Schrijverscollectief Hyster-x brengt sisterhood in de literatuur: “Vrouwen worden nog te vaak tegen elkaar uitgespeeld”
Het thema van Internationale Vrouwendag is dit jaar: ‘inspireer inclusie’. Een kolfje naar de hand van schrijverscollectief Hyster-x. In een door de witte cisman gedomineerde literaire wereld geven zij het podium aan vrouwelijke en non-binaire kunstenaars. “Je in groep roeren voor gelijkwaardigheid is makkelijker dan alleen.”
Stefanie Huysmans-Noorts: “Hyster-x is een crossdisciplinair collectief van zelfstandige makers, gaande van dichters tot theaterschrijvers en beeldend kunstenaars, die zich verenigen om zich steeds bewuster te worden van de feministische strijd die overal, maar zeker in de kunstwereld, nog altijd gevoerd moet worden. Concreet willen we vooral de zichtbaarheid van vrouwelijke en non-binaire kunstenaars vergroten. Dit door samen te komen, literaire evenementen te cureren, elkaar te versterken en een netwerk en platform te creëren dat ons met elkaar in verbinding brengt.”
Helena Elshout: “De naam Hyster-x verwijst naar de ‘ziekte’ die in het leven werd geroepen om alles wat met vrouwenklachten of emotie te maken had af te doen als abnormaal of afwijkend. Een geuzennaam die wij met trots dragen. En omdat we graag uitnodigen om buiten de binaire hokjes van man en vrouw te denken, is er de x.”
“Ik vond het als maker enorm bevrijdend om te ontdekken dat er zoiets als Hyster-x bestond. Omdat schrijven soms zo’n individuele bezigheid is, doet het deugd om ervaringen, vragen, contacten en kansen te delen met makers die met gelijkaardige dingen worstelen. Met elkaar in gesprek kunnen gaan en je over de grenzen van verschillende kunsten heen door elkaar laten raken en inspireren is enorm empowerend.”
Margot Delaet: “Deel uitmaken van een collectief geeft kracht om als individu consequent voor bepaalde rechten te blijven opkomen, zoals een gelijke verloning voor vrouwen of een respectvolle behandeling op de werkvloer. Niet enkel vanuit jezelf spreken, maar vanuit een groep van vijftig andere kunstenaars maakt dat er sneller naar je geluisterd wordt wanneer je een probleem aankaart.”
Huysmans-Noorts: “Wat ik persoonlijk ook heel bijzonder vind aan Hyster-x is het complete gebrek aan competitiviteit. De kunstensector is helaas een sector die vrouwen nog vaak tegen elkaar uitspeelt. Bij Hyster-x valt dat helemaal weg: het is de eerste professionele context waarin ik niet het gevoel heb toch altijd voor een stukje op mijn hoede te moeten zijn. “
‘Er is niet één vrouw of één vorm van onderdrukking, maar wel veel soorten die elk om een andere aanpak vragen’
Delaet: “Ook onze intersectionele aanpak maakt ons sterk. We weten en erkennen dat er niet één vrouw of één vorm van onderdrukking is, maar dat er veel soorten zijn die ook elk om een andere aanpak vragen. Kijken naar hoe onze voorgangers racisme, seksisme en ander onrecht probeerden te bestrijden en daaruit leren, lijkt me belangrijk om in de toekomst weer verdere stappen in de goede richting te maken.”
Huysmans-Noorts: “Ik vind trouwens dat we op dat vlak op een gevaarlijk punt in de geschiedenis zitten: omdat ongelijkheid vaak zo’n subtiele of onderhuidse vorm aanneemt, gaan veel mensen er vandaag vanuit dat die niet meer bestaat. Tegelijkertijd komt er een actieve tegenbeweging op gang van mensen die zich – onder het mom van ‘de slinger slaat door’ – actief beginnen te verzetten tegen bepaalde antidiscriminatiemaatregelen, waardoor we soms slechter af zijn dan pakweg twintig jaar geleden.”
Elshout: “Klopt, onze blik op vooruitgang is vaak heel lineair: in één rechte lijn naar boven. Maar dat klopt niet. Verbetering komt in golven, en op dit moment dreigt een terugslag. Hoewel ik als vrouw en als jonge mama wel het gevoel heb dat er voor mij al veel meer ruimte is dan dat er voor onze moeders of grootmoeders was, blijft het inderdaad opletten dat al die zuurverdiende verworvenheden niet weer verdwijnen in een oogwenk.”
Meer over de missie van feministisch schrijverscollectief Hyster-x en over al haar leden op Hyster-x.com.
Meer over ‘vrouw zijn’ en gendergelijkheid:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier