Gezond

Getuigenis: Hilde werd slachtoffer van een dramatische medische fout

Feeling Redactie

31 mei 2022

Medische fouten of incidenten: jaarlijks maken ze wereldwijd van meer dan 400.000 patiënten dodelijke slachtoffers. Hilde doorbreekt het taboe over haar lijdensweg na een eenvoudige operatie aan haar sinussen.

In Europa is een medisch incident de derde of vierde doodsoorzaak, na hart- en vaatziekten, kanker en longaandoeningen. Ook zouden in westerse landen meer mensen sterven door medische fouten dan in het verkeer. En volgens een studie uit 2013 loopt het aantal onnodige sterfgevallen wereldwijd op tot maar liefst 400.000 per jaar. “Dat is vergelijkbaar met twee jumbojets die elke 24 uur uit de lucht vallen.” Het zijn straffe cijfers en net daarom vindt Michel Bafort, hoofd verloskunde in het AZ Alma in Eeklo, dat er iets aan moet worden gedaan. Het woord ‘fout’ is overigens niet helemaal juist, meent hij. “Dat legt de oorzaak bij de zorgverstrekker, terwijl het vaak om een structureel probleem gaat.”

Hilde Decoster, slachtoffer van een medische fout : ‘De neus-, keel- en oorarts die me behandelde, zei dat ik niet ‘fragiel’ moest doen

Michel Bafort lanceerde vorig jaar een initiatief voor een nationaal meldpunt voor medische incidenten. Bedoeling is dat artsen en verpleegkundigen die een medisch incident melden daardoor geen sanctie krijgen. Maar dr. Bafort benadrukt dat het initiatief geen vrijgeleide is: “De patiënten blijven al hun mogelijke rechten behouden en kunnen naar de rechtbank stappen en een schadevergoeding eisen. Maar de informatie uit het meldpunt kan niet gebruikt worden tegen artsen, verpleegkundigen of het ziekenhuis indien dit binnen de 10 werkdagen wordt aangegeven.”

“De neus-, keel- en oorarts die me behandelde, zei dat ik niet ‘fragiel’ moest doen”

De verzekeringsmaatschappijen blijken vaak de kink in de kabel. Als een arts bekent dat hij (mede)verantwoordelijk is voor een medische fout, is dat voor de verzekering reden om niet uit te betalen. De arts moet het dan financieel zelf zien op te lossen. “Klopt”, bevestigt dr. Bafort. “Het is een dunne grens; enerzijds moet je de waarheid vertellen – je bent dat tenslotte verplicht -, anderzijds mag je niet zeggen dat je een fout hebt begaan. Je kunt bijvoorbeeld wel zeggen: ‘Er is een onvoorziene omstandigheid opgetreden’. Maar geef je volmondig toe, dan bestaat de kans dat de verzekering zich tegen je keert.”

ONGEZIENE FOUT

Hilde Decoster (55) uit Brugge onderging in 2005 een ingreep aan haar sinussen. “Het zou een banale operatie worden, mijn sinussen moesten gekuist worden en eventueel zou mijn neusbeen wat rechter worden gezet. Toen ik wakker werd, werd me gezegd dat alles blijkbaar goed was verlopen, dus kon ik naar huis.”

De volgende dag krijgt Hilde barstende hoofdpijn en koorts. Haar huisarts stuurt haar terug naar het ziekenhuis. “De neus-, keel- en oorarts die me behandelde, zei dat ik niet ‘fragiel’ moest doen. Dat heeft ze meerdere keren tijdens de behandeling gezegd, trouwens. Ze heeft tot de laatste dag volgehouden dat het allemaal mijn schuld was.”

Na herhaaldelijke bezoeken aan de specialist, ging Hilde op skivakantie. Daar kreeg ze na een paar dagen een zware ontsteking in haar neus en voorhoofd. “Na onderzoek van een andere specialist bleek dat alles in mijn neus weggehaald was. Ook in de holtes boven mijn neus was alles weg, tot aan de hersenschors toe. Er zat geen kraakbeen meer, niets, vertelde de arts. Ik ging naar huis en besefte dat het ernstig was. De specialist zei dat hij dit nog nooit had gezien. Het maakte me heel angstig en onzeker.”

Hilde kon niet meer snuiten of niezen en rook ook niets meer. Bijgevolg moet ze om de paar weken naar het ziekenhuis om haar neus en voorhoofdholtes te laten reinigen. “Alles bij elkaar ben ik al 186 keer opgenomen. Ook krijg ik iedere keer een behandeling met antibiotica, het lukt niet zonder. Met alle gevolgen van dien. Mijn gewrichten gaan er kapot van, het tast mijn haar aan, mijn darmen, spieren, alles. En dan te bedenken dat dit voor de rest van mijn leven zo zal blijven.” In het begin werden er diverse pogingen ondernomen om de schade enigszins te herstellen, vertelt Hilde. Maar het mocht niet baten. “Niemand kan mij helpen, niet in België en niet in het buitenland.”

“Het was allemaal anders geweest als de arts destijds meteen had gezegd dat ze een fout had gemaakt tijdens de ingreep”

Ze besloot de neus-, keel- en oorarts aan te klagen bij wie ze in behandeling was geweest. “Anderhalf jaar na de mislukte ingreep heb ik een advocaat in de arm genomen. Begin dit jaar heb ik de zaak gewonnen, na dertien jaar procederen. De arts is voor 100 procent aansprakelijk gesteld. Het sleepte zo lang aan omdat het een onophoudelijk steekspel was tussen advocaten en verzekeringen. Vreselijk. De onafhankelijke expert die door de rechtbank was aangesteld, heeft nochtans een heel duidelijke verklaring afgelegd, in eer en geweten. Volgens hem had de arts inderdaad een medische fout begaan. Maar de experts van de tegenpartij hebben dat altijd aangevochten. Ook mij probeerden ze klein te krijgen. Op zeker moment wilden ze me naar een psychiater sturen, omdat ik het me wellicht allemaal inbeeldde. Gelukkig is de rechtbank daar niet op ingegaan.”

Intussen kostte het Hilde veel geld. De juridische kosten liepen op tot meer dan 100.000 euro. “Uiteindelijk heb ik een morele schadevergoeding gekregen. Maar daar neem ik geen genoegen mee. Ten eerste wil ik dat de arts haar excuses aanbiedt. Ten tweede ben ik nog in een dispuut over mijn loon als werknemer. Al die jaren heb ik niet kunnen werken en kreeg ik een uitkering van het ziekenfonds. Maar ik wil alles terugkrijgen wat ik kwijt ben aan salaris, want dat gaat om meer dan een ziekte-uitkering. Intussen is er ook een discussie bezig met het RIZIV. Nu bewezen is dat het om een medische fout gaat, willen ze al het geld terug dat ze mij al die jaren hebben uitgekeerd. De redenering erachter is begrijpelijk; ze willen niet dat de gemeenschap moet betalen voor een medische fout. Dus moet ik het verhalen op de verzekering van de arts. Het gaat om een bedrag van honderdduizenden euro’s dat ze terug willen. Om maar te zeggen dat het een lang en heel vermoeiend proces is. Daarom wil ik erover getuigen. Wanneer je in België als slachtoffer van een medische fout geen vechtlust hebt en het je aan financiële middelen ontbreekt, sta je met je rug tegen de muur. Het is door mijn doorzettingsvermogen en vooral door de niet-aflatende steun van mijn fantastische echtgenoot dat ik volhoud. In de toekomst hoop ik een vzw voor andere slachtoffers van medische fouten op te richten. Zodat anderen niet hoeven tegen te komen wat ik heb meegemaakt.”

De neus-, keel- en oorarts is nog altijd aan het werk, klinkt het. “Ze heeft nooit haar excuses aangeboden, nooit contact opgenomen. Ze is ook nooit op een proces verschenen. Ik wil dat ze in elk geval een reprimande krijgt. Van het ziekenhuis of van de Orde der Artsen. Zodat ze eens zes maanden moet thuisblijven en tijd heeft om stil te staan bij wat ík doormaak.”

“Het was allemaal anders geweest als de arts destijds meteen had gezegd dat ze een fout had gemaakt tijdens de ingreep”, zegt Hilde. “Als ze gewoon had toegegeven wat er was misgegaan, dan hadden we samen kunnen kijken naar een oplossing. Dan had ik het ook begrepen en geaccepteerd, al zou ik het uiteraard niet fijn hebben gevonden. Er zou een eerlijkere communicatie tussen arts en patiënt mogelijk moeten zijn. Dat zou het al heel wat draaglijker maken.”