Hein Zegers, welzijnspsycholoog: “Je hoeft niet meteen je job op te zeggen, je kunt beginnen met kleine stappen”

Feeling Redactie

26 aug 2024

Steeds meer mensen verlaten de ratrace en besluiten drastisch minder te gaan werken. Voor meer van wat hen écht gelukkig maakt. Hein Zegers is welzijnspsycholoog. Hij voerde onderzoek naar vrijwillige eenvoudzoekers en schreef er het boek Zooikoorts over.

Bye ratrace

Zegers: “Ik ben al mijn hele leven bezig ben met het onderzoek naar wat mensen gelukkig maakt. Het viel me op dat velen wel weten wat ze nodig hebben om gelukkig te zijn, maar dat hun agenda zodanig vol staat dat ze er de tijd niet voor hebben. Wat me ook opviel: dat mensen vaak zeggen niet veel nodig te hebben om gelukkig te zijn. Dat bracht me tot de vraag: kunnen we gelukkiger worden door dingen wég te laten? Door uit de ratrace te stappen, en het met minder te doen?”

‘Velen weten wat ze nodig hebben om gelukkig te zijn, maar hebben er de tijd niet voor’

“Ik sprak met vijfhonderd mensen die de stap naar vereenvoudiging hebben gezet, en ik vroeg hen hoe ze het hadden aangepakt. Het bleek dat ze allemaal min of meer dezelfde stappen hadden doorlopen. Die heb ik samengebracht tot een zesstappenplan – BASICS – waarmee iedereen aan de slag kan.” (zie inferior)

Waarom besluiten mensen om uit de race te stappen?

Zegers: “Er zijn verschillende redenen, maar allemaal hadden ze op een bepaald moment het gevoel: is dit het nu? Dat gevoel duikt vaak op na een overlijden in de omgeving, maar het kan ook iets kleins zijn. In mijn boek haal ik het voorbeeld aan van een man die na een lange dag zijn kantoor verlaat. Het is al donker, en hij ziet dat alles is bedekt onder een prachtig wit sneeuwtapijt. Hij had niet eens gemerkt dat het sneeuwde. Dat kan een moment zijn waarop je beseft: zo wil ik mijn leven niet leiden.

‘kijken naar mensen die nu al met succes ongewenste rommel en drukte uit hun leven hebben verbannen, kan veel goed doen’

De groep waarvan ik het vaakst hoor dat ze eenvoudiger willen leven, zijn de dertigers. Niet verwonderlijk: op deze leeftijd hebben we vaak kleine kinderen, timmeren we volop aan een carrière en beginnen misschien ook onze ouders te sukkelen, waardoor zij meer zorg nodig hebben. Het zijn dus vooral deze mensen die baat kunnen hebben bij een stapje terug.”

Kunnen ook mensen die het financieel niet breed hebben vereenvoudigen?

Zegers: “Zeker. Dat is het mooie aan BASICS: je kunt de stappen aanpassen aan je eigen leven. Je hoeft niet meteen je job op te zeggen, je kunt beginnen met kleine stappen. Je tv verkopen en vaker lezen, bijvoorbeeld. Mijn tip is om gelijkgezinden te zoeken. Er zijn steeds meer organisaties zoals The Simplicity Movement, Voluntary Simplicity, Degrowth… Allemaal met een eigen insteek maar met dezelfde waarden. Daar vind je veel advies, ook als jouw situatie niet vanzelfsprekend is.”

Zijn er nadelen aan een eenvoudiger leven?

Zegers: “Ja. Het kan ingewikkeld zijn. Je verwarming afsluiten en je warmen aan een haardvuur van hout dat je zelf bij elkaar hebt gezocht klinkt idyllisch, maar het is hard werken om dat hout te verzamelen, naar huis te brengen en droog te houden, en om het vuur ook ’s nachts aan te houden. Hetzelfde voor het kweken van je eigen groenten. Nog een nadeel is dat je je eenzaam kunt voelen. Onze maatschappij fluistert ons graag in dat je pas geslaagd bent als je in een villa woont met een dure auto op de oprit. En dus ook dat je faalt als je ervoor kiest om in een klein huis te gaan wonen, om te gaan co-housen of om je auto te verkopen en alles met de fiets te doen. Dat is nog een reden om te zoeken naar gelijkgezinden: kijken naar mensen die nu al met succes ongewenste rommel en drukte uit hun leven hebben verbannen, kan veel goed doen.”

Lees ook: Ben (38): “Mensen verwarren minder werken vaak met luiheid, maar daar heeft het niets mee te maken”

Back to basics: Hein Zegers over de BASICS-stappen

1. B – Back

“Zet een stap terug en bekijk je leven vanop een afstand. Is dit het leven dat je wilt leiden? Is dit wat je gelukkig maakt?”

2. A – Attention

“Geef aandacht aan de kleine dingen. Neem eens de tijd voor een wandeling. Kijk naar die duif in de boom, luister naar het takje dat kraakt onder je voet. Geef ook aandacht aan wat zich binnenin je afspeelt. Wat voel je? Welke gedachten gaan er door je heen? Misschien begint het je te dagen: werk je zo hard om een bepaald gevoel te ontwijken? Koop je zoveel spullen omdat het je een korte roes bezorgt? Of misschien ben je onbewust ergens ingerold? Ik zie dat wel eens bij doctoraatsstudenten: ze waren de besten van hun jaar, ze kregen de kans om te doctoreren en dus deden ze dat. Maar wíllen ze die carrière ook? Daar hebben ze vaak niet bij stilgestaan.”

3. S – Select

“Na de vorige stappen zul je je bewust zijn geworden van je eigen waarden. Nu kun je selecteren: wat vind jij belangrijk in het leven? Chuck Palahniuk schreef in Fight Club: ‘We buy things we don’t need with money we don’t have to impress people we don’t like’. Dat zegt het helemaal.”

4. I – Invest

“Voeg de daad bij het woord en investeer in de dingen die jij waardevol vindt. Dat kan gaan om een bepaalde rol (de rol van moeder, partner, zus, vriendin), een richting die je uit wilt (bijvoorbeeld: een studie gaan volgen), bepaalde doelen (bijvoorbeeld: ik wil meer lezen dus ik doe mijn tv weg)…”

5. C – Cut

“Knip weg wat niet bijdraagt aan een zinvol leven. Dat kan gaan van je tv, auto of huis verkopen, tot het wegknippen van toxische vriendschappen. Voor veel mensen was het, na de vorige stappen, heel duidelijk waar ze precies moesten knippen.”

6. S – Sense

“Alle mensen die de vorige stappen doorliepen, omschreven hun nieuwe leven als ‘zinvol’. ‘It makes sense’. Ze merkten allemaal dat er nieuwe opportuniteiten op hun pad kwamen. Dat klinkt misschien zweverig maar het is wetenschappelijk onderbouwd: door de BASICS-stappen heb je je hersenen zo getraind dat ze opportuniteiten gaan zien. De deuren die nu pas lijken te openen wáren er al, je merkte ze alleen niet op.”

Verder lezen?

Zooikoorts, Van rommel en drukte naar rust en zin met de BASICS-therapie van Hein Zegers. Verschenen bij Lannoo.
Walden van Henry David Thoreau. Het waargebeurde verhaal van de schrijver die een poging doet om eenvoudig te leven in een zelfgebouwd huisje in een bos. Verschenen bij De Bezige Bij.
Ik ben een eiland van Tamsin Calidas. Ook een waargebeurd verhaal, over de schrijfster en haar man die hun leven in de stad verruilen voor het ruige en onbekende van een klein Schots eiland, en daar schapen gaan fokken. Verschenen bij Uitgeverij Pluim.