Gezond

Welke tips werken echt tegen een buikje? De antwoorden van een expert

Feeling Redactie

17 sep 2021

Vrouwen zijn het liever kwijt dan rijk, maar vooral ook mannen hebben er last van: een buikje. Is zo’n buik nu echt ongezond? En moet je sit-ups doen om er vanaf te raken? De buik vol van al die tegenstrijdige adviezen? Voedingswetenschapper en diëtiste Hella Van Laer vertelt alles wat je wilt weten over je buik.

Celebs als Kim Kardashian of Beyoncé Knowles maakten de poep terug hotter dan ooit. Een ronde buik is heel wat minder populair. “Zo’n buikje is minder gezond dan een ronde poep”, vertelt Hella Van Laer. Zij begeleidt mensen die graag kilo’s kwijt willen. “Wie gemakkelijker vet opslaat rond de buikzone, loopt een hoger risico op visceraal vet. Dat is het vet dat zich achter de buikspieren bevindt en een hoger risico vormt voor welvaartsziekten als onder andere hart- en vaataandoeningen en diabetes type 2.” Toch benadrukt ze dat een ogenschijnlijk strakke buik niet altijd gelijk staat aan gezond. “Het vet op je buikspieren – het zichtbare vet – is veel minder gevaarlijk dan dat visceraal vet dat niet altijd zichtbaar is. Of nog: mensen die ogenschijnlijk slank lijken maar eigenlijk metabool ongezond zijn.We noemen dat het TOFI-principe: thin on the outside, fat on the inside.”

Een zwaarlijvig persoon kan dus gezonder zijn dan een slank persoon?

“Het is perfect mogelijk dat een slank persoon veel stress en een slaaptekort heeft of rookt en een ongezond voedingspatroon heeft en misschien relatief wel wat visceraal buikvet heeft, en daarom ongezonder is dan een zwaarlijvig persoon die momenteel wél een gezonde levensstijl heeft. Je kunt trouwens perfect op een ongezonde manier slank blijven. Als het enige dat je elke dag eet bijvoorbeeld een Twix en een klein pakje friet is, blijf je misschien wel slank. Toch is je buurvrouw met overgewicht die wél gezond eet en leeft waarschijnlijk gezonder bezig dan jou. Maar we moeten natuurlijk wel realistisch blijven: overgewicht en obesitas kunnen leiden tot ziektes als diabetes type 2 of hartfalen.”

Waarom heeft de een meer buikvet dan de ander?

“Dat heeft verschillende oorzaken. Eerst en vooral is er een genetische factor: de een slaat meer vet op rond de buik, de ander rond poep en heupen. Daarnaast kan ongezonde voeding een buikje veroorzaken, maar ook chronische stress of een aanhoudend slaaptekort mag je niet onderschatten. Die laatste kunnen tal van hormonen in disbalans brengen.”

“Fatshaming is een absolute no go. Maar we moeten wel eerlijk zijn: obesitas is vaak gevaarlijk voor je gezondheid”

Hoe kunnen we dat buikje wegwerken?

“Een gouden tip is er helaas niet: één methode die voor iedereen werkt en die het gemakkelijk maakt, is een utopie. Elk lichaam is uniek, wat voor de een werkt, doet dat voor de ander niet. Waar je best op let: zorg voor een gezond voedingspatroon, waak over een goede nachtrust en bouw voldoende rust- en ontspanningsmomenten in. Zo blijft ook je stresspeil onder controle. Het is trouwens quasi onmogelijk om te kiezen op welke plaats je afvalt: de een valt sneller af bij zijn buikzone, de ander ziet het sneller aan een ander lichaamsdeel. Als je aan je voedingsstijl in het algemeen werkt, en je voldoende geduld oefent, heeft het ongetwijfeld ook een effect op je buikje.”

Hoe belangrijk is beweging daarin?

“Heel wat mensen geloven dat je buikspieroefeningen moet doen om een plattere buik te krijgen. Zo eenvoudig is het echter niet. Het is natuurlijk altijd goed om spieropbouwende oefeningen te doen. Naarmate we ouder worden, neemt onze spiermassa af, altijd een goed idee dus. Maar door sit-ups te doen, moet je niet verwachten dat je buikje verdwijnt, daarvoor is vetverbranding belangrijker, en dat bereik je vooral door je voedingspatroon aan te passen.”

“Daarnaast raad ik aan om een bewegingsvorm te kiezen die ontspant: stevig wandelen bijvoorbeeld, liefst in de natuur. Je zult daar niet rechtstreeks een platte buik van krijgen, maar voor veel mensen helpt het om tot rust te komen. Chronische stress is een van de andere belangrijke oorzaken van een buikje: door te bewegen maak je je hoofd leeg. In die zin kan het dus zeker helpen om indirect tot een gezonder gewicht en een platter buikje te leiden.”

“Een slank persoon is niet altijd gezonder. Het gevaarlijke viscerale vet is vaak onzichtbaar”

Bestaan er superfoods tegen een buikje?

“Eén voedingsmiddel dat je meteen van je buikje afhelpt, bestaat niet. Zelf ben ik wel zot van broccoli, dat is gezond en je kunt er zoveel kanten mee uit. Toch zie ik superfoods als een mix van verschillende ingrediënten met verschillende voordelen: bosvruchten, spinazie, noten, vette vis, linzen, pure havervlokken, olijfolie,... Je moet vooral naar het totale plaatje kijken. Ongezond eten, maar wel twee keer per week broccoli eten, is uiteraard niet voldoende.”

Waarom is het zo moeilijk om blijvend af te vallen?

“Enerzijds heeft dat met je brein te maken. Gewoontes vervangen door gezondere gewoontes is zeker niet gemakkelijk: het vraagt de nodige training. Je rituelen zijn al jaren ingebakken, nu wil je die eruit krijgen of vervangen. Daarnaast spelen stress of vermoeidheid een belangrijke rol: ben je moe, dan maakt je lichaam allerlei hormonen aan. Die hebben onder andere een invloed op je honger- verzadigingsgevoel. Gevolg: als je vermoeid bent, hunkert je lichaam nog harder naar snelle energie, uit snelle suikers bijvoorbeeld.”

“Maar ook onze cultuur speelt een belangrijke rol. Voeding is overal. Ik sprak onlangs een meisje die twee jaar in Arizona in Amerika gestudeerd had. Ze vertelde hoe er in dat droge gebied weinig groenten waren en hoe frisdranken er zo goedkoop waren. Pure voeding was dan weer heel duur. Dan is het natuurlijk logisch dat je als consument naar die goedkope, kant-en-klaar oplossingen grijpt. De overheid speelt dus zeker een rol: een goede suikertaks zou geen slechte zaak zijn.”

“Daarnaast mag je je eigen lichaam niet onderschatten. Professor Liesbeth Van Rossum heeft daar een interessant onderzoek over. Als je afvalt, krimpen je vetcellen. Wanneer je een crashdieet volgt, slaan ze alarm. Ze zullen er alles aan doen om terug gevuld te raken. Ze gaan bepaalde hongerhormonen aansturen. Daarom is een te streng dieet nooit aan te raden: ze sturen je honger- en verzadigingshormonen in de war.”

Een buik wordt bij mannen vaak een bierbuik genoemd en ook van pasta zou je een opgeblazen buik kunnen krijgen. Zijn alcohol en koolhydraten echt de boosdoeners?

“Ook hier weer geldt dat iedereen anders is. Al zijn er heel wat studies – mensen horen het allicht niet graag – die aantonen dat alcohol voor je algemene gezondheid een slechte keuze is. Bij een bord pasta geldt vooral weer dat je naar de hoeveelheden en frequentie moet bekijken. Helaas kunnen we niet allemaal Wout Van Aert zijn en zo’n bord pasta er vanaf trainen op onze fiets. De realiteit is dat de doorsnee Belg een eerder zittende leefstijl heeft.

Je moet je voedingsschema en algemene gezondheid in zijn algemeen bekijken want vaak is het een ‘en en’ verhaal: én dat bord pasta én die chips ‘s avonds én dat glas alcohol en… Zo verliezen we al snel het totale plaatje uit het oog. Het is hoe dan ook een goed idee om veel te variëren. Dus waarom niet je pasta eens vervangen door linzenpasta, courgetti, wortel tagliattelli of een ander gerecht? Een eenvoudige manier om een inspanning te doen voor je gezondheid.” En ook: elk lichaam is anders. Niet iedereen gaat op dezelfde manier met koolhydraten om. En nog: ultra-bewerkte bronnen van koolhydraten zijn quasi altijd een no-go. Ga zo veel mogelijk voor die pure voeding rijk aan groenten, gezonde vetten, kwaliteitsvolle eiwitten en voldoende vezels.”

Hoe pakken we het best aan?

“Maak eerst en vooral een plan van aanpak. In mijn boek Dieet anders vind je een planner en leg ik een planningsmethode uit. Ik wil niemand een gedwongen eetschema opleggen, maar raad je wel aan dat zelf op te stellen. De meeste mensen weten diep vanbinnen wel wat goed voor ze is. Eet veel groenten, vul aan met proteïnen en gezonde vetten. Neem je stressniveau onder de loep en zorg voor voldoende nachtrust. Zelf ben ik voorstander van de gerechten van Pascale Naessens: ze zijn gemakkelijk, snel op tafel te toveren en gezond. Daarnaast is beweging belangrijk, maar vooral die beweging die je graag doet en die je volhoudt. Wees mild voor jezelf en geef niet op als het een keer niet lukt: dankzij het plan weet je meteen weer hoe je aan de slag kunt.”

“Als je moet stressen om in de fitness te raken, doe je het beter niet. Maak dan liever een korte wandeling na het eten om je hoofd leeg te maken. Je bent in beweging en komt tot rust, twee vliegen in één klap”

10 tips om van je buikje af te raken:

Eet gezond: “Er is niet één gezonde formule. Maar in ieder gezond advies staat wel dit te lezen: ‘ga voor pure, onbewerkte voeding: eet voldoende vezels, gezonde vetten en eiwitten, en zorg dat je voldoende vocht binnenkrijgt.”
Dieet nooit extreem: “Het is moeilijk vol te houden, en zorgt dat je lichaam in overlevingsmodus belandt en hormonen aanmaakt die je doen hunkeren naar snelle suikers.”
Eet minder frequent: “We zijn het helaas vaak gewoon dat ons lichaam om de paar uur vraagt om snacks. Als we daar altijd aan toegeven, wordt het een gewoonte. Snackification noemen we dat. Door die tussendoortjes weg te laten, geef je je lichaam rust tussen de maaltijden in. Voedzame en vullende hoofdmaaltijden helpen hier enorm bij.”
Beweeg voldoende: “zoek vooral naar een vorm van beweging die je kunt volhouden. Een dagelijkse wandeling in de natuur kan al wonderen doen.”
Slaap voldoende: “het belang van een goede nachtrust wordt nog steeds onderschat. Probeer rond hetzelfde tijdstip op te staan en te gaan slapen.”
Pak stress aan: “zorg voor voldoende ontspanningsmomenten en zoek uit wat de grootste oorzaken zijn van je stress.”
Geloof niet in één superfood: “zorg voor voldoende variatie en zet veel verschillende gezonde ingrediënten op het menu.”
Matig alcohol: “Alcohol heeft veel negatieve effecten voor je gezondheid. Drink met mate en enkel nog zeer bewust.”
Wees geduldig: gezonde gewoontes kweken vraagt tijd, oefening en geduld. Je zult mij nooit horen beweren dat het altijd gemakkelijk is.
Wees mild voor jezelf: zie voedingsmiddelen niet als de grote boosdoener, maar keer na een (emotionele) eetbui gewoon terug naar je gezonde plan.