Blog: blijf staan dat ik u kus

Chef Cultuur Tanja Dierckx bezoekt de exporuimte van Sam Dillemans en zoent bijna de lippen van een bronzen beeld.

De Leuvense Antwerpenaar (of Antwerpse Leuvenaar) Sam Dillemans heeft me altijd gefascineerd, onder meer omdat hij zo’n herkenbare stijl heeft. Geef me duizend werken en ik haal die ene Dillemans eruit. En jij ook, hoor. Want zo herkenbaar is Dillemans.

Sinds mei van dit jaar is een exporuimte met zijn werk open voor het publiek, dichtbij zijn atelier in Borgerhout. Groepen krijgen er uitleg van een enthousiaste vrouw die vertelt over het oeuvre en de bedoelingen van de kunstenaar.

Dillemans werk is goed, echt steengoed. Niet altijd ‘mooi’, maar het is vakwerk en het is intrigerend. Conceptuele kunst is het niet, daar heeft ‘de Sam’ trouwens een hekel aan.
Technisch gezien gaat het bij hem over ‘de croûte’, de dikke laag verf. Die ligt vaak zo vet op zijn doeken dat je ze bijna ruikt... Zijn techniek is moeilijk te vergelijken. Van ver is er een duidelijk beeld, maar hoe dichter je komt, hoe meer dat beeld vervaagt. “Alsof de verf is geëxplodeerd op het doek”, zo omschreef die vrouw het.

Sam is gek van de oude meesters en tekent hun werken na. ‘Kopiëren’ mogen we het niet noemen. Hij doet er gewoon ‘iets van zichzelf’ mee. Je herkent bijvoorbeeld een werk van Rubens, maar je herkent vooral de croûte en de vervaging van Dillemans. Interessant. Hij trekt ook parallellen tussen het werk van de oude meesters en de bokssport. Dan gaat het over anatomie. Dillemans is zelf een bokser, hij heeft het gespierde lichaam afgetast in al zijn naaktheid, dat is duidelijk.

Er is ook een portrettengalerij. Daar valt het me nogmaals op dat Sam Dillemans een rasechte ‘aanbidder’ is. Hij kijkt op naar alle soorten iconen uit de kunstgeschiedenis. De Russische romanciers bijvoorbeeld, de klassieke componisten, filmregisseurs... En dan is er... Van Gogh. Plots duikt er in de witte ruimte, tussen de boksers, de vrouwelijke modellen en de portretten, een geel zonnebloemveld op. De confrontatie met het werk van Van Gogh op zijn veertiende was voor Dillemans levensbepalend. Sinds dat moment schildert hij. Dankuwel, Vincent!

Maar dan bleef ik een beetje op mijn honger zitten. Want, buiten mijn appreciatie voor Sams inventiviteit en vakwerk, is er de vraag: raakt dit werk eigenlijk? Raakt dit mijn hart? Kan het mijn emoties beroeren? Dat vroeg ik me de hele tijd af, tot ik dat ene beeldhouwwerk zag.
Een buste, androgyn, kwetsbaar en toch wel een beetje getormenteerd. Er ging zoiets triests en tegelijk aantrekkelijks van uit. Er wás iets met dat beeld, ik voelde een heel sterke behoefte om het een kus op de bronzen lippen te geven.

Ik heb het niet gedaan – te veel volk in de buurt voor zo’n intiem gebaar (jammer, vind ik wel). Verlangend bleef ik staren. Een vrouw kwam naar me toe en zei: “U hebt model voor dit beeld gestaan! Ik zie dat”. Ik moest haar – en mezelf – teleurstellen. Op het kaartje bij het werk stond ‘Anja’. Eén lettertje verschil maar.

Lijk ik op dit beeld? Misschien, al denk ik dat alle werken van Dillemans vooral op Dillemans zelf lijken. Maar dit beeld maakte iets los bij mij. En ja, ik kan daar een hele psychologische uitleg bij geven, maar dat laat ik aan ieders interpretatie over – zo moet dat met kunst.
Ik heb mijn emo-moment met Dillemans’ werk beleefd, daar gaat het mij om...

De exporuimte van Sam Dillemans bevindt zich in de Eggestraat 2, 2060 Antwerpen. Open op woensdag, zaterdag en zondag van 14u tot 18u. Prijs: € 4 pp., € 10 pp. voor rondleiding. Het kunstboek ‘Tentoonstellingsruimte Sam Dillemans’ met een chronologisch overzicht en een voorwoord van David Van Reybrouck, uitgegeven door DRIE-MANTEAU, is ter plaatse te koop voor € 49,99. Meer info vind je hier. 

Lees hier alle blogs van Tanja Dierckx.