7 tips om gevoelige tanden te voorkomen
Een gezond gebit is niet alleen belangrijk voor een mooie glimlach. Ook voor je immuunsysteem en dus je algemene gezondheid is goede mondverzorging noodzakelijk. In haar boek ‘Gezond begint in je mond’geeft Yvonne Kort haar gouden tips voor mondhygiëne. Vandaag heeft ze het over tandsteen en hoe we dat kunnen voorkomen.
Hoge temperaturen in de lente en in de zomer vragen om verkoelende drankjes en ijsjes. Of is dit aan jou niet besteed? Kan jij geen kou in je mond verdragen omdat je last hebt van gevoelige tanden en kiezen. Gaat er bij een slok ijskoude drank een enorme pijnscheut door je tand of kies heen? Hoe komt dit en wat kan je er aan doen?
Hoe ontstaat tandpijn?
Iedere tand en kies bestaat uit tandbeen (dentine). Het gedeelte van de tand of kies dat boven het tandvlees uitkomt wordt bedekt met een harde laag glazuur. Het gedeelte onder het tandvlees wordt beschermd door een dun laagje wortelcement en het tandvlees. In het tandbeen zitten hele kleine kanaaltjes die richting de zenuw lopen. In deze kanaaltjes bevindt zich een vloeistof die ‘in beweging’ gebracht wordt door temperatuurveranderingen. Deze beweging veroorzaakt een pijnsensatie. Als het tandvlees zich terugtrekt of als het glazuur steeds dunner wordt ten gevolge van slijtage dan wordt de kans op gevoelige tanden en kiezen steeds groter.
De verschillende oorzaken van gevoelige tanden
Tanderosie
Gevoelige gebitselementen (tanden en kiezen) kan op verschillende manieren ontstaan . Een veelvoorkomende oorzaak van pijn bij het eten of drinken van koude gerechten is tanderosie. Tanderosie is een vorm van gebitsslijtage waarbij het glazuur afslijt als gevolg van de inwerking van zuren. Dit slijtageproces kan al op jonge leeftijd beginnen en het glazuur dat afgesleten is komt niet meer terug. De zuren die voor tanderosie zorgen komen voornamelijk uit voedingsmiddelen zoals vruchtensappen en frisdrank. Er zijn echter ook medicijnen die voor tanderosie kunnen zorgen. Denk hierbij aan vitamine kauw- en bruistabletten. Deze supplementen worden vaak lang in de mond gehouden voordat ze worden doorgeslikt. Dit verhoogt het risico op slijtage van het tandglazuur. Ook maagzuur dat in de mond komt tijdens overgeven veroorzaakt dunner wordend glazuur, met als gevolg gevoelige tanden.
Abrasie
Een andere vorm van gebitsslijtage is abrasie. Abrasie wordt veroorzaakt door verkeerd poetsgedrag. Een schoon gebit is belangrijk voor een gezonde mond en een stralende lach, maar je kan het ook overdrijven. Je hoeft echt geen zes keer per dag te poetsen om dit resultaat te bereiken. Poets je te vaak, of te hard en met een te harde tandenborstel dan kan dit schadelijk zijn voor het gebit. Het moment waarop je poetst is ook van belang als je gebitsslijtage wilt voorkomen.
Op het moment dat je iets eet of drinkt dan gaat het tandglazuur in oplossing. Hoe zuurder de maaltijd des te meer glazuur er wordt opgelost. Gelukkig kan het glazuur zich wel weer herstellen. Dit heeft wel wat tijd nodig. Hoe zuurder de voedingsmiddelen des te langer duurt het voordat je glazuur hersteld is. Om te voorkomen dat je het opgeloste glazuur wegpoetst is het verstandig om minstens een uur te wachten met poetsen na het eten of drinken van (zure) voedingsmiddelen.
Attritie
De laatste vorm van gebitsslijtage is attritie. Dit is een vorm van gebitsslijtage die veroorzaakt wordt door bijvoorbeeld klemmen of knarsen. Naast slijtage aan de gebitselementen kan je deze vorm herkennen aan pijnlijke kauwspieren. Veelvuldig knarsen en klemmen komen vaak voor in tijden van spanning en stress.
Naast slijtage van het gebit kunnen gevoelige tanden ook ontstaan door blootliggende tandhalzen (recessies). Normaal gesproken wordt het worteloppervlak van je gebitselementen bedekt met tandvlees. Het tandvlees kan zich echter terug trekken. Dit kan gebeuren door verkeerd poetsen, het gebruik van een te harde tandenborstel, of door overbelasting, zoals knarsen. We zien helaas ook regelmatig recessies ontstaan na het dragen van een beugel.
Cariës
De allerlaatste reden voor gevoeligheid met warm en koud is een gaatje. Als er sprake is van een gaatje, dan kan de tand of kies reageren op kou en / of warm. Er is dan ook vaak een reactie na het eten of drinken van zoete of zure voedingsmiddelen.
7 tips om gevoelige tanden te voorkomen
- Beperk het aantal eet- en drinkmomenten tot maximaal vijf keer per dag, maar nog liever tot drie keer per dag. Let op, want ook fruit is zuur. Eet fruit dus het liefst tijdens een maaltijd en niet als extra tussendoortje
- Wacht na een maaltijd met veel zure voedingsmiddelen minimaal zestig minuten voordat je gaat poetsen
- Drink voornamelijk water, koffie en thee zonder suiker. Koolzuur is niet schadelijk voor het gebit. Je kunt dus prima sparkling water drinken. Koolzuurhoudende dranken zijn wel schadelijk voor het gebit als ze een zuurtje bevatten. Denk hierbij aan cola, spa fruit en ijsthee
- Remineraliseer het gebit. Eet voldoende mineraalrijke voedingsmiddelen. Vooral calcium en magnesium zijn belangrijke mineralen voor een sterk en gezond gebit. Fytinezuur hecht zich in het spijsverteringskanaal aan deze mineralen, waardoor de opname geremd wordt. Veel fytinezuur vindt je in granen, bonen en noten. Door deze voedingsmiddelen eerst te weken wordt het fytinezuur afgebroken.
- Maak gebruik van gezonde vetten. Vetten zijn nodig in het dieet voor de absorptie van mineralen. Een tekort aan vetten in de voeding resulteert niet alleen in mineralendeficiënties, maar ook in weinig energie, concentratieproblemen, depressie en gewichtstoename
- Zorg voor een goede mondhygiëne. Gebruik een tandenborstel met zachte borstelharen en een tandpasta zonder schuurmiddelen
- Voorkom knarsen en klemmen door je voldoende te ontspannen. Tandenknarsen ontstaat vaak in een stressvolle periode. Neem voldoende rust en ontspanning om er voor te zorgen dat je kaakspieren ontspannen zijn.