Mijn jaar, mijn moment: danseres Marleen van Uden schreef een open brief aan Jan Fabre

Evelien Rutten

16 dec 2018

Marleen Van Uden (25) is een Nederlandse danseres die een jaar meedraaide in de memorabele, 24 uur durende voorstelling Mount Olympus van Jan Fabre. Dit jaar ondertekende ze samen met 19 andere ex-werknemers van gezelschap Troubleyn de open brief waarin Fabre werd beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag.

Marleen van Uden: “Tijdens mijn opleiding tot danseres kregen we een college over het werk van Jan Fabre en dat was helemaal anders dan al het andere wat ik ooit had gezien. Het werk interesseerde me enorm, maar ik had nooit gedacht dat ik danseres zou kunnen zijn in dat gezelschap. Enkele jaren later zag ik online een auditieoproep en besloot ik me toch aan te melden. Vooral met het idee ‘Ik wil eens een auditie bij Jan Fabre meemaken’. Maar al na de eerste ronde was ik verkocht. Het ging niet om vaste danspassen leren, maar om improvisatie. Je kon jezelf helemaal laten gaan. Ik vond het heerlijk om mijn grenzen op te zoeken en te bewegen vanuit mijn instinct. Ik voelde dat daar mijn passie voor dans tot uiting kon komen. Na de auditie volgde nog een workshop die een week zou duren. Het was een zware en intense proef die me uiteindelijk wel een plekje bezorgde in de productie van Mount Olympus.

Ik werd direct in het diepe gegooid, omdat ik een rol moest overnemen van een andere danseres. Ik kreeg slechts een week tijd om alles te leren, maar er ging meteen een nieuwe wereld voor me open. Ik keek erg op naar mijn collega’s die veel meer ervaring hadden. Het was voor mij een hoogtepunt in mijn carrière, maar het maakte me ook kwetsbaar. Ik wilde zó graag leren en bewijzen dat ik het aankon. Daar ging heel veel adrenaline en wilskracht mee gepaard. Ik had mijn eerste monoloog, stond een eerste keer naakt op het podium en ga zo maar het door. Het was alles tegelijk: zwaar, emotioneel, bevrijdend én benauwend. Als ik er nu aan terugdenk, krijg ik nog altijd kippenvel en mis ik het enorm. Maar er was ook veel concurrentie tussen de dansers onderling. Jan was niet bang om je rol af te pakken en die aan iemand anders te geven, zelfs op de dag van de voorstelling. Bij mij zorgde dat voor veel stress. Het had op den duur iets van overleven: ieder voor zich.

‘Ik was ver over mijn grenzen gegaan. Eindelijk kregen mijn angsten en herinneringen bestaansrecht’

Mijn zelfvertrouwen liep een enorme deuk op en ik kreeg last van angsten. Omdat ik zelf niets aan die situatie kon veranderen, nam ik ontslag uit het gezelschap en ging ik voor twee maanden naar Thailand. Daar kon ik met een heldere blik terugkijken op mijn tijd bij Troubleyn. Het was duidelijk dat ik ver over mijn grenzen was gegaan. Ik heb niet alleen het gezelschap, maar tijdelijk ook de theaterwereld verlaten. Een tijdje geleden nam een collega contact met me op en vertelde me over haar ervaringen. Het was heel bevrijdend om er met haar over te praten. Ze vertelde dat er een brief was geschreven en vroeg of ik die mee wilde ondertekenen. Bij het lezen van die open brief aan Jan Fabre kregen al mijn emoties en herinneringen eindelijk bestaansrecht. Ik heb onmiddellijk getekend. Niet enkel voor mij, maar voor alle dansers en acteurs die in dezelfde situatie verkeren. Ook buiten Troubleyn. Nadat de brief gepubliceerd werd, kwamen er enorm veel reacties. Dat verbaast me nog steeds. Ik heb een paar artikels gelezen, maar ben er snel mee gestopt. Momenteel ben ik nog steeds aan het reizen en verblijf ik tijdelijk in Australië. Langzaamaan komen er nieuwe ideeën over mogelijke toekomstplannen.”

Lees hier ook de getuigenis van Victor Polster, die dit jaar in Cannes won voor zijn rol in ‘Girl’.