Dirk De Wachter over de essentie van optimisme: “De ultieme troost vind ik in de nabijheid van een medemens”

Feeling Redactie

03 feb 2023

Voor wie het glas halfvol is, smaakt het des te beter. Wij spraken rasoptimist en psychiater Dirk De Wachter (62) over hoe positief te zijn, ondanks tijden als tegenwoordig. “Erover kunnen praten, het kunnen delen, is de beste manier om ermee om te gaan”.

De eeuwige optimist

“De ultieme troost vind ik altijd in de nabijheid van een medemens; van een geliefde, van iemand die je kunt vertrouwen. Iemand die ook aanwezig is in lastige tijden en niet wegloopt van de moeilijkheden. Dat is eigenlijk de essentie van mijn optimisme, al zijn andere dingen zoals schoonheid in kunst, natuur en muziek ook belangrijk. Maar uiteindelijk gaat het om de medemens als trooster.”

“De kritiek die ik soms op mijn stelling krijg, is dat het een belediging inhoudt voor iedereen die alleen is en niemand heeft om erover te praten. Nee, zeg ik, het is juist een uitnodiging om die mensen te zien en te bereiken. Ik vind dat een heel belangrijk punt in deze maatschappij. Want het gaat net om verbinding, om menselijkheid. We zouden allemaal een beroep moeten kunnen doen op iemand in onze nabijheid; een broer, een kind, een goeie vriend. Ik zie het vaak genoeg in mijn praktijk; mensen die op zich geen zware psychiatrische problemen hebben, maar er met niemand anders over kunnen praten. Dan luister ik natuurlijk heel nauwgezet en genegen. Tegelijk besef ik dat het niet goed is dat alleen een psychiater, hoogopgeleid en betaald, professioneel luistert naar die verhalen. Dat zou toch wat meer onder elkaar moeten gebeuren, we zouden wat meer elkaars psychiater moeten zijn en tijd voor elkaar moeten maken. Laat elkaar niet in de steek.”

“Erover kunnen praten, het kunnen delen, is de beste manier om ermee om te gaan”

“Zelf heb ik wat dat betreft een goed jaar gehad, hoe raar dat ook mag klinken. Omdat ik zo goed omringd ben sinds mijn ziekte (in 2021 kreeg hij de diagnose van
uitgezaaide darmkanker, red.). Jarenlang stond ik als hulpverlener aan de andere kant, dit keer ondervind ik zélf hoe belangrijk verbinding is. Niet alleen door te praten, ook door het lijfelijke, het aanraken. Je ligt daar in een bed in al je miserie en dan is er een verpleegkundige die je aanraakt. Dat brengt opnieuw leven en menselijkheid in het stuk vlees dat je bent geworden. Ik kreeg er tranen van in de ogen.”

“Ook hoop is een essentiële factor, het is zelfs veel sterker dan optimisme. Zelf hoop ik dat ik de 40% overlevingskans op vijf jaar, inmiddels is het vier jaar, kan waarmaken. Ik hoop dat ik gezond kan doorgaan. Elke drie maanden word ik onderzocht, dat is elke keer weer spannend. Maar ook als het slecht gaat, wil ik hoopvol zijn. Hoopvol dat ik het slechte goed kan dragen, en dat ik erin kan gedragen worden door mijn geliefden.”

“Ondanks de hoop en de nabijheid van mensen, heb ik natuurlijk ook momenten van angst. Meestal ben ik nogal stoïcijns en beredeneerd in die dingen. Maar af en toe barst er weleens iets, vaak naar aanleiding van een gebeurtenis. Zoals het recent overlijden van Wim Henderickx, de componist en een bekende figuur in Antwerpen. Hij is van mijn leeftijd en plots was hij dood. Ik had hem de week voordien nog gezien, in de opera. Hij wenste mij nog het beste. En dan dit. Zoiets komt binnen. De angst die dan bovenkomt, kun je niet vermijden en dat moet je ook niet doen. Maar ik spreek erover met mijn vrouw, en met vrienden. En dan kom ik weer op hetzelfde uit; erover kunnen praten, het kunnen delen, is de beste manier om ermee om te gaan. Verbinding en hoop, daar gaat het om.”

Vertroostingen: Gewone woorden van Dirk De Wachter, Lannoo Campus