Gezond

Intermittent fasting: wij spraken met de grondlegger van dé hype van het moment

Goele Tielens

29 okt 2019

Afvallen? Gemakkelijk is het niet. Dat bewijzen de cijfers, maar liefst de helft van de Belgen is te zwaar. Het aantal diëten en bijbehorende boeken lijkt nochtans te stijgen. De trend: koolhydraatarm, strikte caloriebeperking en Intermettent fasting oftewel vasten. Nochtans werd er jaren gezegd dat traag afvallen de manier is. Dr. Michael Mosley (BBC) spreekt dat tegen. In zijn boek ‘De Snelle 800’ legt hij zijn methode uit. Wij vroegen alvast hoe het werkt.

Nadat Dr. Mosley bekend raakte met zijn boek ‘Het 5:2 dieet’ is er nu een nieuw boek. De dokter – vooral bekend van BBC – baseert zich op wetenschappelijk onderzoek. Het boek bestaat deze keer uit drie onderdelen. Een periode (die duurt maximum twee weken) waarin je maximaal 800 calorieën per dag eet. Daarna volgt het 5:2 dieet, vijf dagen ‘gewoon’ eten, 2 dagen vasten. Tenslotte is er de onderhoudsfase.

Meteen met de deur in huis: hoe werkt jouw methode precies?

“Na mijn vorige boeken zijn er nog een aantal wetenschappelijke onderzoeken verschenen. Aan de hand daarvan heb ik mijn theorie bijgeschaaft. Zo blijkt uit dat onderzoek dat 800 calorieën het magische getal is: genoeg om al je belangrijke voedingsstoffen binnen te krijgen, niet te veel om snel te kunnen afvallen. Je mag kiezen hoe je die 800 calorieën invult, maar het is vooral belangrijk voornamelijk te kiezen voor proteïnes en groenten. Koolhydraten zijn suikers en beïnvloeden je bloedsuikerspiegel, die eet je best zo weinig mogelijk. Het is eigenlijk logisch: door minder koolhydraten te eten, blijft je bloedsuikerspiegel veel stabieler. En door maximum 800 calorieën per dag te eten, val je snel af. Die snelle gewichtsafname motiveert om vol te houden.”

“Het Mediterraan dieet is het gezondst. Combineer groenten met kip, vis, eieren of peulvruchten. Je krijgt een verzadigd gevoel, alle nodige voedingsstoffen en weinig calorieën binnen”

Veel van die onderzoeken worden gevoerd op mensen met overgewicht of obesitas. Is het ook voor mensen die graag enkele kilo’s kwijt willen?

“Zeker wel. De eerste fase – die waarin je 800 calorieën per dag eet – duurt maximum 2 weken, maar vroeger stoppen is altijd mogelijk. Het doet je afvallen, maar geeft ook een boost aan je metabolisme en heeft een gunstig effect op je gezondheid. Dus bijna iedereen is er gebaat bij. Je krijgt bovendien voldoende vitamines en mineralen binnen. Toch zijn er enkele uitzonderingen, zo volgen zwangere vrouwen mensen met een eetstoornis het liever niet.”

800 calorieën klinkt heel weinig. Heel wat dokters raden calorieën tellen trouwens af, ze zeggen dat het moeilijk vol te houden is. En crashdiëten worden afgeraden. In je vorige had je het over 500 calorieën, nu is er al een stijging nhaar 800: was het toch te moeilijk?

“Uit de laatste studies blijkt dat 800 gewoon het beste werkt. Calorieën tellen is een goede manier om een idee te hebben van wat je eet, een voedingsdagboek helpt je daarbij. Bovendien ben je zeker verzadigd als je voor de juiste voedingsmiddelen kiest. Ik zie het daarom niet als een crashdieet, al ben ik overtuigd dat snel afvallen het best werkt. Dat blijkt ook uit onderzoek. In de jaren ’70 waren er enkele diëten die veel te streng en wel gevaarlijk waren. Daarom heeft het een slechte reputatie gekregen. Maar als je het juist doet, heeft het net gezonde effecten. En calorieën tellen helpt, want zelfs van gezonde voedingsmiddelen kun je te veel eten.”

“Het is wetenschappelijk bewezen: snel afvallen werkt wél. Door maar 800 calorieën te eten, zie je onmiddellijk resultaat, en dat motiveert om door te gaan”

Wat zijn de juiste voedingsmiddelen?

“Ik ben grote voorstander van het meditteraan dieet. Je eet vooral groenten, fruit en proteïnen (kip, peulvruchten, vlees, vis, eieren). Daarnaast vind ik koolhdyraatarm de beste methode. In het boek vind je tal van recepten terug met de vermelding van het aantal calorieën, zo heb je een aantal goede voorbeelden.”

Het vasten kenden we al. Maar nu raad je in het nieuwe boek aan om tijdsgebonden te eten. Waarom?

“Je eet het merendeel van de calorieën binnen een klein tijdbestek. Je stopt bijvoorbeeld met eten om 20.00 uur en neemt pas het ontbijt om 08.00 uur de volgende ochtend. Daarna kun je de periode waarin je eet langzaam afbouwen. Hoe langer het aantal uren waarin je niet eet, hoe meer je lichaam vetverbranding aanspreekt. Uit de laatste onderzoeken blijkt dat 16 uur vast en 8 uur eten optimaal is. Maar let op: je moet dit langzaam opbouwen.”

Je wijdt ook een groot stuk aan stress en slaap. Belangrijk voor ons gewicht?

“Stress is letterlijk dodelijk. Bovendien eet je 300 à 400 calorieën meer als je te weinig geslapen hebt. Daarboven krijg je meer zin in koolhydraten én krijg je sneller ontstekingen. En ontstekingen zijn de oorzaak van heel wat welvaartsziektes. Zorg daarom voor voldoende zonlicht, sport, doe leuke dingen met vrienden en adem vooral. Ik ben daarnaast fan van mindfullness. Op slechts 5 à 10 minuten kun je alvast even focussen op je ademhaling. Dus ook mensen die het druk hebben, kunnen er tijd voor maken.”

“Dit dieet is ook voor mensen die weinig willen afvallen. Maar let op: als je zwanger bent of aanleg hebt voor eetstoornissen, volg je het beter niet”

Wat vinden andere deskundigen?

Klinkt zeer aannemelijk. Maar wel zwaar. Wij hebben de test nog niet gedaan, maar vroegen wel aan een aantal gezondheidsdeskundigen wat hun mening is over ‘Intermittent fasting’. Dit zijn de reacties:

“Na een vastdag moet je je niet storten op stoofvlees met frietjes”

Kris Verburgh: “Intermittent fasting kan helpen om veroudering te vertragen, een positief effect hebben op je insulinegevoeligheid en je metabolisme verbeteren, op voorwaarde dat je er een gezond voedingspatroon op nahoudt. Het is dus niet de bedoeling dat je je na een vastdag bijvoorbeeld tegoed doet aan frietjes met stoofvlees.” (Kris is arts, onderzoeker en auteur. Is bekend geworden van zijn boek De Voedselzandloper, waarin hij ijvert voor een voedingspatroon met minder koolhydraten en meer vetten.)

“Je lichaam heeft brandstoffen nodig”

Katty Uytersprot: “Ik zie weinig toegevoegde waarde in vasten, omdat je je eetgewoontes er niet mee verandert. Een aantal uur niet eten houdt geen steek, omdat je lichaam brandstof nodig heeft. Je kunt beter langzaam afvallen door minder, maar wel verantwoord te eten en toch alle voedingsstoffen binnen te krijgen. Bovendien zijn er qua gezondheidsvoordelen weinig langetermijneffecten bekend van afwisselend vasten.” (Katty is voedingsdeskundige, diëtiste en nutritioniste. Zij zet in op langzaam
afvallen plus gestructureerd en gevarieerd eten. Én 150 minuten bewegen per week.)

“Als je wilt afvallen, moet je minder eten. Punt”

Theo Niewold: “Mensen zijn gevoelig voor nieuwe voedingshypes, terwijl er niet altijd
onderzoek is gedaan naar de effectiviteit ervan. Zoals ook niet voor intermittent fasting.
Of niet voor gojibessen, bijvoorbeeld – die net zo gezond zijn als aalbessen of frambozen, maar die laatste klinken een stuk minder spannend. Of neem quinoa. Dat komt van
ver, maar is eigenlijk hetzelfde als de boekweit die oma ook gebruikte. Als je wilt afvallen, moet je minder eten. Punt. Maar dat is een van de moeilijkste dingen die er zijn.” (Theo is Hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de KU Leuven. Hij hecht veel waarde aan de onderbouwing van stellingen met bewezen resultaten uit wetenschappelijk onderzoek.)

“Je moet sterk in je schoenen staan”

William Cortvriendt: “Voor intermittent fasting moet je sterk in je schoenen staan en
erg gemotiveerd zijn. Het is eerder voor mensen met bijvoorbeeld obesitas of diabetes
type 2. Wel kun je een lichte vorm van vasten introduceren door bijvoorbeeld twee keer
per week na zes uur ’s avonds en tien uur ’s ochtends niks te eten of bijvoorbeeld je ontbijt over te slaan, waardoor je lichaam meer vet gaat verbranden dan suikers. Dat begint al drie uur nadat je gegeten hebt. Vet is ook nog eens een schonere brandstof, omdat er bij verbranding van glucose veel zuurstofradicalen vrijkomen. Voorwaarde is dan wel dat je op de dagen dat je gewoon eet, niet tussendoor gaat snacken.” (William is arts, auteur en tv-maker. Hij schreef samen onder andere met Pascale Naessens het boek Puur en Lichter.)