Charlotte Adigéry: “Ik was onverwacht zwanger en ik denk dat ik daar nog steeds van aan het bekomen ben.”

Els Keymeulen

23 jun 2023

Muzikante Charlotte Adigéry werd iets minder dan twee jaar geleden moeder van zoontje Rocco. Wij spraken haar over roze wolken en een dito toekomst. En over hoe de schaduw om de hoek loert.

Adigéry: “Ik heb tot 9 uur kunnen slapen! Mijn vriend heeft zich over Rocco ontfermd zodat ik me nog een halfuurtje kon omdraaien. We komen stilaan in een routine samen, althans als we thuis zijn. Op tournee regeert de chaos. Mijn mantra dit laatste jaar is ‘embrace the chaos’. (lacht) Het moeilijkst vind ik die constant zorgende rol, dat wat ik mijn fight-or-flight mode noem: ik kan maar niet ontspannen. Áls ik dan een keer wat tijd heb, denk ik: oké, wat is het volgende? Ik ben een extreme perfectionist en het moederschap is zo abstract, zo nieuw ook – er valt niet te plannen. Weet je, tijdens mijn zwangerschap heb ik alle boeken gelezen die ik kon vinden, alles vooraf zitten regelen, zelfs een geboorteplan geschreven. En dan is dat kindje daar en denk je: ah, dáár had ik niet aan gedacht. Ik moet leren los te laten. Ja, nu al.” (lacht)

Ik heb nooit één bezorgd telefoontje gehad van mijn mama om te vragen waar ik was of wat ik aan het doen was. Ik wil dat ook voor Rocco.

Alles is gevaar

“Ik ben een overbezorgde mama. Constant moet ik vechten tegen doemgedachten. Toen Rocco net geboren was, wat dat heel heftig: alles was een potentieel gevaar. Dat is dan een tijdje minder geweest, maar nu hij stapt en een eigen wil heeft, is die angst terug. Dat ongeruste stemmetje in mijn hoofd is zeer vermoeiend, dus ik probeer het uit te schakelen. En vooral: ik wil Rocco niet verlammen door mijn angst. Anderzijds ben ik een speelse mama, niet alleen voor Rocco maar ook voor mijn twee plusdochters van 12 en 15. Ik merk dat ik dat enthousiaste heb overgenomen van mijn eigen mama: dansen, plezier maken, mee onder de tafel kruipen… Die speelsheid wil ik behouden in mijn leven, en ook in mijn muziek. Wel zot als ik er nu over denk: mijn mama was totaal niet angstig. Ik vergeet haar altijd te vragen hoe ze dat precies deed. Ik kreeg een motor, mocht uitgaan, alles was bespreekbaar. Ik heb nooit één bezorgd telefoontje gehad van mijn mama om te vragen waar ik was of wat ik aan het doen was. Ik wil dat ook voor Rocco.”

Onverwacht gewenst

“Ik was onverwacht zwanger en ik denk dat ik daar nog steeds van aan het bekomen ben. Van die zwangerschapstest, die bevalling, dat hyperkwetsbare, die hormonale pieken en dalen. Misschien is het anders als je naar een zwangerschap toeleeft. Of misschien moet elke vrouw gewoon herstellen van het krijgen van een baby. Voor mij voelt het in elk geval als een shock; een shock voor mijn lijf, een shock voor mijn hoofd. Een shock die is begonnen op de dag dat ik een zwangerschapstest deed.” (lacht)

“Mijn bevalling zelf was een trauma. Bij mijn laatste controle was er iets mis met de computer bij de gynaecoloog en dus zagen ze niet dat Rocco eigenlijk niet goed lag. Tien dagen later werd ik midden in de nacht wakker, overvallen door heel heftige, superpijnlijke weeën. Zes uur lang heb ik die thuis proberen op te vangen en tegen de tijd dat ik in het ziekenhuis was, bleek Rocco nog totaal niet ingedaald. Ik kreeg een epidurale én weeënversterkers, zonder uitleg. Ik wist niet dat Rocco verkeerd lag en dat ik weeënopwekkers nodig had omdat er anders niks zou gebeuren. Ik voelde niet zoveel begrip, niet zoveel medeleven. Maar goed, je ligt daar en je wilt bevallen, dus je ondergaat. Mijn eerste epidurale raakte uitgewerkt, en ik zou er een tweede krijgen. Twee, drie uur wachtte ik op de anesthesist en toen die uiteindelijk kwam, was het al te laat en voelde ik er niks meer van. Die bevalling heeft me wel wat gekost, ja. Eerst kwam het besef: ah, Rocco was een sterrenkijker, daarom ging het zo moeilijk. Dan: hey, die vrouwen rond mijn bed, die waren wel heel hard. Het daagde me allemaal later pas; beetje bij beetje sijpelde bij me binnen dat het helemaal geen mooie ervaring was.”

Achteraf bekeken vind ik het gewoon heel jammer: het had een andere, veel mooiere ervaring kunnen zijn als ik begrip en geduld had gevoeld.

Een enorm verschil

“Een uur na mijn bevalling – zéstien uur had die geduurd! – kwam ik de kamer binnen met Rocco op de arm. De verpleegster die me in de kamer zou installeren, zei: ‘Hoe! En waar is uw mondmasker?’ Ik antwoordde: ‘Oh sorry, ik heb daar niet meer aan gedacht.’ En zij: ‘Toch wel raar, we zitten nu al zo lang in lockdown. Het is nu toch standaard dat je overal een mondmasker moet dragen!’ Een nieuwe shock. Omdat ik nog aan het bekomen was van al die emoties, slaagde ik er niet in voor mezelf op te komen. Achteraf bekeken vind ik het gewoon heel jammer: het had een andere, veel mooiere ervaring kunnen zijn als ik begrip en geduld had gevoeld. Het had voor mij een enorm verschil gemaakt als ze mij hadden geloofd. Als ik zeg dat ik pijn heb en dat het niet meer gaat: geloof mij. Dat is zó belangrijk.

Kijk, ik ben hier zeer voorzichtig in, maar ik heb een vriendin, een professor psychologie, die onderzoek voert rond ervaringen van gekleurde mensen in ziekenhuizen. Ik durf daar niet meteen mee af te komen, ik hoor de reacties al: typisch dat je eerst daaraan denkt. Ik wéét het ook niet zeker. Maar ik merk dat jij dat ook in mijn verhaal hoort, die racistische ondertoon. In de VS – ik ken de precieze cijfers niet – is het sterftecijfer bij zwarte vrouwen veel hoger dan bij witte vrouwen. Hoe kán dat? Ook voor Rocco vind ik het jammer. Ik hoop dat de dingen stilaan evolueren, maar het raakt me dat dít zijn eerste levenservaring was. Het is geen blijvend trauma, ik heb het intussen kunnen loslaten, maar die bevalling als mooi, krachtig moment? Nee, niet zo ervaren. Nog één herinnering: diezelfde verpleegster van het mondmasker zei toen ze Rocco op een tafeltje aan het aankleden was: ‘Hij is wel donker, hé.’ Hé? Beeld ik me dan dingen in?”

Baby’s & muziek

“Mijn grootste bezorgdheid toen ik ontdekte dat ik zwanger was, was: hoe ga ik die twee werelden rijmen. Onze manier van touren en een baby? Kan niet. Het was een zeer moeilijke periode: wel de connectie voelen met dat groeiende wezen in je buik en tegelijk twijfelen of die baby wel past in je leven. Ik heb alle opties overwogen, ja. Ik had echt dat typische idee over de muziekindustrie: als je zwanger bent, word je afgeschreven en is je carrière voorbij. Zwanger? Next! Ik heb zelfs gegoogeld in de hoop verhalen te vinden van muzikantes bij wie het wel is gelukt. Uiteindelijk heb ik contact opgenomen met een Engelse therapeute. Ze was tourmanager en had zich gespecialiseerd in het coachen van mensen uit de muziekindustrie. Met haar heb ik heel goede gesprekken gehad en uiteindelijk had ik het door: ik wil mama zijn. En ik wil muziek maken. En ik ga ze allebei combineren.”

Ik heb recht op dit moederschap en ik ga me er niet de hele tijd voor verontschuldigen.

Sorry not sorry

“Bij mijn eerste show was Rocco drie maanden oud. Toen hij zeven maanden was, kwam Topical Dancer uit (het debuutalbum van Charlotte Adigéry en Bolis Pupul, red.) en volgde er een enorme promotour. Dagen en dagen interviews geven, per krant een halfuurtje. Je bent zeer dankbaar voor die aandacht, je kunt je verhaal vertellen, mensen luisteren, je krijgt feedback. Maar het was heel heftig, want al die tijd zat Rocco in een draagzak. Ik moest hem in slaap wiegen tijdens interviews. Ik weet niet hoe ik het toen gedaan heb. Maar ik héb het gedaan en al van bij het begin wist ik: ik ga opkomen voor mezelf, als mama. Je vervalt zó makkelijk in verontschuldigingen. ‘Sorry dat ik even Rocco moet voeden.’ ‘Sorry dat we even moeten stoppen.’ ‘Sorry dat ik zoveel bij heb.’ ‘Sorry dat ik een show moet afzeggen.’ Ik had me voorgenomen: ik heb recht op dit moederschap en ik ga me er niet de hele tijd voor verontschuldigen. En eerlijk? Het valt beter mee dan ik dacht. Maar twee keer heb ik een reactie gehad waarvan ik vond: dit is niet oké. Over het algemeen word ik zeer respectvol behandeld. Misschien kan de infrastructuur iets beter. Een rookvrije backstage, bijvoorbeeld. Een verzorgingstafel. Al mijn hoop is gevestigd op Rihanna. Please Rihanna. (lacht) Al kan zij haar villa gewoon op wielen zetten en meenemen – misschien dat zij er weinig last van heeft.”

Roots

“Ik ben mama van een zoon en ik wil hem vooral empathisch opvoeden. Empathie is álles. Emoties leren te voelen, leren te plaatsen. Jezelf in vraag te stellen, en zo evolueren. En ja, ik wil hem ook een stuk van onze cultuur meegeven. Mijn mama zal daar een grote rol in spelen: zij spreekt Creools en heeft veel meer dan ik de Caraïbische cultuur in zich. Volgende maand gaan we met Rocco naar de Caraïben en ooit wil ik er graag een huis kopen zodat hij zich ook daar thuis kan voelen. Tegelijk hoop ik dat hij geen complex ontwikkelt rond zijn huidskleur. Een vriendin van mij heeft twee kindjes, haar oudste is nu 4 en die zei onlangs: ‘Ik wil niet bruin zijn, ik vind dat niet mooi.’ Mijn hart brak, voor hem, voor mijn vriendin, voor ons allemaal. Soms probeer ik in te schatten hoe donker Rocco zal worden, hoe mensen hem gaan zien. Dan denk ik: hij is ietsje lichter van huid, hij heeft losse krullen, misschien gaan mensen veeleer denken dat hij Marokkaans is? En is dat dan beter? Dat is erg, hé? Ik heb er nog niet eerder over doorgedacht, maar ik denk wel dat ik hem wil vertellen over onze realiteit. Over hoe die helaas soms verschilt van die van witte mensen. Over mijn ervaringen. Het zou naïef zijn om er hem niet op voor te bereiden. Maar nu nog even niet. Nu graag een beetje gemoedsrust. Die perfectionist in mij? Die heb ik niet meer nodig.”