Gezond

Eerste hulp bij hormonen: zo krijg jij controle over jouw humeur

Cleo Decoster

02 aug 2019

“Het zal wel aan de hormonen liggen”, horen we maar al te vaak wanneer iemand geen opperbest humeur heeft. Hormonen hebben effectief een grote invloed op onze gemoedsgesteldheid. Maar kunnen we die hormonen ook zelf beïnvloeden?

Even opfrissen: hormonen zijn stoffen die ons lichaam zelf aanmaakt en beïnvoeden een resem aan processen binnen je lichaam. Zo kunnen bepaalde hormonen invloed uitoefenen op onze groei, andere bepalen dan weer onze bloeddruk of hoe we met angst omgaan.

Wij lijsten 5 hormonen op die essentieel zijn voor het “regelen” van je humeur én vertellen jou hoe je dit het beste aanpakt.

1. Oestradiol

Waarvoor dient het?

Oestradiol, een oestrogeenhormoon, heeft bij het overgrote deel van de bevolking de reputatie het vrouwelijke hormoon te zijn (terwijl het ook bij mannen aanwezig is). Dit omdat het een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van de vrouwelijke geslachtsorganen. Daarnaast helpt het hormoon ons voornamelijk genieten, van alle dingen des leven. Zo stimuleert oestradiol het gevoel van levensvreugde, enthousiasme en seksueel verlangen.

Een tekort aan oestradiol...

...vertaalt zich vaak naar bleekheid, droge ogen en mond en een dunne en gedehydrateerde huid. Daarbij zorgt een laag niveau van oestradiol voor een verlaagd libido, daalt je enthousiasmepeil al snel en verander je in een echte zwartkijker.

Wat doe je eraan?

Eet eiwitrijke voeding en “goede” vetten. Laat cafeïnehoudende en gesuikerde dranken links liggen. Neem vitamine B6 en probeer zoveel mogelijk te ontspannen. Als je het gewoon bent intens te sporten, doe je het best even rustiger aan. Minder sporten? Geen mopje! Sinds de jaren 1980 weet men al dat veel sport de oestrogeenspiegel van vrouwen verlaagt en amenorroe, het uitblijven van menstruatie, kan veroorzaken.

2. Progesteron

Waarvoor dient het?

Dit hormoon wordt in de tweede helft van de menstruatiecyclus geproduceerd en wordt ook wel eens het zwangerschapshormoon genoemd omdat het de innesteling van de bevruchte eicel bevordert. Toch maken mannen het ook aan bij de productie van testosteron. Progesteron brengt je innerlijke kalmte, rust en een gevoel van welzijn.

Een tekort aan progesteron...

...uit zich in gezwollen borsten en buik in de tweede helft van je cyclus. Je regels zijn pijnlijk bovendien ook een stuk pijnlijker. Deze fysieke ongemakken gaan nog eens gepaard met angstgevoelens en prikkelbaarheid.

Wat doe je eraan?

Incorporeer meer dierlijke eiwitten in je weekmenu. Doe jezelf tegoed aan voedingsmiddelen die rijk zijn aan magnesium en vitamine B6 (tonijn, zalm, eieren, peulvruchten) en probeer stress zo veel mogelijk te vermijden.

3. Testosteron

Waarvoor dient het?

Testosteron is onlosmakelijk verbonden aan het mannelijk geslacht. Maar ook voor vrouwen is het een essentiële schakel in hun lichaam. Testosteron stimuleert het libido en vermindert cellulitis (!). Een gezonde dosis van het hormoon zorgt voor meer zelfvertrouwen, energie en lef. Daarbovenop helpt het je te vechten tegen dagelijkse stress.

Een tekort aan testosteron...

...heeft een invloed op je fysiek en humeur: cellulitis, kleine rimpels rond de mond en haaruitval rond de slapen. Overgevoeligheid, angst voor beslissingen, een laag libido en het gevoel dat je moeilijke situaties minder goed aankan, zijn eveneens symptomen van een te laag testosterongehalte.

Wat doe je eraan?

Je eet best meer eiwitten en vermijd cafeïne, alcohol en volle granen. Als je bètablokkers of orale anticonceptie inneemt, herbekijk je je behandeling met je arts.

4. Cortisol

Waarvoor dient het?

Cortisol wordt uit cholesterol geproduceerd in de bijnierschors. Het biedt je de kracht om tegen alle soorten stress en trauma opgewassen te zijn. Een persoon die over een goed cortisolniveau beschikt, is strijdlustig, past zich gemakkelijk aan aan nieuwe situaties en houdt het hoofd koel in moeilijkere omstandigheden.

Een tekort aan cortisol...

...kan betekenen dat je slechter om kan gaan met stress, dat je nerveus, pessimistisch en prikkelbaarder bent. Je plaatst jezelf makkelijker in de slachtofferrol en je hebt vaker last van driftbuien, angstgevoelens en paniekaanvallen.

Wat doe je eraan?

Ga voor het paleodieet: fruit, groenten, vis, eieren en gevogelte. Schakel over naar niet-orale anticonceptie (orale anticonceptie kan de activiteit van cortisol verminderen). Maar stel jezelf voornamelijk bloot aan licht en zon, liefst tijdens de vroege ochtenduren. De lichtgevende ontwakings- of dagenraadsimulatoren work like a charm.

5. Oxytocine

Waarvoor dient het?

Oxytocine is al bij ons sinds vanaf we in de baarmoeder zitten. Het hormoon stimuleert weeën tijdens de bevalling en maakt borstvoeding mogelijk. In de ontwikkeling van de band tussen moeder en kind speelt oxytocine een essentiële rol, net zoals het in ons latere leven belangrijk is in het onderhouden van onze sociale contacten. Genegenheid tussen familieleden, vriendschap, liefde... Oxytocine is overal en wordt niet voor niets “het knuffelhormoon” genoemd. Daarbij zijn de effecten meer uitgesproken bij vrouwen, aangezien het hormoon versterkt wordt door oestrogeen.

Een tekort aan oxytocine...

...maakt je verlegen en asociaal, en doet je nieuwsgierigheid en lef afnemen. Je lijdt vermoedelijk aan een tekort wanneer je het moeilijk vindt te ontspannen of wanneer seks met je partner een opdracht is in plaats van iets waar je naar uitkijkt. De effecten van een tekort aan dit hormoon zijn talrijk. Door (aangename) aanrakingen en sociaal contact kan je je stressniveau verlagen. Je kalmeert en tegelijkertijd is het bevorderlijk voor de relatie tussen jou en de andere.

Wat doe je eraan?

“Aanraken en aangeraakt worden.” Het is niet voor niets dat ouders van premature baby’s wordt aangeraden “huid op huid” te knuffelen met hun pasgeboren wolkjes van geluk. Twintig seconden knuffelen en de hyposfyse stuurt een goeie dosis oxytocine door je lichaam. Ook op het moment van een orgasme, komt er flink wat oxytocine vrij. Een massage, een lekkere maaltijd (lekker eten is een vorm van interne massage), een yogasessie... allemaal aanraders voor het aanmaken van het knuffelhormoon.