Van Mark Ruffalo als dramaqueen tot ‘gothic sprookje’: waarom je nu naar Poor Things wil gaan kijken
Van een weergaloze Emma Stone in de rol van Bella Baxter tot het droogkomische surrealisme van de Griekse regisseur Yorgos Lanthimos: vijf redenen waarom je ‘Poor Things’, de coming-of-age film over een jonge vrouw die actief op zoek gaat naar haar plek in de wereld, niet wil missen.
Een vrouw die zichzelf op tragische wijze van een brug de rivier in stort en gevonden wordt door een onconventionele victoriaanse chirurg (gespeeld door Willem Dafoe) die haar terug tot leven wekt door haar het brein van een baby in te planten, waarna ze de wereld ontdekt met haar minnaar: dat is kort door de bocht het verhaal van Poor Things, de nieuwe langspeler van Yorgos Lanthimos. Maar wie de prent in de cinema gaat bekijken, begrijpt een in oogwenk dat het om veel meer dan dat gaat.
Naast een droogkomische coming-of-age film die een licht werpt op de rauwe desillusies die bij ‘volwassen worden’ komen kijken, is het ook een vormelijk spektakel dat het patriarchaat losjes in z’n onderbroek zet. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de fenomenale vertolking van het hoofdpersonage Bella Baxter door Emma Stone. Vergeef ons de spoiler alert, maar dit zijn vijf redenen waarom je Poor Things dit cinemaseizoen volgens ons absoluut niet links wil laten liggen.
1. Feministisch coming-of-age sprookje
Wat Dr. God(win) Baxter en zijn assistent-anatomiestudent Max McCandles precies hadden verwacht toen ze het brein van een foetus inplantten in het lichaam van een volwassen vrouw, blijft een raadsel. Maar dat het niet de rebelse en zwartkomische zoektocht naar autonomie en vrijheid was die Bella ervan zou maken, mag duidelijk zijn. Nadat ze door haar creator een aantal jaar van de buitenwereld wordt afgeschermd – ter wille van het wetenschappelijk experiment, de resultaten moeten immers ‘zuiver’ blijven – neemt de snel volwassen wordende vrouw geen genoegen meer met dat beperkte bestaan.
Samen met advocaat en foute Don Juan Duncan Wedderburn (gespeeld door Mark Ruffalo) trekt ze de wijde wereld in, op zoek naar nieuwe ervaringen, naar zichzelf en naar hoe ze zich precies tegenover die wereld wil verhouden. Wat volgt is een vrij seksueel getinte zoektocht naar vrijheid in een door het patriarchaat gereguleerde wereld, maar dan in de vorm van een magisch realistisch sprookje. Dat alle fases die Bella doormaakt in haar emancipatorische ontwikkeling gepaard gaan met alweer een andere ‘wonderlijke setting’ maakt de film er alleen maar beter op.
2. Een weergaloze Emma Stone als Bella Baxter
Hoewel Emma Stone met films als La La Land, The Favourite – eveneens door Lanthimos geregisseerd – en Cruella al heel wat interessante hoofdpersonages voor haar rekening mocht nemen, lijkt de rol van Bella Baxter voorlopig wel die van haar leven. Wat wil je ook als je een eigenzinnige peuter in een volwassen vrouwenlichaam mag spelen? De discrepantie tussen de mentale en lichamelijke leeftijd van Bella zorgt samen met haar onbevangenheid en idealistische mindset voor heel wat hilarische dialogen en droogkomische situaties. Stuk voor stuk prachtig tot leven gebracht door een volledig losgebroken Emma Stone.
Dat de emancipatie van Bella Baxter vooral wordt vastgehangen aan een seksuele ontdekkingstocht die onvermijdelijk gepaard gaat met heel wat expliciete sekscènes en veel naakt, oogstte in filmkringen wel wat kritiek. Emma Stone pareerde die kritiek door duidelijk te maken hoe essentieel die scènes voor haar verweven zijn met de plot van de film: “Seks is een groot deel van Bella’s ervaring en haar groei, zoals dat voor de meeste mensen in het leven is. Ik ben geen actrice die ‘zomaar’ naakt zou gaan voor een film, maar wel eentje die de waarachtigheid van haar personage te allen tijde overeind wil houden. Een open en blote seksuele beleving hoorde daar gewoon bij. Aangezien Bella de hersenen van een foetus krijgt ingeplant, weet ze niet dat ze zich volgens de ‘kuise normen’ hoort te schamen voor haar lichaam, of dat ze dingen moet bedekken. Voor mij was het dus ook heel belangrijk om dat zo te spelen: dat er een Bella in beeld komt die nog volledig vrij is en zich niet schaamt voor haar lichaam.”
3. Fish-eyes, sci-fi en Victoriaanse pofmouwen
Niet alleen de verhaallijn maakt van Poor Things een wonderlijke ervaring, ook de cinematografie, de indrukwekkende kostuums en de aparte decors dragen daar toe bij. Voor Bella aan haar coming-of-age-reis begint, verloopt haar leven vooral in zwart-wit. Hoe complexer haar ervaring met de wereld of hoe meer kleur haar karakter, hoe meer scherpe kleuren er ook letterlijk in beeld opduiken. Daarnaast werkt Lanthimos ook met verschillende cinematografische hoogstandjes, zoals een fish-eyeperspectief of zogenaamde ‘Dutch angles’, waardoor alles vervormd, gebogen, uitvergroot en uitgerekt in beeld komt. Daardoor krijgt het hele verhaal van Poor Things, dat op zich al absurd en bevreemdend aandoet, een extra intrigerend en excentriek kantje.
Hetzelfde geldt voor de decors en de kostuums: van het indrukwekkende herenhuis met ellenlange trappenhallen waar Bella haar eerste jaren in spendeert tot het magische sci-fi-cruiseschip met kajuit in de stijl van Wes Anderson tot de kokette interpretatie van Parijs, alles ademt een sprookjesachtige naïviteit die soms wat aan die van Alice in Wonderland doet denken. De prachtige en zwaar romantische victoriaanse jurken met opzichtige pofmouwen waarin Bella telkens weer ten tonele verschijnt, ondersteunen dat beeld. Als een krachtige Alice 2.0 waadt Stone door haar wonderland op zoek naar ervaring en nieuwe wijsheid.
4. Mark Ruffalo als mopperende dramaqueen
Naast de indrukwekkende performance van Emma Stone, laat ook Mark Ruffalo zich opmerken in Poor Things als gewetenloze hartenbreker die zich – paradoxaal genoeg – zelf compleet verliest in de figuur van Bella Baxter. Als een Don Juan met onzuivere, maar redelijk transparante motieven schaakt hij de jonge Bella voor een paar weken plezier en seksueel avontuur. Als blijkt dat Bella zelf niet meer of minder dan dat verwacht, en in het voordeel van haar eigen seksuele zoektocht en emancipatiestrijd geenszins van plan is zich aan een man te binden, raakt zijn bedenkelijke moreel kompas pas echt compleet het noorden kwijt. Met een paar absoluut hilarische meltdowns tot gevolg.
Als een soort mopperende dramaqueen stelt een radeloze Ruffalo alles in het werk om de aandacht van Bella alsnog vast te krijgen. Maar helaas voor hem – en gelukkig voor ons – is dat compleet tevergeefs. Of om het met de woorden van Bella zelf te zeggen: ‘Your sad face makes me discover angry feelings for you‘.
5. Schopje tegen de schenen van het patriarchaat
Dat laatste is precies wat de emancipatorische vrijheidsstrijd van Bella zo geniaal maakt, en haar persoon zo verfrissend: omdat ze het resultaat is van een foetusbrein in een volwassen vrouwenlichaam is Bella totaal ongevoelig voor sociale normen en conventies. Dingen als schuld, schaamte of bezitterigheid zijn haar vreemd, wat maakt dat ze haar beslissingen totaal niet laat leiden door wat de wereld, laat staan de mannen om haar heen, van haar verwachten. Ze doet haar eigen ding, en bepaalt haar eigen normen en waarden, afhankelijk van de kennis die ze vergaart over de wereld en haar eigen innerlijke kompas.
Op die manier zet het zelfverzekerde en compleet niet aan emotionele chantage onderhevige karakter van Bella het patriarchaat op schertsende wijze in z’n onderbroek. Niet alleen kiest ze ervoor om de tirades van Duncan zonder al te veel poespas aan de kant te schuiven om in haar eigen levensonderhoud te voorzien door zich te prostitueren, ook tegen alle andere vormen van onderwerping zegt ze zonder veel scrupules ‘nee’ als die een dwingende vorm aannemen. Zowel tegen die van haar vaderfiguur God(win), die haar leven aan banden wil leggen door haar binnen te houder ’ter bescherming’, als tegen die van anatomiestudent Max McCandles die haar graag tot zijn vrouw zou maken. Maar dat is allemaal buiten Bella én haar eigen idee over het leven gerekend. We got your back Bella, of beter: she probably got ours.
Meer cultuur:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier