Dé expo: Berlinde De Bruyckere
Je moet wel een kluizenaar zijn als je de laatste maanden niet bent overspoeld door beelden van deze tentoonstelling in het S.M.A.K. Lof alom, en dat is terecht. Maar om de mystiek van het meesterschap van Berlinde De Bruyckere echt aan den lijve te ondervinden, moet je haar werken van dichtbij bekijken.
Het meest imposant is Kreupelhout/Cripplewood dat ooit de Biënnale van Venetië haalde en hier nu minutieus opnieuw werd opgebouwd. Dit wezen, half boom, half mens, gekwetst en kwetsbaar, wil je aanraken en misschien wel strelen. De Bruyckere stuurt je steevast ergens het niemandsland in, tussen nachtmerrie en sprookje. En dat is bijzonder, want alleen echte grootheden krijgen je zover. Daarom raden we je zeker aan om voor 15 februari (nog eens) langs te lopen in het S.M.A.K., nu het nog kan!
LAST CALL
Berlinde De Bruyckere, Sculptures & drawings 2000-2014.
S.M.A.K., Citadelpark, 9000 Gent. Nog tot 15/2.
> Ontdek hier een wegenkaartje
Neem nu al een kijkje
Eros & Thanatos
Kreupelhout/Cripplewood werd in 2013 gemaakt voor de Biënnale van Venetië en in het S.M.A.K. zorgvuldig stuk voor stuk opnieuw opgebouwd. De sculptuur bestaat uit een prachtige, knoestige oude olm, wat verweerde takken en lappen stof, ingesmeerd met rode en blauwige was, wat het geheel een enorme kracht én kwetsbaarheid geeft. Dit is het ultieme huwelijk van eros en thanatos.
Berlinde De Bruyckere, 'Kreupelhout © Dirk Pauwels
Verstrengeling of gevecht
Een gevecht of een liefdesdaad, wie zal zeggen waarin deze schijnbaar marmeren, wassen beelden zijn verwikkeld? Into one another toont twee lichamen die zo zijn verstrengeld dat je niet weet waar de één eindigt en de ander begint. Her en der is de was zo imperfect aangebracht, dat het lijkt of de lijven reeds aan het desintegreren zijn. Medelijden of afgrijzen, wat voel jij hierbij?
Berlinde De Bruyckere, ‘S.M.A.K. 2014’ © Dirk Pauwels
Wagenwijd open
Deze vitrinekasten zijn afkomstig uit een Frans museum, en dienden oorspronkelijk om faiencestukken tentoon te stellen. De bomen vond de kunstenaar dan weer in haar eigen tuin, en in het aangrenzende, intussen gerooide bos. Ze smeerde ze in met was en gaf ze zo een nieuwe huid. Hun onzichtbare wortels rusten op zachte dekens. De kasten bieden geen bescherming, want de deuren staan wagenwijd open.
Berlinde De Bruyckere, ‘028’ © Mirjam Devriendt
Universele emotie
Is dit De Bruyckeres versie van De Denker van Rodin? Of een soort Bijbelse Job, die te veel op de proef is gesteld door het leven? Nog meer terneergeslagen kun je niet zijn, zo helemaal in elkaar gedoken, zonder hoofd. Bij Berlinde De Bruyckere krijgen alleen de paarden een zichtbaar ‘gezicht’, en hierdoor overstijgen haar beelden het persoonlijke. Wat op de voorgrond treedt, is de universele emotie.
Berlinde De Bruyckere, J.L. © Mirjam Devriendt
Verborgen kwestsbaarheid
Hanne verschuilt zich achter haar lange haar. Het lijkt of ze wil wegduiken, maar dat om de een of andere reden niet kan. Als kijker voel je schaamte, je wilt haar eigenlijk niet monsteren in al haar kwetsbaarheid. En toch word je hiertoe gedwongen. Welk verdriet en welke angst schuilt er achter dit verborgen gezicht?
Berlinde De Bruyckere, ‘Hanne’ © Mirjam Devriendt
Gevecht op leven en dood
Kleiner dan Kreupelhout, maar niet minder aangrijpend, is deze sculptuur van kussens, stof, afgietsels van geweien en hout, die op een offerblok of brandstapel lijkt te liggen. Actaeon wordt geschraagd door enkele kleinere geweien en een tekening aan de muur. Hier wordt een innig gevecht geleverd, op leven en dood. Nu hangen de fragiele, bloedende resten geveld aan een vleeshaak.
Berlinde De Bruyckere, S.M.A.K. 2014 © Dirk Pauwels
Man van smarten
Je ziet hoe tweemaal een Schmerzensmann (letterlijk 'Een man van smarten', bekend vanuit de christelijke iconografie) in elkaar krimpt op een hoge, gietijzeren paal. Dit zouden trotse helden kunnen zijn, maar nu hangen ze daar haveloos te kijk. Opnieuw voel je als toeschouwer gêne, je wil helemaal geen getuige zijn van hun lijden. In dezelfde ruimte plaatst Berlinde De Bruyckere Lost I, één van haar beroemde paardensculpturen. Wat is de connectie tussen de gecombineerde beelden hier? Dat mag elke bezoeker vrij associëren.