Fien Troch en Cathalina Geeraerts over ‘Holly’, de heksenfilm die er geen is

Weinig cineasten weten de dualiteit tussen jong zijn en volwassen ­worden zo goed te verbeelden als Fien Troch. In die schemerzone vond de ­regisseur haar hoofdrolspeler: de 17-jarige Cathalina Geeraerts. Samen stuwen ze Trochs vijfde film Holly naar bovennatuurlijke hoogtes.

“Er gaan vandaag slechte dingen gebeuren.” Met die woorden voorspelt Holly, een verlegen tiener die ­gepest wordt op school en door haar klasgenoten ‘De Heks’ wordt genoemd, een fatale schoolbrand. De profetie geeft Fien Trochs nieuwste film een bovennatuurlijk kantje, dat als een mysterieuze gloed over het verhaal hangt. Verwacht echter geen Carrie en al helemaal geen Marvel-prent. “Ik noem het een ­psychologisch drama, al klinkt dat zo zwaar”, vertelt de regisseur aan haar keukentafel in Molenbeek.

Het hoofdpersonage is een doodgewoon meisje uit een ontwricht gezin. Ze wordt met wijfelende blik en trillende onderlip gespeeld door revelatie Cathalina Geeraerts, die ons wat later bij Troch thuis vervoegt. De agenda van de nog schoolplichtige jonge actrice zit dezer dagen zo vol dat ze onze afspraak even uit het oog verloren was. De vaart waarmee ze vertelt, haalt de schade gelukkig ruimschoots in. “Holly en ik zijn eigenlijk tegenpolen. Zij is veel stiller. In het begin zei Fien tegen me: ‘Wees wat minder Cathalina.’”

Of ze echt over een speciale gave beschikt, mag de kijker zelf beslissen, maar één ding staat vast: de film viert de magie van empathie.

Alles is cringe

Fien, na Home zoom je opnieuw in op de leefwereld van jongeren. Wat spreekt jou daar als regisseur zo in aan?

Troch: “De pubertijd is een grijze zone tussen kind zijn en volwassen worden waarin je je enerzijds wilt afzetten, maar anderzijds nog hunkert naar bescherming. Voor wie creatief is en verhalen wil vertellen is dat een heel interessant vertrekpunt. Terwijl mijn eerste films focusten op jongere kinderen wilde ik in Home en Holly actievere personages introduceren. Tieners lenen zich daar perfect toe.”

Toen ik je in 2017 sprak, zei je: “De technologie evolueert, maar tiener zijn blijft hetzelfde.” Je bent dan wel jong van geest, maar legt het leeftijdsverschil van 28 jaar tussen jou en ­Cathalina geen generatiekloof bloot?

Troch: “Ik moet zeggen dat die technologie steeds sneller evolueert, waardoor ik niet altijd meer kan volgen. De kloof wordt dus groter en dat uit zich vooral op vlak van communicatie. Soms hoor ik tienermeisjes spreken op straat en denk ik: doe eens rustig. (lacht) De jongere generatie heeft ook een kortere aandachtsspanne. Als ik als regisseur aanwijzingen geef, heb ik graag dat acteurs aandachtig volgen. Cathalina deed dat niet altijd, maar dat betekende niet dat ze mij niet had gehoord. Wanneer ik actie riep, wist ze perfect wat ik had gezegd.”

Geeraerts: “Ik heb ADHD dus mijn aandacht is soms all over the place. Ik voelde niet echt een generatiekloof tussen ons, maar af en toe zag Fien aan mijn gezicht dat ik het niet eens was met het script. Dan dacht ik: meisje, zo zou ik dat niet zeggen. (lacht) Fien gaf me de vrijheid om de tekst in mijn eigen woorden om te zetten. Ik vind dat ze een realistisch beeld van jongeren schetst in haar films: niet stereotiep of discriminerend. Toen we Holly draaiden, was ik 15 en leek de wereld uit de film in elk geval heel herkenbaar voor mij. Ondertussen ben ik 17 en is alles cringe.”

Die ongemakkelijkheid was niet te merken op het Filmfestival van Venetië, waar Holly deel uitmaakte van de officiële competitie. Jullie straalden samen op de rode loper.

Geeraerts: “Venetië was mijn eerste filmfestival dus ik had best veel stress en heimwee, maar bij Fien voel ik me automatisch comfortabel. Ze heeft zoveel ervaring en ze snapt mij, dus als zij erbij is, weet ik dat het goed komt.”

Troch: “Onze band is heel fijn, al bewaar ik als regisseur wel graag enige afstand. Als ik te close ben met ­iemand of me te emotioneel betrokken voel, dan kan ik niet meer objectief naar diens acteerprestatie kijken. Los daarvan zie ik Cathalina graag. Ik bewonder haar talent en ben haar erg dankbaar. Ik denk dat we allebei weten wat we van elkaar gekregen hebben.”

De film kreeg een staande ovatie in Venetië. Een surreëel moment?

Troch: “Toch wel. Het eerste surreële moment maak je mee als je geselecteerd wordt. Niet voor de nevencompetitie, zoals het geval was bij Home, maar voor de officiële ­selectie. Op die high surf je verder tot het festival dichterbij komt en je impostersyndroom de kop op komt steken: oh my god, wat doe ik hier tussen al die grote namen? Dan volgt de première en de opluchting na die staande ovatie, na de persreacties, na die prijs (Geeraerts won de Bisato d’Oro-prijs voor haar acteerprestatie, red.).”

Geeraerts: “Ik heb gehuild tijdens de staande ovatie en dat was vooral te wijten aan de reactie van mijn ouders. Mijn vader is normaal allesbehalve emotioneel. Ik had hem enkel nog maar zien wenen op de begrafenis van zijn oma en in Venetië was hij echt aan het húílen.”

Na de première openden jullie Film Fest Gent. Een ­thuismatch?

Geeraerts: “Dat was zalig. In Venetië was ik vooral bezig met hoe ik eruitzag en wat ik moest doen. In Gent boeide me dat niet. Ik heb na de rode loper mijn hakken uitgetrokken en ben op blote voeten de zaal binnengegaan.”

Veel Holly’s nodig

Herinner jij je auditie voor Holly nog?

Geeraerts: “Nee, eigenlijk niet. Mijn kortetermijngeheugen is beter dan mijn langetermijngeheugen, daarom gaat het acteren me goed af, denk ik. Dat gebeurt on the spot. Dankzij mijn ADHD kan ik namelijk hypergefocust zijn. Ik weet nog wel dat ik benieuwd was hoe het zou zijn om een hoofdrol te spelen in een film. Ik wilde het koste wat het kost acteren.”

Troch: “Ik herinner me Cathalina’s eerste auditie nog wel. Ze had op het eerste gezicht iets vreemds, maar leek tegelijk ook een doodgewone tiener. Er hing geen aureool rond haar, zoals mensen me hadden doen geloven. Wat onze castingagent en mij het meeste opviel, was dat ze enorm getalenteerd was. Ik laat kandidaten ter plaatse voor het eerst lezen en Cathalina kende haar tekst onmiddellijk. Helaas deed zij de eerste of tweede dag al auditie en wist ik toen nog niet exact wat ik zocht. We hebben dus nog maanden verder gecast om uiteindelijk te beseffen: zij zal Holly spelen.”

Tegenover Holly, die troost brengt na de brand, staat haar leerkracht Anna, een wierookbrandende wereldverbeteraar. Herkennen jullie iets van de personages in jezelf?

Troch: “Je zou Holly’s gave kunnen zien als een ongelooflijk empathisch vermogen. Dat heb ik ook, tot vervelens toe. En net als Anna ben ik bezig met wat er rondom mij gebeurt. Er zijn zoveel dingen die mij raken, maar als filmmaker doe ik daar weinig mee. De wereld willen verbeteren en artistiek vrij zijn gaan immers niet altijd hand in hand. Politieke correctheid kan leiden tot een krampachtigheid. Dat zie je bij Anna, zij is de zuurdere versie van mij.” (lacht)

Geeraerts: “Ik kan mezelf niet vergelijken met één bepaalde persoon omdat ik in elke situatie anders ben. Wat ik wel gemeen heb met Holly zijn haar empathie en naïviteit. Ik wil altijd het goede doen en heb vaak last van een schuldgevoel, soms zelfs onterecht.”

Leg eens uit.

Geeraerts: “Soms denk ik dat de wereld een mislukte ­relatie is die we moeten fixen. Ik denk na over alles: de ­industrie, de maatschappij, het milieu, de dierenrechten. Als ik het gevoel heb dat ik niet genoeg doe, voel ik me schuldig. Gelukkig helpt humor me om dingen te relativeren. Ik vind mezelf hilarisch en mijn psycholoog noemt me haar wekelijkse entertainment. Ik ben niet op mijn mond gevallen en bij haar mag ik er alles uitgooien.”

Terwijl we spreken, regent het Israëlische bommen in Gaza en breken er wereldwijd protesten uit. De empathie uit de film lijkt meer dan ooit nodig.

Troch: “Hoewel ik de film niet als pleidooi voor meer empathie heb geschreven, komt die boodschap schijnbaar toch binnen. Onlangs kwam er iemand naar me toe die zei: ‘We gaan nu veel Holly’s nodig hebben.’ Ik vind dat mooi, zeker als je kijkt naar wat er wereldwijd gebeurt. Het is misschien niet echt rock-‘n-roll, maar we moeten liever zijn tegen elkaar.”

(Bij)geloof

Na het docurealisme van Home trekt Holly de boven­natuurlijke kaart. Zijn jullie spiritueel?

Troch: “Ik ben vrij rationeel en merk dat ik alles wat naar spiritualiteit neigt kapotrelativeer. Daarnaast hecht ik net als Cathalina veel belang aan humor. Ik heb eens yoga geprobeerd, maar begon tijdens de stiltes gewoon te lachen.”

Geeraerts: “Ik ben niet echt spiritueel, maar wel gelovig. Hoewel ik gay ben en de kerk allesbehalve open-minded is, geeft geloven in God mij een positieve vibe. Daarnaast ben ik ook bijgelovig. Ik geloof in geesten en spreuken. Zo heb ik ooit een love spell uitgesproken over mijn vriendin. Eerst leek ze erg afstandelijk, maar na die spreuk was ze geobsedeerd door mij, ik zweer het!”

Hoewel Holly geen horrorfilm is, deed de soundtrack van Amerikaans producer Johnny Jewel mij aan de score van Dario Argento’s cultklassieker Suspiria denken.

Troch: “Grappig dat je dat zegt, want ik heb Suspiria voor het draaien opnieuw bekeken. Omdat ik in de buurt van horror kwam, wilde ik het genre toch even afstoffen. ­Johnny heeft zich voor de soundtrack echter niet specifiek op die film gebaseerd. Ik vroeg hem om iets lieflijks, dat tegelijk een gevaar of dreiging inhoudt. Vandaar die kinderlijke belletjes.”

Je werkt met een vaste crew: Johnny Jewel voor de soundtrack, je echtgenoot Nico Leunen als monteur, Frank van den Eeden als director of photography.

Troch: “Sommige regisseurs houden van conflict, maar ik kan enkel functioneren als ik weet dat iedereen zich oké voelt. Dan helpt het om je met mensen te omringen die je door en door kent. Los van het feit dat Frank een geweldige cameraman is, is er tussen ons nooit sprake van miscommunicatie. Soms heb ik een fantastische ingeving en zegt hij: ‘Leuk idee, doen we niet.’ (lacht) Wij hebben geen nood meer aan beleefdheidsvormen.”

“Mijn man Nico is ­betrokken bij al mijn films, van scenario tot montage. Home hebben we samen geschreven en Holly was oorspronkelijk zijn idee. Hij weet wat ik wil vertellen en kan ook streng zijn. Dan zegt hij: ‘Ik snap wat je hiermee wilt zeggen, maar je hebt dat al twintig keer gedaan.’”

Ook je zoon Joaquin speelt mee in Holly.

Troch: “In Home had hij ook al een rolletje. Toen we last minute beseften dat we een scène met het broertje van het hoofdpersonage nodig hadden, zei ik hem: ‘Sorry schatje, morgen ga je met me mee naar de set.’ (lacht) Hij was in paniek, maar heeft dat keigoed gedaan. In Holly zie je hem helemaal op het einde. Joaquin is 15 jaar en enorm geïnteresseerd in film, al is het nog te vroeg om te zeggen of hij later acteur wil worden.”

Cathalina, ervoer jij ook dat familiegevoel op set?

Geeraerts: “Het was een heel hechte ploeg waaraan ik veel vriendschappen heb overgehouden, van de regie­assistent tot mijn medeacteurs. Ik wil graag verdergaan met acteren, maar de gedachte om dat met een andere groep te doen, voelt aan als bedrog.”

Het zwarte gat

Zijn jullie met film opgegroeid?

Troch: “Mijn papa is de grootste monteur van België (Ludo Troch, red.). Film werd me dus met de paplepel ingegeven. Mijn mama is psycholoog en werkte toen ik kind was onder anderen met mensen met schizofrenie. Ze leerde ons om de norm in vraag te stellen, want wat is eigenlijk  ‘normaal’? Haar empathie en mijn vaders passie voor film zorgden voor een goede cocktail.”

Geeraerts: “Bij mij thuis is film niet aanwezig. Mijn mama werkt voor een verzekeringsfirma en mijn papa voor een magazijn dat fabrieksonderdelen levert in heel Europa. Hoe mijn liefde voor het acteren dan ontstaan is? Geen idee, ik ben gewoon zo geboren.” (lacht)

Je ouders waren erbij in Venetië en brengen je naar al je afspraken, inclusief dit interview. Je lijkt me dus niet het prototype van de rebellerende puber.

Geeraerts: “Mijn familie is heel close. Omdat ik in zo’n open gezin opgroei, voel ik niet de nood om te rebelleren – al hebben mijn mama en ik net een snoepje gestolen. We zijn beste vrienden. Mijn broer en ik trouwens ook. Met mijn papa ben ik bevriend op een andere manier. Voor hem is school het allerbelangrijkste. Ik haat school, maar heb nog drie jaar te gaan.”

Fien, regisseren lijkt me geen nine-to-five. Hoe combineer je het creatieve proces met je gezin?

Troch: “Dat is zeker niet evident. Mede daardoor zit er ­zeven jaar tussen Home en Holly. Na mijn vorige film viel ik in een zwart gat. Home was mijn eerste project dat ook een publiekslieveling was, dus nadien wist ik even niet meer tegen wiens schenen te schoppen. Ik was mijn vechtlust kwijt.”

“Nico zat in die periode vaak in het buitenland dus nam het moederen al mijn tijd in beslag. Het was moeilijk om een balans te vinden tussen mama-zijn en tijd voor creativiteit, ook omdat de kinderen nog kleiner waren. Toen de corona­crisis begon en Nico in allerijl naar huis moest terugkeren, voelde dat aan als een luxe. Plots vond ik de rust die ik drie jaar lang had gemist. Ik heb in twee weken tijd mijn scenario afgemaakt.”

Hoe kijken jullie terug op het voorbije jaar?

Troch: “Op professioneel vlak was 2023 enorm geslaagd. De reacties overtreffen mijn stoutste dromen.”

Geeraerts: “Voor mij was het filmfestival van Gent een hoogtepunt. Verder weet ik het niet meer. Pas als ik achteraf foto’s bekijk, herbeleef ik bepaalde momenten. In feite ben ik vandaag pas geboren.”

Wat mag ik jullie wensen voor 2024?

Geeraerts: “Een rol als bad bitch in een komedie of als ­seriemoordenaar in een thriller. Al zou ik ook graag eens mezelf spelen. Ik moet eerst mijn middelbaar afmaken, maar daarna droom ik ervan om film te studeren aan ­Sint-Lukas, net als Fien. En als dat niet lukt, ga ik voor ­criminologie.”

Troch: “Dat ik Holly aan nog meer mensen mag laten zien en dat ik daarna heel snel aan een nieuw verhaal kan beginnen zodat die mensen niet nog eens zeven jaar moeten wachten.” (lacht) 

‘Holly’ speelt vanaf 22 november in de zalen.

Fien Troch (45)

• Werd geboren in Londerzeel.
• Studeerde in 2000 af aan de filmafdeling van Sint-Lukas in Brussel, waar ze later terugkeerde als docent.
• Opende dit jaar Film Fest Gent met haar nieuwe film Holly, die eerder in première ging op het Filmfestival van Venetië.
• Is daarmee aan haar vijfde langspeelfilm toe na Een ander zijn geluk, Unspoken, Kid en Home.
• Won met Home zowel de publieksprijs in Gent als de Orizzonti-prijs voor beste regie in Venetië.
• Woont in Brussel met haar man, monteur Nico Leunen, en zonen Joaquin (15) en Rainer (11).

Cathalina Geeraerts (17)

• Werd geboren in Leuven, waar ze afwisselend bij haar mama en papa woont.
• Zit in haar vierde jaar Maatschappij en Welzijn.
• Was als baby te zien in Thuis en figureerde in ­tv-reeks Grond van Adil El Arbi en Bilall Fallah.
• Maakt haar grote acteerdebuut in Holly als het gelijknamige hoofdpersonage.
• Won in Venetië de Bisato d’Oro-prijs voor beste acteerprestatie, een award uitgereikt door een jury van onafhankelijke filmjournalisten.
• Is een jaar en vier maanden samen met haar vriendin. 

Meer lezen

Tekst: Catherine Kosters, Beeld: Lalo & Eva