De comeback van champagne: waarom de magie van ‘het coupeke’ dit eindejaar weer massaal kan verleiden
Na de gehypete cava en gin-tonic nippen we massaal weer van een coupeke champagne – ook ver voorbij het aperitief. Of waarom deze bubbel nooit zal barsten.
“Is champagne dan ooit verdwenen?”, vraagt Tom Ieven, hoofdsommelier bij driesterrenrestaurant Hof van Cleve, me verbaasd wanneer ik hem vraag of champagne bezig is aan een comeback. “Sinds corona merk ik wel dat de vraag naar champagne effectief groter is dan voorheen. Gasten willen duidelijk nog meer dan vroeger genieten.” In driesterrenzaken bestaat de keuze natuurlijk meestal ook uit één tot maar liefst vijf champagnesoorten per glas.
“De meeste gastronomische restaurants bieden naast champagne ook een goedkopere bubbel aan”, vertelt Koen Hebbrecht van Octopus Sparkling Wines in Gent, groothandel in champagnes. “Dat kan een goedgemaakte cava, prosecco, crémant of zelfs pet nat zijn. Dat alternatief wisselt, maar champagne zal zo goed als zeker altijd op de kaart (blijven) staan. Dankzij de complexe smaak vormt champagne een lieveling in de gastronomische wereld.”
Tom De Praetere van wijnwinkel en restaurant Convento in Leuven beaamt dat. “We verkopen in het restaurant evenveel champagne als het alternatief en in de winkel doet tot mijn eigen grote verrassing champagne het zelfs beter dan cava. Mensen bestellen nog wel cava, maar vragen er meer naar als goedkoper alternatief als ze een groep van dertig mensen te gast hebben.”
Autokoffers vol champagne
Maar vanwaar komt onze drang naar bubbels toch? Volgens Worldometer is de Belg de grootste consument van bubbels per capita. In tegenstelling tot onze buurlanden, waar mousserende wijnen toch vooral gedronken worden tijdens de feestdagen, laten wij geen gelegenheid onbenut om een flesje schuimwijn te kraken. Het zit in onze natuur als bourgondiër om het leven te vieren, en dan grijpen we net zoals in de keuken historisch gezien het liefst naar een product van dichtbij. En dat is nu eenmaal Frankrijk met… champagne. Dat doen we volgens het Comité du Champagne niet enkel bij speciale gelegenheden, maar ook bij etentjes en soms ook zomaar, na het werk of gewoon omdat we er zin in hebben.
Mensen bestellen nog wel cava, maar dan als goedkoper alternatief als ze bijvoorbeeld een groep van dertig mensen te gast hebben
Daar komt ook nog eens bij dat Champagne een geliefde en makkelijk te bereiken toeristische regio is voor de Belgen. Even naar Champagne rijden om je koffer te vullen bij een lokale champagneboer is niet enkel eenvoudig, maar ook charmant en een stuk goedkoper.
Is champagne te duur?
Dat champagne duurder is dan de meeste mousserende wijnen is niet onlogisch aangezien het productieproces ook veel langer is. Door corona, een minder goed oogstjaar en stijgende productiekosten ten gevolge van de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne zijn de champagneprijzen enorm gestegen. “Champagne kan ook een vorm van affordable luxury zijn. Het is zeker niet goedkoop, maar er is zoveel keuze in verschillende prijscategorieën. En als je het thuis drinkt, kunnen velen zich weleens een fles veroorloven”, verklaart champagneambassadrice Kristel Balcaen.
Champagne kan een vorm van affordable luxury zijn: het is zeker niet goedkoop, maar als je het thuis drinkt kunnen velen zich weleens een fles veroorloven
“Sinds corona is de drang naar lokale producenten, zeker bij jongeren, enorm”, merkt De Praetere in zijn zaak. “We krijgen dan ook veel vraag naar Belgische bubbels. Ook kleine champagnehuizen die alles zelf doen, vinden consumenten tegenwoordig interessanter dan grote commerciële merken. Mensen willen alsmaar meer een product dat eerlijk en goed gemaakt is”, vertelt hij.
De uniciteit van champagne
“Maar champagne evenaren zal geen enkele andere mousserende wijn doen. Champagne heeft eigenlijk geen concurrentie. Het terroir met een kalkrijke bodem en een koel klimaat levert mousserende wijnen op met een magnifieke aciditeit”, vertelt Hebbrecht. “En zelfs al heb je gelijkaardige groeicondities, zoals op sommige plekken in België en het Verenigd Koninkrijk, dan nog heb je niet de expertise of de hoeveelheid reservewijnen die Champagne heeft. Voor een keldermeester is dat een schatkist om mee te spelen”, voegt Balcaen toe.
“Intussen kennen nog andere mousserende wijnen de méthode traditionnelle, maar ze hebben niet dat unieke terroir en die typische druiven. Wat chardonnay daar doet in een bodem gecombineerd uit kalk is ronduit fenomenaal”, voegt Ieven toe. “Dat is trouwens ook opvallend”, lacht De Praetere. “Bij geen enkele andere mousserende wijn wordt zo gevraagd naar de verhouding van de druiven. Bij cava of prosecco vraagt nooit iemand welke druiven erin zitten. Het zijn ook louter aperitiefdranken of dranken om open te knallen op middernacht. Niks mis mee natuurlijk, maar eigenlijk hoef je ze onderling niet te vergelijken. Het zijn andere producten.
Champagne evenaren zal geen enkele andere mousserende wijn doen
Wat champagne ook zo boeiend maakt, is dat het blijft evolueren. “Er gebeurt in Champagne echt iets”, vertelt Hebbrecht. “Naast conventioneel gemaakte champagnes, worden er ook almaar meer avontuurlijke champagnes geproduceerd. De jonge generatie wil natuurlijker en biologisch werken en minder dosage toevoegen. Je voelt dat het wijnmakers zijn die hun traditie eren.”
In tijden waarin authenticiteit en lokale, pure ambacht opnieuw een grote rol spelen en we soms wat wankelen onder al het slechte nieuws dat op ons afkomt, lijkt het erop dat we ons des te meer willen vastklampen aan een constante, aan een sterk merk. Wat champagne was, is en duidelijk zal blijven.”
Kristel Balcaen, ‘Wijnboek voor Foodies’, € 29,50, bij Pelckmans. Tom Ieven & Peter Doomen, ‘Champagne en Kaas’, bij Borgerhoff & Lamberigts (beschikbaar vanaf mei).
Tekst: Marlies Beckers.
Meer food voor de feesten:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier