Van de rode pin van Billie Eilish tot Free Palestine-speeches: de Oscars roepen op tot politieke actie
De Oscars staan traditiegetrouw garant voor veel glitter, glamour en filmische bravoure. Te midden van al dat Hollywood-spektakel was er dit jaar echter ook tijd en aandacht voor die delen van de wereld die vandaag – zo goed als letterlijk – in brand staan. Van de aangrijpende Free Palestine-speech van Jonathan Glazer tot de ‘ceasefire pins’ van Billie Eilish en Mark Ruffalo: deze Oscars gingen óók over de stuwende kracht van cinema voor politieke verandering en rechtvaardigheid.
Een hele avond lang de beau monde van de filmwereld vieren terwijl elders in de wereld honderduizenden gezinnen met kinderen op dagelijkse basis vrezen voor hun leven. Dat voelde voor de overigens met recht en rede gevierde filmwereld zélf toch een beetje dubbel aan. En dus toonden de Oscars dit jaar opvallend veel politiek en maatschappelijk engagement. Heel wat acteurs, regisseurs en andere filmmakers zetten hun grote bereik in voor de goede zaak. Iets dat wij natuurlijk alleen maar op luid applaus kunnen onthalen.
De eerste blijk van politiek bewustzijn kwam er al toen Oscarpresentator Jimmy Kimmel live op tv reageerde op een Tweet van ex-president – en tevens voor fraude veroordeeld delinquent – Donald Trump waarin die laatste commentaar leverde op de presenteerkwaliteiten van Kimmel. “Thank you for watching, I’m surprised you’re still up — isn’t it past your jail time?”, sneerde die met de kwinkslag terug.
Naast dit ‘stil’ protest tegen de opkomst van Trump als presidentskandidaat voor de verkiezingen van 2024, was er uiteraard veel bijval voor de nijpende toestand in Gaza en Oekraïne. Zo werden verschillende acteurs op de Oscars gespot met een rode ‘Artists4Ceasefire’-pin. Daarmee wilden die hun solidariteit uitdrukken met de honderdduizenden gezinnen die op dit moment tussen de Israëlische bombardementen in Gaza moeten zien te overleven. Zowel Poor Things-acteurs Mark Ruffalo en Ramy Youssef als Oscarwinnend popicoon Billie Eilsh werden met een pin gespot.
In een interview met Variety zei Youssef daarover het volgende: “We roepen op tot een onmiddellijk en blijvend staakt-het-vuren in Gaza. We willen dat de veiligheid van iedereen ter plekke gegarandeerd wordt en vragen om permanente vrede en rechtvaardigheid in Palestina. Laten we dringend stoppen met het bombarderen van kinderen en met een latente betrokkenheid in een nieuwe wereldoorlog”, zo klonk zijn niet mis te verstane boodschap.
Samen stelde de ‘Artists4Ceasefire’ ook al een open brief op voor president Biden, waarin ze die laatste oproepen om Israël als leider van één van de meest invloedrijke landen ter wereld tot de orde te roepen en zo te proberen een onmiddellijk staakt-het-vuren af te dwingen. Een brief die intussen al door meer dan 400 artiesten ondertekend werd. Onder hen ook Jennifer Lopez, Richard Gere en Susan Sarandon.
Free Palestine en Mariupol
Ook regisseur Jonathan Glazer, die samen met producer James Wilson het podium van de Oscars mocht betreden om er het beeldje van ‘beste internationale film’ in ontvangst te nemen voor The Zone of Interest, greep dat moment aan om een statement te maken voor de huidige mensonterende situatie in Gaza.
“Onze film laat zien waar ontmenselijking in het ergste geval toe kan leiden. Het heeft helaas niet alleen ons verleden getekend, maar ook ons heden. Op dit moment staan we hier (zowel Glazer als Wilson zijn van Joodse afkomst, red.) als mannen die hun Joodse achtergrond openlijk verwerpen en met lede ogen toezien hoe de Holocaust gekaapt wordt door een conflict dat al het leven heeft gekost aan zoveel onschuldige mensen – of het om nu de slachtoffers van de terroristische aanval in Israël op 7 oktober gaat of om de mensen die al het leven lieten bij een van de steeds maar voortdurende aanvallen op Gaza.” Een messcherpe kritiek en hartverwarmende boodschap van universele menselijkheid inéén, die de hele zaal – begrijpelijkerwijs – in spontaan applaus deed uitbarsten.
‘Cinema geeft vorm aan herinneringen. Herinneringen geven vorm aan de geschiedenis. Zo bezitten wij allemaal samen een stukje kracht om wat fout loopt weer recht te trekken’
Mstyslav Chernov, de regisseur van 20 days in Mariupol, droeg zijn speech dan weer op aan de inmiddels twee jaar durende oorlog in Oekraïne. Een zichtbaar geëmotioneerde Chernov zette zijn dankwoord op de Oscars als volgt in: “Ik ben vermoedelijk de eerste Oscarwinnaar ooit die zijn speech begint met de woorden ‘Ik wou dat ik deze film nooit gemaakt had’. Ik zou dit beeldje met plezier inruilen voor een Oekraïne dat nooit door Rusland zou zijn aangevallen en voor Oekraïense steden die vrij zijn van bezetting. Ik wil deze overwinning dan ook opdragen aan alle tienduizenden slachtoffers die deze oorlog al gemaakt heeft, en Rusland vragen om alle soldaten die het gegijzeld houdt, samen met alle onschuldige burgers, vrij te laten. Helaas kan ik de geschiedenis niet veranderen.”
“Maar samen kunnen we dat wel: want ik sta hier vandaag voor een zaal waarin enkele van de meest getalenteerde filmmakers ter wereld zich verzameld hebben. Laat ons vooral de krachten bundelen, en ervoor zorgen dat geschiedenis weer wordt rechtgezet, dat rechtvaardigheid zal zegevieren en dat fouten niet vergeten worden. En over die macht beschikken we wel, want cinema helpt mee herinneringen vormgeven. En herinneringen zijn dan weer de grondvesten voor onze geschiedenis. Dus dank aan jullie allemaal.”
Meer Oscarnieuws:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier