Experten aan het woord: heb je naast een gezonde en evenwichtige voeding nog supplementen nodig?

We slikken met z’n allen voedingssupplementen om langer mooi en gezond te blijven. Maar hoe dokterproof zijn die pillen? We gingen aan tafel met drie specialisten en gooiden wat stellingen op hun bord. Vandaag leggen we aan onze experten de volgende stelling voor: ‘met de juiste voeding heb je nooit tekorten’.

Lees ook: Stelling 1 – probiotica zijn een must voor gezonde darmen.

Maak kennis met de experten:

Kathleen Van Aken is huisarts in Edegem en specialiseerde zich de laatste tien jaar in voedings- en functionele/integratieve geneeskunde, orthomoleculaire geneeskunde en klinische psycho-neuro-immunologie. Ze hanteert een holistische, natuurgeneeskundige manier om naar gezondheid te kijken. Ze runt ook een praktijk voor leefstijl-geneeskunde (Sanatura).

Elisabeth Houben is anti-agingarts en medisch directeur van het gezondheidsbedrijf Health Science & Nutrition in Antwerpen. Ze onderzoekt het effect van actieve stoffen in planten en is gespecialiseerd in epigenetica. Ze is gefascineerd door de invloed van voedingssupplementen op ons DNA en de veroudering van ons lichaam.

Eric De Maerteleire is doctor in de bio-ingenieurswetenschappen. Hij was dertig jaar directeur van het Stadslaboratorium in Gent, waar hij onderzoek deed naar voedingsmiddelen. Vorig jaar verscheen zijn bestseller Gezond Eten, Gezond Ouder Worden (Manteau), over de relatie tussen voeding en veroudering. Dit voorjaar verschijnt een nieuw boek van zijn hand over voedingshypes.

Wat zijn voedingssupplementen?

Voedingssupplementen van goede kwaliteit bevatten vitamines, mineralen en/of spoorelementen, maar het kunnen ook plantenextracten zijn of andere stoffen met een fysiologisch effect. Het verschil tussen vitamines, mineralen en spoorelementen is scheikundig:

Vitamines komen uit de ‘levende’ natuur (planten, dieren) en kunnen in sommige gevallen ook zelf aangemaakt worden. Het zijn chemische verbindingen die onmisbaar zijn voor mensen. Ze spelen een rol bij de groei, het herstel en het goed functioneren van ons lichaam.

Mineralen en spoorelementen komen uit de ‘dode’ natuur (delfstoffen uit de aarde of water). We kunnen ze niet zelf aanmaken. Ze worden eerst opgenomen door planten en dieren, waardoor ze via de voeding in ons lichaam terechtkomen. Ze spelen een cruciale rol als bouwstof voor de groei van ons skelet en de lichaamsweefsels. Spoorelementen heb je slechts in zeer kleine hoeveelheden nodig.

Stelling 2: Met de juiste voeding heb je nooit tekorten

Van Aken: “Heel veel mensen hebben een tekort aan vitamine D3 omdat ze te weinig zonlicht zien, maar er is ook een groot tekort aan magnesium. Dat is moeilijk te meten, maar je ziet het wel aan het klachtenpatroon: rusteloze benen, trillende oogleden, stress, niet kunnen slapen. Dan kan een supplement tijdelijk helpen.”

De Maerteleire: “Je kunt ook dadels, bananen, spinazie en vijgen eten: die zitten vol magnesium.”

Van Aken: “Dat klopt, maar het grote probleem is dat de opname van vitamines en mineralen vaak verstoord wordt door medicatie. In ons land worden massaal veel maagzuurremmers voorgeschreven, dat is een echte epidemie. Het vermindert de opname van vitamines en mineralen zoals magnesium op drastische wijze.”

De Maerteleire: “Tegenwoordig hebben mensen ook vaak een tekort aan zink en selenium. Dat zijn spoorelementen die je uit de bodem haalt. Maar door overmatige landbouw, zijn onze bodems zeer arm geworden. Dieren die grazen of planten die geoogst worden, bevatten veel minder zink en selenium dan vroeger. Dan zijn supplementen wel aangeraden.”

Houben: “Zink en selenium spelen een grote rol op celniveau. Als er een tekort is aan zink, hapert de hele machine. Een gebrek aan selenium veroorzaakt dan weer ontstekingen, bijvoorbeeld aan de prostaat.”

Van Aken: “Mensen zouden veel meer oesters, mosselen en vis moeten eten, die zitten vol zink en selenium. Maar haast niemand eet er genoeg van. Uit studies in de evolutionaire geneeskunde leren we dat we als westerse mens uit Afrika komen en langs de kusten gemigreerd zijn naar onze contreien, waar we volop schaal- en schelpdieren konden eten. Die zouden een belangrijke rol gespeeld hebben in de ontwikkeling van ons brein. Je zou dus kunnen stellen dat mosselen en oesters ons mee gemaakt hebben tot wie we vandaag zijn.”

Conclusie?

Met een zeer uitgebalanceerd dieet kun je grote tekorten voorkomen, maar wie bepaalde voedingsgroepen (zoals vis, schelp- en schaaldieren) weglaat, gestresseerd leeft, te weinig in de zon komt of bepaalde medicijnen neemt, kan tekorten krijgen. Bovendien bevatten onze levensmiddelen minder goede stoffen dan vroeger, doordat de landbouwbodems zijn uitgeput.

Meer over gezondheid en voeding:

• Goede vraag: is deca koffie écht gezonder?
• Een kijkje op het bord van Gwyneth Paltrow: dit eet ze de hele dag
• Onderzoek: sojasaus en miso helpen je langer leven

Tekst: Evelien Rutten, openingsbeeld: GettyImages.