Kinderwens in de diepvries: alles wat je moet weten over eicellen invriezen
Meghan Markle beviel op 37-jarige leeftijd van Archie, haar eerste kind. En ze is niet alleen, tegenwoordig wachten heel wat vrouwen tot na hun 35ste alvorens zich te settelen en aan kinderen te beginnen. Maar wat met die biologische klok? En is eicellen invriezen dé oplossing? Wij vroegen aan professor Michel De Vos hoe dat zit met vruchtbaarheid en eicellen invriezen.
In 2000 lag de gemiddelde leeftijd van de Vlaamse vrouw die een eerste kind kreeg op 27,5 jaar. Nu ligt die gemiddelde leeftijd op 30,6. “Twintigers studeren langer”, vertelt socioloog Dimitri Mortelmans in dezelfde krant. “Daarna gaan ze vaak nog niet meteen aan de slag. Ze doen een extra opleiding of gaan op wereldreis. Die eerste jaren dienen voor zelfontplooiing.” Sociologen hebben het over verlengde adolescentie of “emerging adulthood. Twintigers willen op dat moment nog niet heel hun leven stilleggen voor kinderen. En dus wordt de kinderwens gewoon een beetje uitgesteld. Op zich geen probleem, al verlaagt de kans op een gezonde natuurlijke zwangerschap vanaf 30 lichtjes, na 35 zelfs hard. Een mogelijke oplossing voor vrouwen: eicellen invriezen om ze later te gebruiken. Maar hoe werkt dat precies? We vroegen het aan professor Michel De Vos. Als afdelingshoofd voortplantingsgeneeskunde krijgt hij dagelijks patiënten over de vloer die hun eicellen laten invriezen, en daardoor gemoedsrust vinden.
9 praktische vragen over eicellen invriezen aan professor Michel De Vos
Wat is dat precies, eicellen invriezen?
“De eicelvoorraad daalt naarmate vrouwen ouder worden, bovendien gaat de kwaliteit ervan achteruit. Door eicellen in te vriezen kan je de kans op een toekomstige zwangerschap op latere leeftijd verhogen. Let wel, dit is kansberekening en geen garantie. Een vrouw is nooit 100% zeker dat ze later zwanger raakt dankzij de eicellen. Maar haar kansen verhogen aanzienlijk.”
Waarom eicellen invriezen?
“Heel simpel: om in de toekomst nog kinderen te kunnen krijgen. De vraag is natuurlijk waarom vrouwen er meer voor kiezen, want het wint aan populariteit. Enerzijds gaat de kans op spontane zwangerschap na 35 drastisch achteruit. Om je een idee te geven: bij IVF liggen de slaagkansen bij vrouwen van 38 à 39 op 25%. Voor 40-41-jarige vrouwen is dat zelfs maar 16%. En op je 42e heb je nog maar 7% kans. Door je eicellen te laten invriezen, behouden ze de kwaliteit en verhoog je de kans op een zwangerschap op latere leeftijd. Zo krijg je iets meer gemoedsrust, de vrouwen voelen de biologische klok iets minder hard tikken, zeg maar.”
Vanwaar die gestegen populariteit?
“Enerzijds raakt het meer bekend bij het publiek, anderzijds verandert het imago. In de beginjaren werd wel eens aangenomen dat vrouwen het deden om hun carrière voorop te stellen en zwanger worden uit te stellen. Je kunt inderdaad de kans op een zwangerschap op latere leeftijd verhogen. Maar carrière is zeker niet het enige motief. Vaak zijn het single vrouwen die wel nog graag kinderen willen, maar nog niet de juiste partner hebben gevonden. Ze voelen hun biologische klok tikken en willen later nog natuurlijk zwanger raken met een partner. Of ze zijn gewoon happy single en zijn gewoon nog niet klaar voor kinderen, dat kan ook natuurlijk. Daarnaast is die populariteit er natuurlijk ook door de toegenomen sensibilisering. Er is nu meer publieke aandacht voor infertiliteit en een betere bewustwording van de impact van leeftijd op vruchtbaarheid.
Hoe goed zijn de resultaten?
“Zo’n 10 à 15% gebruikt effectief de ingevroren eicellen. Dat is minder dan we zouden willen omdat de ingevroren eicellen pas kostenefficiënt zijn als ze ook worden gebruikt. Anderzijds is dat goed nieuws. Vaak is dat een teken dat vrouwen er toch in slagen om op natuurlijke wijze zwanger te worden. Er wordt trouwens meestal aangeraden om eerst te proberen om op natuurlijke wijze zwanger te worden, weliswaar in functie van de leeftijd van de vrouw. Lukt dit niet, dan kunnen artsen IVF met je ingevroren eicellen voorstellen (De ingevroren eicel wordt bevrucht met sperma van je partner of met zaad van de spermabank). De kans op een kind hangt af van het aantal ingevroren eicellen en van de leeftijd waarop je de eicellen liet invriezen. Een vrouw van 35 jaar of minder heeft met tien ingevroren eicellen ongeveer 40% kans om zwanger te worden, wanneer de eicellen ingevroren werden in een gespecialiseerd fertiliteitscentrum. Wie haar ingevroren eicellen niet gebruikt, kan ze toch nog nuttig gebruiken. Zo kun je ze doneren of kun je ze afstaan aan de wetenschap.”
Welke vrouwen doen het vooral?
“We zijn sinds 2009 bezig. In het begin zagen we vooral Nederlanse vrouwen, vaak carrièremensen. Nu is dat eigenlijk de ‘gewone’ werkende vrouw. De gemiddelde leeftijd ligt op 37 jaar en ongeveer 80% is single. Daarnaast heb je ook relaties waarin de vrouw graag kinderen wilt, maar de man (nog) niet, dat zijn vaak schrijnende situaties. De ervaring leert me trouwens dat die mannen meestal niet buigen, vrouwen komen later vaak alleen terug om zwanger te worden óf vinden een nieuwe partner.”
De gemiddelde leeftijd is 37, nochtans raad je aan om op 35 of jonger eicellen in te vriezen. Hoe zit dat precies?
“Eicellen invriezen kan op verschillende leeftijden, ik raad 35 of jonger aan inderdaad. De kwaliteit van eicellen daalt vanaf 36 aanzienlijk, de kans op een natuurlijke zwangerschap daalt. Momenteel zit de gemiddelde leeftijd inderdaad op 37, dat heeft verschillende redenen: vrouwen kijken liever de kat uit de boom en ‘wachten’ toch nog op een partner of het kostenplaatje speelt mee, eicellen invriezen is enkel terugbetaald voor kankerpatiënten.”
Dat kostenplaatje, hoe groot is dat?
“Je betaalt zo’n 2.700 euro per sessie. Hoeveel sessies je nodig hebt, valt op voorhand niet te voorspellen. In die sessie zitten medicijnen (de hormoonspuiten), het wegnemen, invriezen en bewaren van de eicellen. Ze worden tien jaar bijgehouden. We raden vrouwen aan om 10 tot 20 eicellen te laten invriezen, maar niemand weet op voorhand hoeveel eitjes per sessie weggehaald en ingevroren kunnen worden. De kans op succes is afhankelijk van leeftijd en de hoeveelheid eicellen.”
Wat moeten vrouwen zeker weten?
“Een grondig gesprek met de fertiliteitsarts en psycholoog vooraf is broodnodig. Zoals gezegd: dit is geen verzekering, je bent nooit 100% gegarandeerd dat er later een zwangerschap volgt. En dat moet je kunnen accepteren. Niet gemakkelijk hoor.”
Hoe werkt het concreet?
“Allereerst is er een gesprek, zowel met artsen als met psychologen. Je krijgt uitleg over de procedure en de psycholoog gaat over het mentale aspect. Daarna zet je twee weken lang hormoonspuiten in je buik. Sommige vrouwen ervaren daar lichte effecten van, denk maar aan humeurschommelingen. Anderen dan weer niet. Tenslotte volgt er het weghalen van de eicellen. Dat gebeurt onder lokale verdoving en duurt ongeveer 20 minuten. Daarna worden je eicellen gedurende 10 jaar bewaard. Wil je graag zwanger worden, dan maak je terug een afspraak met de gynaecoloog. Zoals hierboven vermeld, worden eerst andere methodes overwogen.”
Meer over vrouwen & vruchtbaarheid:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier