Van kimchi tot psychobiotica: deze voeding geeft je mentaal welzijn een boost

Feeling Redactie

17 jan 2024

Heb jij het voornemen gemaakt om in 2024 gezonder te eten? Een dubbele proficiat! Want gezonde voeding is niet alleen een must voor een gezond lijf, het doet ook heel wat goeds voor je mentale gezondheid. Logisch ook, want onze hersenen hebben de juiste voedingsstoffen nodig om naar behoren te kunnen functioneren. Welke ingrediënten er dan op het menu moeten staan? Hier zijn vier voedingsadviezen om zowel je lichaam als je hoofd gezond te houden.

Weet wat je eet: waarom gezonde voeding belangrijk is voor je mentaal welzijn

Een gezonde geest komt in een gezond lichaam, daarvan wordt de wetenschap zich steeds bewuster. Wat we eten is niet alleen belangrijk voor onze fysieke gezondheid, maar heeft ook een impact op hoe we ons mentaal voelen. Om mentaal optimaal te functioneren, hebben onze hersenen immers de juiste voedingsstoffen nodig. Te veel fastfood, suiker en vetten zijn nefast, want die zorgen voor een instant sugar rush en fysieke en mentale crash achteraf. Vitale mineralen en micronutriënten – zoals groenten en fruit – blijken dan weer wel the way to go.

“Het allerbeste ‘dieet’ om je mentaal welzijn te ondersteunen is het zogenaamde MIND-dieet”, legt professor Elisabeth De Waele, specialiste in klinische nutritie in het UZ Brussel, uit. “De voedingsleer werd ontwikkeld in het Rush University Medical Center (Chicago) en is gebaseerd op het mediterraan dieet. De filosofie achter de voedingsleer: niet te veel dierlijke vetten, meer plantaardig eten en je maaltijden goed spreiden over de dag. Naast de hoeveelheid is ook de verhouding tussen vet, suiker en eiwitten belangrijk.”

Lees ook: Dit is het beste ontbijt voor een gezonde start van je dag volgens een voedingswetenschapper

Brain-gut-axis: weg met vet en suiker

Nog iets om in het achterhoofd te houden: de impact die je spijsvertering heeft op je hersenen en dus op je mentaal welzijn. “Een van de belangrijkste ontdekkingen op vlak van gastro-enterologie en nutritionele psychologie is de onmiskenbare link tussen de darmen en de hersenen – ook wel de brain-gut-axis genoemd. En de cruciale rol die daarbij is weggelegd voor ons microbioom: de verzameling bacteriën, schimmels, gisten, virussen en eencellige wezens die op en in ons lichaam leven. Het grootste deel van dat microbioom vind je in ons spijsverteringsstelsel en is een organisme op zich, dat via zenuwbanen van en naar de hersenen loopt en daardoor een grote invloed uitoefent op onze fysieke en mentale gezondheid.

Vet en suiker kunnen ontstekingsprocessen activeren in het lichaam, waardoor je je mogelijk minder goed voelt

Omdat alles wat we eten onvermijdelijk dat microbioom zal beïnvloeden, is ‘weten wat je eet’ dus extra belangrijk: sommige types voeding zullen het microbioom immers positief beïnvloeden, terwijl anderen dan weer een minder gunstig effect zullen hebben. Welk type voeding je microbioom precies het best ondersteunt en hoe één-op-één het effect is, daar is meer onderzoek voor nodig. Maar over het algemeen wordt momenteel verondersteld dat wie een vet- en suikerrijk dieet volgt, dat op lange termijn mogelijk gewaar zal worden aan z’n stemming. Vet en suiker kunnen namelijk ontstekingsprocessen activeren in het lichaam, waardoor je je mogelijk minder goed voelt. Omgekeerd geldt ook dat bij wie een gezond, vezelrijk dieet volgt, de bacteriën in onze dikke darm vezels fermenteren, waardoor stoffen vrijkomen die een positieve invloed hebben op onze emoties.”

4 x voeding om je mentaal welzijn te boosten

1. Water de rest komt later

Onze hersenen hebben vocht nodig om te functioneren. Wie te weinig drinkt, krijgt op den duur last van een laag energiepeil, kan zich niet meer focussen, raakt verward en geïrriteerd. Je bloed gaat trager vloeien en daardoor blijven gifstoffen langer aanwezig in je lichaam, want ze geraken niet afgevoerd. Je wordt zwak en voelt je miserabel. Die ‘minstens anderhalve liter water per dag’ is dus zeker geen fabeltje. Let wel op met te veel alcohol en koffie, want die drankjes hebben een vochtafdrijvend effect, waardoor de symptomen kunnen verergeren.

2. Moodboosters (maar vergeet ook niet te sporten)

Er zijn verschillende ingrediënten, al dan niet in supplementvorm, die de aanmaak van dopamine (het gelukshormoon) in de hersenen zouden bevorderen: o.a. probiotica, ginkgo biloba, kurkuma, oregano-olie, magnesium, groene thee, vitamine D, visolie, cafeïne en ginseng.

Hier moet wel een kritische kanttekening bij gemaakt worden: de potentiële positieve effecten worden vaak overschaduwd en zelfs tenietgedaan door stress, roken en luchtvervuiling. Een holistische benadering, waarbij je op verschillende vlakken ‘lief’ bent voor je lichaam met veel beweging en voldoende gezonde voeding, zal meer effect hebben dan een paar dure supplementen, die vaak maar een druppel zijn op een hete plaat.

Lees ook: Gezond de winter door? Haal inspiratie uit de work-out routines van deze celebs

3. Liever geen aspartaam

De kunstmatige zoetstof aspartaam kan als alternatief voor suiker gebruikt worden, maar recent onderzoek toont aan dat we beter niet overdrijven met drankjes als Cola light of suikervrije kauwgom. Aspartaam zou de aanmaak van neurotransmitters, serotonine en dopamine verhinderen en daardoor cognitieve aandoeningen veroorzaken als migraine, angststoornissen, slapeloosheid, leerproblemen en depressie.

4. Psychobiotica

Als je microbioom niet meer in evenwicht is, zou je de samenstelling ervan kunnen beïnvloeden met bepaalde pro- en prebiotica. Probiotica zijn levende bacteriën die een positieve invloed op onze gezondheid kunnen hebben en prebiotica zijn voedsel voor de bacteriën in onze eigen darmen. Pro- of prebiotica die een effect kunnen hebben op onze emoties, worden ‘psychobiotica’ genoemd, al is die term volgens Van Oudenhove mogelijk nog voorbarig. Wie op natuurlijke wijze pre- en probiotica wil binnenkrijgen, eet naast veel vezels best ook af en toe wat gefermenteerde voeding. Zet dus misschien iets vaker een van deze ingrediënten op het menu: