat haar waarde stabiel is. Daarmee bedoel ik: dat die niet afhangt van dingen die ze presteert of doet, maar dat die inherent al aanwezig is, zonder dat ze daar ook maar iets voor hoeft te doen.”

Groeipijnen van postpartum

Dat ze als ouders best in die opzet lijken te slagen, bewijst hun dochter zelf het best. Eva: “Moon is zo’n blij kind, ze ontmoet heel graag nieuwe mensen en stelt zich meestal ook heel spontaan, open en vol zelfvertrouwen op. Als ik dat zie, word ik zelf ook altijd een beetje gelukkig. Op zo’n moment zeggen we weleens tegen elkaar dat we toch ‘iets goed aan het doen moeten zijn’. (lacht) Dat jong ouderschap niet altijd zomaar over rozen loopt, en al zeker niet in die prille eerste jaren, mag van Eva zeker ook gezegd worden: “Ik heb een vrij zware zwangerschap gehad: negen maanden lang ben ik intensief misselijk geweest. Ook mijn bevalling zelf was heftig: ik verloor veel bloed en ook fysiek was het zwaar.”

Een zilveren randje aan die intense arbeid wel: “Doordat mijn lichaam zo had afgezien, kon ik die eerste weken niet anders dan rust nemen: voldoende tijd uittrekken voor de kraamperiode en mij letterlijk laten verzorgen.” Dat laatste gebeurt volgens Eva bij ons vaak nog te weinig: “Er is vlak na de geboorte meestal wel veel aandacht voor de fysieke gezondheid van de baby: ‘Eet hij of zij wel genoeg? Is hij wel gezond?’, maar aandacht voor de moeder is er veel minder, terwijl die wel door een van de heftigste transformaties uit haar leven gaat. In andere culturen leeft dat bewustzijn en die zachtheid daarvoor wel veel meer: ik heb me daar op voorhand goed over ingelezen. In Japan bijvoorbeeld komt een pas bevallen mama de eerste dertig dagen niet uit bed. Zo deden wij het ook: we zetten een bed in de woonkamer en daar bleef ik zoveel mogelijk in.”

Om haar lichaam te ondersteunen in het herstel, deed Eva enkele maanden na haar bevalling ook ‘een sluitingsritueel’: “Bij de geboorte van een kind scheurt je lichaam als vrouw bijna letterlijk open: er wringt zich een leven uit je. In de maanden erna staat je lichaam dan ook nog eens bijna volledig in teken van dat leven. Om die periode expliciet af te ronden, deed ik samen met de twee doula’s die ook bij mijn bevalling aanwezig waren, een sluitingsritueel. M’n hele lichaam werd gemasseerd, terwijl een stoombadje met kruiden weer zachtheid en warmte in mijn geslachtsdelen bracht – want die blijven na een bevalling achter als een soort van koude en kille ‘war zone’. Vervolgens werd ik helemaal ingebakerd: zo lag ik een tijdje in mijn eigen veilige en warme cocon. Pas daarna had ik het gevoel dat m’n lichaam er weer bovenop was.”

Innerlijke kind en kwetsbaarheid

Naast fysiek, scheurt het moederschap je volgens Eva trouwens ook nog op een heel andere manier open: “Iemands ouder worden transformeert ook emotioneel, spiritueel en existentieel. Het werpt je terug in heel oude patronen en rijt oude wonden open.” Dat is soms pijnlijk, maar evengoed intens mooi: “Mama worden confronteert je heel erg met je eigen innerlijke kind. Dat is niet makkelijk, maar tegelijkertijd geeft het je ook de kans om met nieuwe ogen te kijken en om wonden die soms al van generatie op generatie werden doorgegeven, eindelijk te helen. Zelf heb ik dankzij Moon mijn innerlijke kind bijvoorbeeld letterlijk leren omarmen. Moon is namelijk een echt ‘mamaskindje’: als ik in de buurt ben wil ze altijd knuffelen of heeft ze me altijd wel ergens voor nodig. Eerst had ik het moeilijk met dat constante geven. Tot mijn therapeut zei dat ik al die knuffels ook kon bekijken als een manier om ook mijn eigen innerlijke kind te geven wat het misschien vroeger had gemist. Sindsdien heb ik er geen enkele moeite meer mee: niet alleen omdat ik weet wat het voor mij had kunnen betekenen vroeger, maar vooral ook omdat ik weet wat het kan betekenen voor háár en voor haar verdere leven.”

“Ouderschap brengt je weer in contact met je innerlijke kind: dat is niet altijd makkelijk, maar ook een mooie manier om oude wonden te helen”

Wat Eva iets moeilijker viel, was de waanzinnige kwetsbaarheid van het leven waar de geboorte van een kind je onvermijdelijk mee confronteert – en met de immense verantwoordelijkheid waar dat je als ouder voorplaatst. “Een baby is zo’n kwetsbaar wezen en het is jouw verantwoordelijkheid om er niet alleen voor te zorgen dat dat kleine mensje op je schoot niets overkomt, je zadelt hem of haar liefst ook nog eens niet met té veel littekens en kwetsuren op. Je weet als ouder dat je onvermijdelijk dingen gaat stukmaken, maar gewoon liefst niet te veel (lacht). Door de posttraumatische stress die ik opliep bij de aanslag in Zaventem en mijn eerder natuurlijke honger naar controle en perfectie, was het voor mij best lastig om niet in die verpletterende verantwoordelijkheidszin en de ‘wens om alles heel goed te doen’ verstrikt te raken.”

Hoewel Eva uit ervaring weet hoe belangrijk me-time is, woog ook bij haar de druk om het als mama ‘allemaal heel goed te doen’ stevig door. “Er wordt van jonge mama’s zoveel verwacht: er is de moedermaffia die zegt hoe het allemaal moet – en ook vooral hoe niet en ook het beeld van ‘hoe een goede moeder er nu precies uit behoort te zien’ is zo streng en veeleisend. Ik weet in principe heel goed hoe je naar je eigen lichaam luistert, en hoe belangrijk dingen als yoga en voldoende zelfzorg daarvoor zijn. Toch wilde ik het als moeder zo goed doen voor mijn kind, dat het in die eerste periode toch heel moeilijk was om naar m’n eigen moederinstinct te blijven luisteren én om naast tijd voor m’n kind ook tijd voor mezelf te nemen. Bovendien waren we in de pandemie naar een plek verhuisd waar we niet meteen vrienden of familie dichtbij hadden. Daardoor konden we niet echt veel hulp inroepen: zonder het goed en wel te beseffen probeerde ik heel veel alleen op te lossen.”

Dat baby Moon veel onderbroken nachten had en soms weleens uren aan een stuk huilde, maakte het er niet makkelijker op. Zo’n goede acht maanden na haar zwangerschap, woog die uitputtingsslag op Eva’s lichaam en geest dan ook zo zwaar door dat het tijd werd om hulp in te schakelen: “Ik was nog een schim van mezelf, zag lijkbleek en wist niet meer goed wat gedaan. Gelukkig ben ik altijd blijven praten met Stijn en heeft hij me toen in de richting een goeie therapeut gewezen. Daar mijn tranen laten lopen, moeilijke dingen onder ogen zien en dwars door alles heen gaan, heeft me er uiteindelijk door geholpen.” Als ze jonge ouders dan toch een advies zou moeten geven, zou het dit zijn: “Blijf praten en probeer het niet allemaal alleen te doen. Want dat is echt niet nodig: een kind opvoeden moet je niet alleen kunnen, it takes a village. En dat is echt niet erg.”

“EEn aantal maanden na mijn bevalling heb ik een ‘sluitingsritueel’ gedaan: een soort stoombad bracht weer zachtheid en warmte in mijn geslachtsdelen en ik liet me volledig inbakeren. Pas daarna kwam ik weer thuis in m’n lichaam”

Hoewel ze de liefde voor hun kind waanzinnig vinden en absoluut het mooiste dat er is, denken Eva en Stijn niet onmiddellijk aan gezinsuitbreiding. “Zeg nooit nooit, maar voorlopig hebben we de indruk dat we het bij een kindje zullen houden. Dat voelt juist voor ons: ons gezin voelt compleet.” Bovendien vermoedt het koppel dat hun levensstijl zich misschien niet onmiddellijk leent voor een groot gezin: “Daarvoor leven we misschien te graag: we houden van de vrijheid die één kind je geeft om nog te reizen en allerlei nieuwe projecten aan te gaan. Ik denk trouwens ook dat je als ouder van veel kinderen een bepaald je-m’en-foutisme nodig hebt, de kunst om dingen los te laten en orde te vinden in de chaos, en dat heb ik niet. En Stijn ook niet denk ik: we zijn beiden vrij perfectionistisch en hebben veel nood aan rust en structuur. En eerlijk gezegd: eens je al eens een kind op de wereld hebt gezet en dus weet waar je doormoet in die eerste weken en maanden, begrijp ik soms niet goed hoe andere ouders zich klaarstomen om die hele beproeving nog eens een tweede of derde keer aan te gaan.”(lacht)

Na het lezen van Eva’s verhaal ook zin gekregen om meer volgens je eigen ritme te gaan leven? Lees dan zeker ook ‘Elke dag vakantie. Want het leven is te kort om af te tellen naar het weekend’, van Eva Daeleman en Stijn Heymans, voor €24,99 te koop bij Horizon. 

Openingsbeeld: Ellen van den Bouwhuysen. 

Meer lezen over ‘mama zijn’ en ouderschap:

• Frances Lefebure: “Plusouder worden is best heftig: het kan soms heel eenzaam voelen” 
• Workin’ mom Uwe Porters: “Je partner zelf geeft heus niet om die veranderde borsten of buik na een zwangerschap” 
• Workin’ mom Eva Tuytelaers: “Ik hoop vooral dat mijn kinderen later onbevreesd in het leven durven staan”