Xavier Taveirne maakt reeks over eenzaamheid: “Veel mensen slagen er niet meer in te verbinden”

Feeling Redactie

18 nov 2019

Bijna de helft van de Belgen voelt zich vandaag eenzaam, ook al zijn ze niet alleen. Niet alleen oudere mensen worden door het gevoel overvallen, ook steeds meer jonge mensen hebben er last van. Die bizarre aangroei van het gevoel ‘eenzaam te zijn’ in een wereld waarin de mogelijkheden om je met een ander te verbinden in principe steeds groter worden, sprong ook radiopresentator en tv-gezicht Xavier Taveirne in het oog. Hij besloot dan ook om op ‘eenzaamheid’ een gezicht te plakken in zijn nieuwe tv-reeks op Canvas.

“Op een bepaald moment zag ik overal eenzaamheid. Niet enkel privé, maar ook professioneel. Mensen die op muren botsen en op een eiland zitten, omringd door ruis. Ze slagen er niet in om aansluiting te vinden met anderen. Daardoor groeide het idee om eenzaamheid in kaart te brengen en een gezicht te geven. Dat werd dus de reeks Eenzaam, waarin ik zestien personen volg gedurende één dag in hun leven. Toen we de oproep lanceerden om getuigen te vinden, werd mijn mailbox overspoeld met reacties. Wat ik in die mails steeds opnieuw las, was de waarschuwing dat we niet met kant-en-klare oplossingen voor eenzaamheid mochten komen.

“Op café de koetjes en kalfjes willen overslaan en onmiddellijk diepgang verwachten: dat schrikt mensen af”

‘Als er zo’n eenvoudige oplossing zou bestaan, dan had ik die allang gevonden en voelde ik mij nu niet zo.’ In een van de afleveringen volgen we Stijn. Zijn verhaal illustreert perfect hoe moeilijk het soms is om contact te leggen. Hij is 26, een fantastische kerel. Maar als hij op café gaat, blokkeert hij. Hij kan niet over koetjes en kalfjes praten en wil meteen diepgang. Gesprekspartners schrikken daarvan: ‘We kennen elkaar net, waar kom jij nu al mee af?’

Eenzaamheid en vertrouwen

Eenzaamheid heeft ook vaak te maken met een vertrouwensbreuk. Sommige mensen kunnen zoiets van zich afschudden, anderen zijn er te fragiel voor. Ze voelen zich aangeschoten wild als ze hun hart te veel openstellen voor anderen. Wat ook niet helpt, is de harde economische realiteit en het verdwijnen van de gemoedelijkheid. We moeten met z’n allen keihard werken. Het sociaal weefsel wordt steeds dunner. Vroeger kon je bij de buren aanbellen om een ei te lenen, nu moet je al een straat verder om iemand te vinden die thuis is.

Zelf heb ik ook een eenzame periode gehad in mijn tienerjaren. Mijn ouders waren zelfstandigen, mijn zus zat op internaat. Als ik een probleem had, kreeg ik dertig seconden om het uit te leggen. Toen ik zelf ook op internaat moest, worstelde ik enorm met de regels op school. Dawson’s Creek heeft mij erdoor gehaald. Ik voelde me verbonden met al die worstelende tieners op tv. Pas op mijn achttiende bloeide ik open. Plots wist ik wie ik was, wat ik wilde, waar ik naartoe wilde. Het leven kon beginnen. De moeilijke periode van ‘zoeken’ was achter de rug.

Je hoofd als wapen

Dat hele denkproces heeft me geholpen om nu sterk in mijn schoenen te staan. Ik geloof dat je je lot voor een deel zelf in de hand hebt. Je mag bijvoorbeeld niet enkel focussen op wat fout loopt. Je hoofd is een krachtig wapen, dat je ten goede moet gebruiken. De grote valkuil is dat je blijft denken dat je te dik bent, te lelijk, te dom. Als je dat als een mantra blijft herhalen, ga je je vanzelf slechter voelen. Je mag echt wel geloven dat je ergens goed in bent, dat heeft niets met arrogantie te maken. We leggen de lat zo hoog, we willen alles zo goed mogelijk doen. Dat lukt natuurlijk niet altijd en dan zijn we teleurgesteld.

“Dawson’s Creek heeft mij erdoor gehaald. Ik voelde me verbonden met al die worstelende tieners op tv”

Zelf zoek ik soms bewust een stukje eenzaamheid op. Net voordat de herfst begint, ga ik graag naar zee. De toeristen zijn weg, het strand is verlaten. Ik voel me dan verdrietig, maar kan er ook van genieten. Melancholie ten top dus. Op zulke momenten heeft eenzaamheid een functie: je krijgt weer connectie met jezelf. Het is prettig om even niet met alles en iedereen verbonden te zijn.

Al is het maar voor drie uur. Daarna apprecieer ik weer wat ik heb. Maar dat is niet voor iedereen zo evident. Soms is de berg waar je over moet gewoon te hoog. In theorie denk ik: bitterheid en wrok trekken je naar beneden. Wat gebeurd is, gaat niet veranderen. Maar als ik iets geleerd heb van dit programma, dan is het wel dat het niet zo eenvoudig is. Dat je zelfs met de beste bedoelingen niét uit die negatieve spiraal geraakt.”

Op 20 november start de reeks van Xavier Taveirne over eenzaamheid op Canvas en op het Canvas-kanaal van VRT NU, waar ze nog een maand beschikbaar blijft.

Tekst: Evelien Rutten. Beeld: Liesbet Peremans.