Gezond

Neem jij jouw medicatie correct? Tips van een apotheker: “Durf vragen te stellen”

Cleo Decoster

20 nov 2022

Waarom het ene geneesmiddel een uur voor je ontbijt en een ander pilletje net bij je maaltijd ingenomen moet worden, dat weet een apotheker als geen ander. Waarom mensen dan toch nog steeds het goedbedoelde advies van hun apotheker links laten liggen? “Als mensen niet weten waarom je precies je middel op een bepaalde manier moet gebruiken, dan gaan ze de aanbevelingen vaker negeren.” Apotheker Annelies Vanderlinden van Viata schreef daarom een boek, Medicijnwijzer, waarin ze enkele veelvoorkomende mythes aanpakt en uitlegt hoe geneesmiddelen werken.

Advies opvolgen

“Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in de werking van dingen, zeker op vlak van gezondheid”, aldus Vanderlinden. “Hoe kan een pilletje bijvoorbeeld een bepaalde pijn in je lichaam stillen?” Bijgevolg ging ze farmacie studeren en werkt ze nu al tien jaar als apotheker. “Je taak als apotheker is om advies te geven, en dat vind ik ook het fijnste aan de job. Maar mensen volgen die raad niet altijd op, meestal omdat ze niet weten wat de reden achter de raad is.”

“Mensen volgen de raad van hun apotheker niet altijd op, meestal omdat ze niet begrijpen waarom ze hun geneesmiddel op een bepaalde manier moeten gebruiken.”

Toch kan het negeren van de instructies die een apotheker meegeeft heel wat mindere gevolgen hebben. “Het kan ervoor zorgen dat je medicijn minder of helemaal niet goed werkt. Je kan erdoor zelfs meer bijwerkingen ondervinden. Iets eenvoudigs als pompelmoessap kan al een invloed hebben op de werking van bepaalde geneesmiddelen”, waarschuwt de apotheker.

Stel vragen

In Medicijnwijzer wil Vanderlinden voor eens en voor altijd juiste informatie omtrent geneesmiddelengebruik de wereld in katapulteren. “Ik hoop enerzijds de nodige achtergrondinfo te bieden aan lezers. Die zouden dan op hun beurt het geneesmiddel in kwestie correct kunnen gaan gebruiken. Hopelijk zullen ze zo eveneens sneller stilstaan bij de impact die een verkeerde inname of het fout gebruik kan hebben op de werking van het middel.”

Daarnaast is het boek een warme oproep om meer vertrouwen te hebben in apothekers en bovenal meer vragen aan hen te durven stellen. Vanderlinden: “In de apotheek krijgen we niet zo veel vragen. De meest courante problemen gaan over anticonceptie of wat te doen als men een pilletje is vergeten nemen.” Het boek is dan ook niet gebaseerd op de vele vragen die dagelijks op de apotheker worden afgevuurd, “maar op de vragen die patiënten best meer zouden stellen aan hun apotheker. Door net die vragen te stellen, ga je je geneesmiddel correcter gebruiken.”

“Het boek is gebaseerd op de vragen die klanten best zouden stellen aan hun apotheker.”

“Ook komen mensen vaak gejaagd de apotheek binnen: tussen hun meetings door komen ze vlug-vlug om hun voorschrift”, zegt Vanderlinden. Patiënten zouden beter tijd nemen voor hun bezoek aan de apotheek. En laat je ook niet opjagen door de rij mensen die achter je staat aan te schuiven en wie weet zelfs over je schouder aan het meeluisteren is. “Apothekers willen advies geven. Wij hebben geen vijf jaar gestudeerd om zonder extra uitleg een doosje af te geven.”

Enkele tips van een apotheker

Annelies Vanderlinden beantwoordt in haar boek Medicijnwijzer honderd vragen die je aan je apotheker kan stellen. Het boekje rekent ook af met enkele misvattingen en mythes rond geneesmiddelen. Een klein voorproefje.

Het gebruik van een warmte- of koudekompres uitgelegd: “Leg ijs of een warmtekompres nooit rechtstreeks op je huid, maar draai het in een dunne doek, bijvoorbeeld een tetradoek of theedoek. Zo vermijd je brandwonden. Gebruik geen warmtekompres op een open wond aangezien dit de bloedcirculatie stimuleert en het bloeden verergert.”
Voor eens en voor altijd. Wat te doen in het geval van een blaar? “Is de kans groot dat de blaar vanzelf openspringt? Dan kun je hem het best wel doorprikken, zodat je de wond meteen goed kunt verzorgen. [...] Toch kun je beter niet zomaar elke blaar doorprikken. Je huid vormt namelijk een barrière tegen micro-organismen. Zodra je de wond openprikt, stijgt de kans op een infectie als je de wond niet goed verzorgt.”
Neem je best een koortsremmer in vlak voor je een vaccin toegediend krijgt? Niet dus: “Studies tonen aan dat de werking van sommige vaccins kan verminderen indien je van tevoren een koortsremmer inneemt.”
Vermoeid? Kauwgom kauwen kan wel degelijk helpen: “Het kauwen op kauwgom kan de vermoeidheid doen afnemen en je alerter maken. [...] Het kauwen gaat gepaard met een verhoogde bloedstroom in de hersenen en een verhoogde hersenactiviteit. Naast vermoeidheid, kan kauwen op kauwgom ook stress, angst en depressie verminderen.” Je kan uiteraard ook op iets anders kauwen dan kauwgom. “Maar kauwgom bevat in vergelijking met andere voeding over het algemeen niet zo veel calorieën”, legt Vanderlinden uit.
Wil je met een bepaald geneesmiddel stoppen, vraag dan steeds raad aan je dokter of apotheker: “Sommige geneesmiddelen kunnen bij plotse stopzetting leiden tot ontwenningsverschijnselen. Door de behandeling langzaam af te bouwen, kun je deze ontwenningsverschijnselen vermijden.” Sommige mensen stoppen ook omdat ze geen instant effect waarnemen. “Hierdoor kan de ziekte verder gaan sluimeren. Denk maar aan medicatie tegen hoge bloeddruk”, voegt Vanderlinden toe.
Grijp jij al naar de tandpasta vanaf het moment je een puistje ziet verschijnen? “Tandpasta zal een puistje uitdrogen maar pakt het complexe proces van acne niet aan en veroorzaakt bovendien irritatie en uiteindelijk mogelijks zelfs meer acne.”
Op zoek naar een goede, effectieve hydraterende crème? Luister dan hier even naar: “Het klinkt misschien tegenstrijdig maar hoe meer water er in een crème zit, hoe minder hydraterend de crème is. Een nachtcrème (die vaak vettiger is) is dus meer hydraterend dan een dagcrème (die lichter van textuur is). De vette basis in de crème herstelt de huidbarrière zodat er minder water via de huid verdampt.”
En daaropvolgend: “Door droge lippen te bevochtigen met speeksel, zul je ze juist irriteren. [...] Droge lippen ontstaan onder andere door droge omgevingslucht, blootstelling aan zonlicht (zowel in de zomer als in de winter) en bepaalde geneesmiddelen (bijvoorbeeld isotretinoïne). Speeksel bevat, naast vocht, ook bestanddelen die voedsel helpen afbreken. Deze bestanddelen kunnen de lippen irriteren waardoor ze nog droger worden.”

Meer antwoorden op vragen als “Wat moet je doen als je een dosis bent vergeten in te nemen?” of “Geneest een wond beter als je hem niet bedekt?” Ontdek zelf de antwoorden! Medicijnwijzer van apotheker Annelies Vanderlinden vind je nu in jouw boekhandel.