Een sociaal en ecologisch project in Elsene

Het architecturale complex Zwanen-Dam in hartje Elsene kwam er in het kader van een "wijkcontract". Bedoeling was deze wijk die berooid uit de bouwwerken rond het Flageyplein is gekomen een nieuwe dynamiek en eigen identeit te geven. Dat deden de architecten Anne Ledroit, Vincent Pierre en Cédric Polet van het gelijknamige architectenbureau (www.ledroit-pierret-polet.com) met een atypische en humanistische mix van sociale woningen en een buurthuis. 

 

 

De architecten kozen voor hun eerste grote publieke project resoluut voor beton dat hen in staat stelde om te spelen met hoeken en volumes, om leefruimtes te ontwerpen die zowel onderling als met de wijk in verbinding staan. Beton bleek het ideale middel te zijn om te ontsnappen aan de rechtlijnigheid van bepaalde constructiestandaarden. Het oogt sober en ongekunsteld en laat toe om met zeer grote spanwijdtes te werken. Binnenin ligt er gepolierd beton, het is een praktisch, goed onderhoudbaar en betaalbaar materiaal.

 

 

 

Uit respect voor de naburige gebouwen kozen de drie voor een buitengevel die voor continuïteit zorgt in het straatbeeld maar toch opvalt door zijn geometrische lijnen en de afwisseling van vooruitstekende erkers in diverse formaten en de vele smalle ramen. Het ruitjespatroon van de geglazuurde witte bakstenen gaat terug op de art-nouveau traditie van Brussel. 

 

 

 

De binnenkant van het blok is leeggehaald en ingeruild voor 2 groene eilanden, 2 "kamers onder de blote hemel". Verder zijn er 14 sociale woningen varïerend van kleine studio's tot grote appartementen van 4 slaapkamers zodat alle generaties hier hun stek kunnen vinden. Het hart van het complex is het buurthuis, de voor iedereen toegankelijke ruimte op de gelijkvloers, waar de argeloze voorbijganger via de grote inkom naar binnen wordt gezogen.

 

 

 

Op de eerste verdieping bevindt zich een grote (theater)zaal met immense ramen, op de tweede zijn er moduleerbare zaaltjes met losse wanden die men kan sluiten of openzetten. En op de bovenste verdieping is er een sportzaal met aan de ene kant een vestiaire en sanitaire ruimtes, aan de andere kant een groot buitenterras.

 

 

 

Beton is niet alleen vernieuwend en esthetisch, het is ook een zuinig en duurzaam materiaal. Voor andere ecologische accenten zorgen de groendaken, de uitstekende isolatie, het opvangsysteem voor regenwater en de ruimte voor het triëren van afval.