Banja Luka: de meest onontdekte reisbestemming van 2019
“It’s an aphrodisiac!” lacht de oude vrouw achter het fruitkraampje wanneer we ons afvragen waar haar ‘kruidenkettingen’ – het blijkt gedroogde okra – precies voor dienen. Zowat het enige Engels dat we in Banja Luka horen, want echt gewoon aan toeristen zijn ze hier in de hoofdstad van de Republika Srpska nog niet. Nu Ryanair de eerste internationale vluchten voorziet vanuit Memingen, Stockholm én Charleroi komt daar vast verandering in. Benieuwd naar deze onontdekte parel van de Balkan? Stap net als ons het vliegtuig op en stop dit lijstje to do’s in je handbagage.
Waar ligt Banja Luka?
Banja Luka. Toen we op Instagram aan jullie vroegen waar het stadje ligt, gingen er heel wat stemmen uit naar Azië, ergens regio Vietnam. Oostelijk ligt het zeker, maar na amper twee uurtjes vliegen kan je al uitstappen. Bankja Luka is na Sarajevo de grootste stad van Bosnië en Herzegovina, een regio die na de burgeroorlog van 1992-1995 en de hevige aardbeving van 1969 best wat toerisme kan gebruiken.
Banja Luka – wat zoveel betekent als land bij de rivier – ligt in de Republika Srpska, vergelijkbaar met ons ‘Vlaanderen’. Hun ‘Wallonië’ is dan de Federatie van Bosnië en Herzegovina, waar Sarajevo de grootste stad is. Sinds het einde van de oorlog in 1995 krabbelt de regio traag vanuit het dal. De wapens zijn intussen gaan liggen, maar echt vredevol is het er nog steeds niet, dat merk je bijvoorbeeld aan de duizenden bloemen die rond de foto van David Dragičević liggen op het Krajina plein. David was een jonge student, volgens de politie in maart dit jaar omgekomen door een ongeluk, volgens het volk en zijn familie een doodgezwegen moord. Mensen ballen er nog steeds elke avond de vuist voor gerechtigheid en respect in hun land én doen hun best om het grauwe, corrupte imago van zich af te werpen.
Wat te doen in Banja Luka?
Met succes, want ondanks het sombere imago heeft Banja Luka héél wat in huis voor een verrassende, originele citytrip. Een eeuwenoude traditie, rijke cultuur en adembenemende natuur zijn maar enkelen van hun troeven. Om nog maar van hun heerlijke delicatessen te zwijgen... Boek jezelf een retourtje (het kost je amper € 20 heen-en-terug!) en vink deze adresjes zéker af:
1. De kleine binnenstad
Het centrum van Banja Luka heb je op een halve dag doorkruisd. Dit zijn de belangrijkste stops:
Christus Verlosser-kathedraal
De meeste inwoners van Banja Luka zijn Servisch-Orthodox en hechten veel belang aan hun geloof. Godsdienst houdt de mensen hier samen en religie en staat zijn hier nog opvallend hard verweven.
Het mooiste pronkstuk van de stad is zonder twijfel de Servisch-Orthodoxe Christus Verlosser-kathedraal, pal in het centrum van Banja Luka. Het gebouw doet denken aan de kleurrijke kathedralen in Rusland, maar hier in Bosnië zijn ze nét iets bescheidener. Hoewel de gouden dakjes en kleurrijke binnenkant zeker niet moeten onderdoen. De koepels en het plafond werden beplakt met schitterende mozaïeken en er is veel pracht en praal aanwezig.
Kaarsen worden niet in de kathedraal zelf aangestoken, daarvoor hebben de gelovingen een aparte ondergrondse ruimte. In de shop naast de kathedraal betalen de Bosniërs hun kaarsje waarna ze afdalen in een kelder die met duizenden vlammetjes wordt verlicht.
Ferhadija moskee
Naast de kathedraal ligt de bescheiden (verwacht geen ketens als Zara en H&M) winkelstraat ‘Gospodska’ die uitkomt op het Krajina plein. Even verder stoot je op zowat de enige moskee van Banja Luka. De stad telt na de oorlog nog amper 3 procent moslims en een groot aantal moskeeën werd tijdens de aardbeving in 1969 verwoest. Deze Ferhadija moskee werd als enige van de 16 heropgebouwd. Voor de restauratie werd er 70 procent van de oude materialen hergebruikt.
Het fort
Om de hoek van de moskee ligt het fort, gelegen aan de 255 kilometer lange Vrbas rivier. In de zomer (of voor de warmbloedigen ook tijdens de winter) kan je een dajak – de gondel van Banja Luka – huren om over de rivier te varen. Dat kost je zo’n € 12,50 voor drie personen.
Rond de omgeving van het fort worden in de zomer ook heel wat leuke festivalletjes georganiseerd. Het Nektar Fresh Wave Festival is bijvoorbeeld een aanrader voor liefhebbers van elektronische muziek.
2. Prachtige natuur: ideaal voor outdoor-lovers
Van zodra je de stad uitrijdt, kom je terecht in een heel andere wereld. De uitgestrekte natuur op amper enkele kilometers van Banja Luka is een prima uitvalsbasis voor outdoor-lovers.
Bergen beklimmen, rappellen en raften
Je kan hier bergen beklimmen, rappellen, raften op de Vrbas – je kan hier als enige plek in Europa ook ’s nachts de rivier trotseren – en er zijn heel wat uitkijkpunten van waaruit je een prachtig zicht hebt over de canyons.
De watervallen van Krupa na Vrbasu
Voor de iets minder avontuurlijke natuurliefhebbers zijn de romantische Krupa na Vrbasu watervalletjes zeker een bezoekje waard. Hier doet zelfs een authentieke watermolen nog dienst om vers meel te malen.
Srpske Toplice warmwaterbronnen
Terug dichter bij de binnenstad kan je dobberen in de natuurlijke warmwaterbronnen van Srpske Toplice. Het water wordt er aan de bron tot wel dertig graden! De plaatselijke bevolking komt er heel het jaar door om te ontspannen met een prachtig uitzicht op de Vrbas rivier. Ongetwijfeld de mooiste wellness die je jezelf kan bedenken.
3. Vlees, vlees... en rakija
Al van bij het begin van onze trip werd het meteen duidelijk: Bosniërs houden van vlees. Véél vlees. Op weg naar Banja Luka, maakten we de eerste avond een tussenstop in Piskavica. Daar kregen we een Slavisch welkom in traditionele kledij, met véél eten en rakija – een lokale sterke drank die je hier uit de kraan lijkt te tappen.
De plaatselijke delicatessen
Je bent niet écht in Bosnië geweest als je geen Burek hebt geproefd. Bosniërs noemen het hun ‘lokale pita’ en het is een soort van bladerdeeg gevuld met vlees, aardappelen, kaas of een combinatie van de drie. Ook ćevapčići is een typisch gerecht uit deze streek (niet voor gevoelige vegetariërs). Ćevapčići is een populair vleesgerecht uit de Balkan dat bestaat uit aan elkaar geregen worstjes van gehakt. Die worden tussen een soort pita-broodje gelegd, wat je nog kan opvrolijken met een rauw ajuintje en rode kool.
Ook de visliefhebbers komen in Banja Luka aan hun trekken. Na het raften kan je van een énorme visschotel genieten in het restaurantje van het raft center. Enorm mag je hier gerust letterlijk nemen, want verschillende soorten vis worden hier – net als met vlees – op een grote schotel OP elkaar gepresenteerd. Onder die dikke laag vind je dan vaak nog warme groenten en aardappelschijfjes.
Vinarija Jungić wijnranken
Bij Oostblok denk je automatisch aan sterke drank en bier (hun Nektar brouwerij is zeker een bezoekje waard) – maar de Bosniërs hebben ook uitstekende wijn. Wij brachten een bezoek aan de Vinarija Jungić waar zo’n 80.000 liter wijn per jaar wordt geproduceerd. Je kan er in het barretje – dat uitkijkt over de wijnranken – een degustatie doen waar je hun beste flessen rood en wit proeft.
De markt van Banja Luka
Wie niet genoeg krijgt van al het eten, kan z’n laatste Bosnische marken opkopen in de grote overdekte Tržnička (markt) in het centrum van Banja Luka. Je vindt er verschillende soorten fruit en groenten – want hoewel het amper in hun restaurants wordt voorgeschoteld: ze hebben een giga keuze – maar ook ‘versgebreide’ schapenwollen sokjes en de meest neppe Calvin Kleins, Adidassen en Vuittons strik je hier aan een prik.
Wij tippen verder nog deze leuke restaurants in het centrum van Banja Luka: Kazamat (het heerlijk betaalbare restaurant van het fort, met prachtig uitzicht over de Vrbas rivier), Mac Tire Pub (een sfeervolle Ierse pub in het midden van Banja Luka, smoking allowed – zoals zowat overal in Bosnië) of Mala Skadarlija (leuk als je niet terugdeinst voor een streepje – knalharde – live muziek).
4. Hier kan je overnachten
Hotel Jelena
Wij sliepen in Hotel Jelena, dat op een kwartier wandelen ligt van het centrum. Hun grote kamers met een moderne afwerking zijn een troef. Het ontbijt is super uitgebreid en je betaalt er zo’n € 85 voor een tweepersoonskamer.
Slapen zoals vroeger
Wil je jezelf écht onderdompelen in de eeuwenoude traditie? Breng dan een bezoekje aan Ljubačke Dolinee, een etnografisch museum waar je jouw eigen houten slaaphut (ongeveer € 40 voor een nacht) kan boeken. Het artificiële oude ‘dorp’ doet wat denken aan ons Bokrijk – je hebt er ook een apotheker, oud schooltje en een kerk! – en in het café drink je de lekkerste kruidenthee die je ooit proefde!
Overtuigd? Neem zeker contact op met het toerisme-bureau van Banja Luka (www.turizamrs.org – www.banjaluka-tourism.com). Zij boksen met plezier een programma op maat voor je in elkaar – en spreken gelukkig vlotjes Engels 😉.
Meer originele bestemmingen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier