Gezond

Experten aan het woord: Is lokaal voedsel duurzamer dan globaal?

Feeling Redactie

07 apr 2022

‘Koop lokaal’: het is een hashtag, een trend, een nieuwe stroming in de wereld van de foodinfluencers; maar is het ook altijd de meest duurzame optie? We vroegen aan enkele experten of lokaal voedsel echt duurzamer is dan globale producten.

Maak kennis met de experten:

Eric De Maerteleire is bio-ingenieur en doctor in de Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen. Hij was dertig jaar directeur van het Stadslaboratorium in Gent, waar hij onderzoek deed naar voedingsmiddelen. Hij schreef meerdere bestsellers, waaronder Gezond Eten, Gezond Ouder Worden (Manteau), over de relatie tussen voeding en veroudering en Fabels en Feiten over Voeding en Gezondheid.

Laurens De Meyer is industrieel ingenieur in de voedingsindustrie en master in de Milieusanering en Milieubeheer. Hij was expert landbouw en voeding bij de Bond Beter Leefmilieu tot april 2021. Hij doet momenteel onderzoek naar porteïnetransitie aan de KU Leuven.

Ellen Mangnus is professor sociologie aan de Wageningen University & Research, journaliste en ontwikkelingsfilosoof. Ze doet journalistiek onderzoek naar macht in voedselketens en de landbouw.

Is lokaal voedsel duurzamer dan globaal?

Kort: Ja en nee.

“Als we lokale seizoensproducten kunnen kopen, móéten we dat doen”, vindt De Maerteleire. Omdat je er onze economie mee steunt en het sociaal duurzaam is, omdat je eten best zo snel mogelijk opeet van zodra het geplukt is, omdat je er vervuilend transport mee bespaart. Maar: voedsel dat lokaal wordt geproduceerd, is niet noodzakelijk klimaatvriendelijker of duurzamer dan voedsel dat wordt ingevoerd. Hier worden misschien meer tractoren, machines, chemicaliën, energie,... dan in ontwikkelingslanden gebruikt, bijvoorbeeld. Daarom: niet de plaats van waar de voeding komt, speelt de grootste rol voor het milieu, wel wát er wordt gegeten en hoe het wordt geproduceerd. Zo heeft het laten van vlees veel meer impact dan het kiezen voor lokaal, weet De Meyer. Zelfs als je avocado’s en bananen eet van de andere kant van de wereld? Ja! Bovendien, die komen per boot, wat ecologisch zeker te verkiezen is boven fruit en groenten als aardbeien, frambozen, blauwe bessen, asperges en sperziebonen die buiten het seizoen met het vliegtuig ingevlogen worden.

Stoppen met invoer uit andere landen is trouwens geen optie, blijkt unaniem – op voorwaarde dat er aan duurzame fair trade wordt gedaan tenminste. “Het is immers een illusie dat wij hier ook koffie of bananen gaan telen. Dus waarom niet op de meest productieve plaatsen het meest nodige voedsel gaan produceren?”, stelt Mangnus. “Het is niet of lokaal, of globaal”, weet ze. “Overheden moeten én inzetten op gediversifieerde lokale landbouw én zorgen dat iedereen ter wereld via handel eerlijk verdeelde toegang heeft tot voedzaam eten – ook op plekken als de Sahel waar ze niet in hun eigen grondstoffen kunnen voorzien, bijvoorbeeld.”

Pro planeet

Wil je weten hoe jouw voedselkeuzes het milieu beïnvloeden? Dat kun je online berekenen via de Climate Change Food Calculator van de BBC.
Voor betrouwbare informatie om gezonder, duurzamer en veiliger m.b.t. voeding te kunnen kiezen, moet je bij het Voedingscentrum (voedingscentrum.nl) en Gezond Leven (gezondleven.be) zijn.
Als je meer de plantaardige kant op wilt, check dan de website van Eva vzw (evavzw.be).
Op zoek naar biopunten voor groenten uit volle grond, dieren die vrij naar buiten kunnen en brood dat de tijd krijgt om te rijzen? Surf naar biomijnnatuur.be

Ethisch leesvoer

Wat (w)eten we? – de waarheid over ons voedsel en Moet er nog vlees zijn? van Laurens De Meyer.
Fabels en feiten over voeding en gezondheid, Hele en halve waarheden en complete onzin over voeding en Gezond eten, gezond ouder worden van Eric De Maerteleire.
We eten ons dood van Louis De Jaeger.