Verboden te zwemmen: 3 unieke zwembaden die je wil bezoeken
Zo mooi, zo blauw, en zo verboden. In deze drie zwembaden is het van kijken kan, plonzen niet. Reden te meer om je erin onder te dompelen.
1. Het zwembad van Villa Empain
Wat? Het zwembad in de achtertuin van Villa Empain.
Waar? De ambassadewijk in Brussel, vakbij het Ter Kamerenbos.
Door wie? Zwitsers-Belgisch architect Michel Polak, die overigens de gehele Villa Empain ontwierp. Hij is tevens de man achter imposante Brusselse gebouwen als het Hôtel Le Plaza op de Adolphe Maxlaan en de Résidence Palace in de Wetstraat.
De geschiedenis? Begin jaren dertig ontwierp Polak op vraag van de welgestelde Louis Empain een uitzonderlijk architectuurjuweel met Great Gatsby-vibes, gelegen op de imposante Franklin Rooseveltlaan. Aan de achterzijde legde de architect dit 3,8 meter diepe zwembad aan, destijds een van de eerste privézwembaden in België. Het bassin, met geometrisch lijnenspel op de bodem, wordt omringd door een pergola en veelkleurige mozaïekvlakken. Werken van beeldhouwers Hubert Verbruggen, Johan Baudart en Armen Agop sieren de rand en de omliggende tuin. Polak zag het zwembad als een soort spiegel waarin de achtergevel van de riante villa gereflecteerd werd. Het huis deed initieel dienst als private woning – hoewel Empain er naar verluidt amper één jaar in leefde – en werd vervolgens gebruikt als museum, ambassade en hoofdzetel van een tv-zender. Vandaag is het de thuisbasis van de kunstzinnige Boghossianstichting.
Bezoeken? Na een grondige renovatie is de villa-met-zwembad sinds 2010 publiek toegankelijk. Zwemmen mag er al even niet meer, je ogen uitkijken gelukkig wel. Binnen in de villa lopen het hele jaar door hedendaagse kunst- en designexpo’s: tot 8 september wordt het modernistische werk van kunstkoppel Josef en Anni Albers er getoond.
Een ticket kost € 12, Villaempain.com
2. La Piscine in Frankrijk
Wat? La Piscine is een museum gevestigd in wat meer dan een halve eeuw dienstdeed als openbaar zwembad.
Waar? Roubaix, Frankrijk.
Door wie? Het oorspronkelijke ontwerp is van Rijsels architect Albert Baert, die het zwembad tekende op vraag van toenmalig burgemeester van Roubaix Jean-Baptiste Lebas.
De geschiedenis? Deze plek, opgetrokken tussen 1927 en 1932, is net als de Villa Empain (zie p.xx) een straf staaltje art deco-architectuur, met als blikvangers de verhalende mozaïektegels en glas-in-loodramen die de op- en ondergaande zon voorstellen. Bij de opening van het zwembad in 1932 werd de plek een instant trekpleister die de Noord-Franse locals samenbracht. Dat bleef zo tot in 1985, toen het gebouw door nood aan renovatie moest sluiten.
Er werd beslist het zwembad te herbestemmen tot museum, zodat de collectie van het tot dan locatieloze Musée d’art et d’industrie – met textiel, beelden, schilderijen en keramiek – getoond zou kunnen worden. Die taak werd in de jaren 90 toegewezen aan Frans architect Jean-Paul Philippon, die de geest van het gebouw in ere hield: in de voormalige zwembadhal staat nog steeds een bassin met water, alleen staan er vandaag geen duikers op de rand, maar wel sculpturen. De douchekabines en kleedhokjes van weleer doen dienst als kunstetalages voor werken van o.a. Picasso en Chagall, het museumrestaurant huist in de voormalige zwembadkantine en de museumshop zit in de ruimte waar ooit het water gefilterd werd.
Bezoeken? Het museum met 19de- en 20ste-eeuwse kunst is sinds 2001 te bezoeken, weliswaar niet meer in zwemtenue. In 2018 werd La Piscine nog uitgebreid met 2.000 m2 aan extra toonruimte en sindsdien lopen er ook tijdelijke expo’s.
Tickets vanaf € 9, Roubaix-lapiscine.com
3. Swimming Pool in Museum Voorlinden
Wat? Swimming Pool, een permanent kunstwerk te zien in Museum Voorlinden.
Waar? Wassenaar, Nederland.
Door wie? Argentijns hedendaags kunstenaar Leandro Erlich, bekend om zijn optische-illusiewerken zoals The Cloud en Bâtiment. De ‘knoop’ die hij in 2018 in de roltrappen van het Parijse warenhuis Bon Marché legde was een Instagram-dingetje.
De geschiedenis? Het waren de bezoekers van de Biënnale van Venetië in 2001 die in een van de eerste versies van Leandro Erlichs Swimming Pool konden kruipen. En dat zónder nat te worden. Destijds gebeurde dat nog in een versie waarbij het bassin boven de grond uittorende. Toen de kunstenaar in 2016 zijn ondertussen beroemde werk in Museum Voorlinden installeerde, deed hij dat met een bassin dat verzonken is ín de grond. Met een nóg realistischer resultaat tot gevolg. Je begrijpt het al: in dit trompe-l’oeil-zwembad – met verlichting en trapje incluis – kun je dus niet echt zwemmen. Het werk komt pas tot leven wanneer het publiek eraan participeert, door zowel boven als onder de flinterdunne waterspiegel te gaan staan. Deze helblauwe installatie moet ondertussen het meest gefotografeerde kunstwerk uit de Highlights-collectie van het Museum Voorlinden zijn. Kijk er de hashtag #museumvoorlinden maar eens op na.
Bezoeken? Je kunt Erlichs werk elke dag aanschouwen: Museum Voorlinden, met ook werken van klinkende namen Ron Mueck, James Turrell en Roni Horn in haar vaste collectie, is het hele jaar door geopend. Dit jaar zijn er nog expo’s van o.a. Alicja Kwade en Michaël Borremans te zien.
Een ticket kost € 19,50, Voorlinden.nl
